رسانه جهانی اربعین و تحریریه ای به گستردگی زائران

بی گمان جابرابن عبدالله انصاری نخستین زائری است که در نخستین اربعین شهادت ثارالله خودش را به کربلا رساند و در روزگار خفقان یزیدیان، علاوه برآن زیارت پرفضیلت، آغازگر حرکت تبلیغی برای پیام رسانی عاشورا بود.
در روزگاری که رسانه های نظامِ سلطه می کوشند، تصویری مخدوش از اسلام و مسلمانان به جهان ارائه دهند و با انتشار تصاویر خشونت بار و نسبت دادن آن به دین اسلام، هراس را به ذهنِ مخاطبان خود القا سازند و در دورانی که گروه های تکفیری که نام «اسلام» بر خود نهاده اند اما از حقیقت اسلام بیگانه اند، در ذیلِ عناوینِ مقدسی همچون«جهاد» و «شهادت»، فجیع ترین جنایت ها را در سوریه و عراق و دیگر کشورها مرتکب می شوند، بیش از هر زمان دیگر ضرورت دارد که پیام عاشورا به معنای پیام اسلام راستین از طریق رسانه ی جهانی اربعین منتشر شود و ابعاد اجتماعی و انسانی این حرکت عظیم مردمی به گوش و چشم جهانیان رسانده شود تا نظاره گر ایثار، فداکاری، صفا، آرامش، صلح، وحدت و روحیه تعاون و همکاری گروهی مسلمانان راستین باشد. بنابراین روایت لحظات پرشور راهپیمایی اربعین به زبان های مختلف و با ابزارهای گوناگون رسانه ای بیش از هر زمان دیگر ضروری می نماید.
چرخه اطلاع رسانی و خبر رسانی به مدد ظهور شبکه های اجتماعی بسیار متنوع شده است. اگر در چرخه پیشین اطلاع رسانی، پس از هر رویداد، نخست تحریریه رادیوها و تلویزیون ها گزارش می دادند و سپس بازخورد آنها منعکس می گشت، امروز شبکه های اجتماعی گوی سبقت را از رسانه های اصلی ربوده اند. به دیگر سخن، امروز پس از وقوع هر رویداد، شبکه های اجتماعی برای اطلاع رسانی از سریع ترین رسانه یعنی رادیو نیز پیشی می گیرند. در این چرخه، بازخورد و بحث درباره موضوع یا رویداد به سرعت در شبکه های اجتماعی شکل می گیرد. تلفن همراه هوشمند همه ابزارهای لازم برای تولید متن، صوت و تصویر را در خود دارد و افراد هرکدام با استفاده از این ابزار در هر لحظه و در هرمکان می توانند رویدادها را ثبت کنند. این شیوه از تولید اگرچه حرفه ای نیست اما به سبب مجاورت با واقعه یا رویداد، ارزش خبری و رسانه ای بالاتری نسبت به کار حرفه ای دارد. امروز گاه به اخبار یا تصاویر رویدادی بر می خوریم که یک جریان خبری را ایجاد کرده است اما منبع تولید آن کاربران بوده اند که از تلفن همراه تولید و انتشار یافته است.
یکی از مهم ترین مشخصه های رسانه های مجازی، شخصی شدن آنهاست، به این اعتبار هر فرد با تلفن همراه هوشمند خود می تواند همزمان هم گیرنده و هم تولیدکننده و هم فرستنده باشد. از این رو شبکه های اجتماعی هم تحریریه تولید را بسط داده اند، هم حوزه دریافت مشخص پیام و هم حوزه انتشار آن را و لذا دایره نشر و توزیع محتوا نیز به مدد پایگاه های وب پخش و یا پیام رسان ها وسعت یافته است. به دیگر سخن رسانه جهانی اربعین، برای تولید و انتشار باید هم در حوزه تولیدِ پیام تحریریه ای داشته باشد به وسعت زائران و هم در عرصه توزیع پیام، بزرگ، متکثر و متنوع باشد.
بر این ویژگی باید خصوصیت تعاملی رسانه های نو را افزود که ظرفیت کنشگری را فراهم می کنند و رسانه های جمعی همچون رادیو و تلویزیون می توانند از این فرصت به خوبی بهره گیرند. چنانچه رسانه های جمعی بتوانند فرصت این تعامل را برای زائران پدید آورند، بدیهی است که انعکاس و بازتاب این حرکت عظیم و حماسی بیشتر جلوه گر خواهد شد. بنابراین برای نمایش و انعکاس جلوه های این حماسه بزرگ لازم است فرصت شکل گیری تحریریه بزرگ پویش مردمی اربعین فراهم گردد. امید که همه فعالان رسانه ای بویژه در حوزه ی رسانه های برون مرزی و بین المللی این فرصت را برای معرفی اسلام راستین و رساندن پیام عاشورا مغتنم شمارند.

دکتر محمد اخگری

مشاور رییس رسانه ملی و عضو هیأت علمی دانشگاه صدا و سیما