دانش‌آموزان کیف و کفش مناسب می‌خواهند

ساختار بدن انسان از استخوان و مفاصل تشکیل شده و کنترل کننده‌های استخوانی و مفاصل ما عبارتند از: عضلات، رباط‌ها و لیگامان‌ها. عوامل گوناگون بر ساختار بدن، راستای آن، ایستادن و راه رفتن موثر است. به مجموعه این موارد، بیومکانیک می‌گوییم.

چه عواملی بر بیومکانیک بدن تاثیرگذار است؟

رشد، تغذیه و ژنتیک بر بیومکانیک بدن انسان تاثیرگذار است. در اینجا یک زنجیره مرتبط وجود دارد یعنی وقتی اختلال در کف پا باشد، بر کمر، گردن و حتی سر تاثیر می‌گذارد چون اینها به هم مرتبط هستند. کسی که کف پای صاف دارد، می‌تواند کمر درد و گردن درد هم داشته باشد و اصلاح بموقع این موارد می‌تواند از بروز ناراحتی‌ها پیشگیری کند.

مراقبت کردن از بچه‌ها برای سلامت بیومکانیک بدن از چه زمانی توصیه می‌شود؟

از 7 سالگی تا 14 و 15 سالگی صفحات رشدی درگیر است. هر نوع آسیبی که ایجاد می‌کنیم مانند استفاده از کیف و کفش نامناسب و نیز طرز نشستن و مطالعه نامناسب روی مکانیک بدن انسان تاثیرگذار است و عوارض طولانی مدت و غیرقابل جبران در پی دارد.

عوامل محیطی چگونه بر بیومکانیک بدن تاثیر می‌گذارد؟

ما باید عوامل محیطی را طوری کنترل کنیم که عوامل ژنتیک را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، کودکی که به طور ژنتیک، انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز خفیف دارد، اگر کیف سنگین روی شانه‌اش قرار دهد، مشکلش تشدید می‌شود یعنی کیف سنگین را دانش‌آموز یک طرف می‌اندازد و این مشکل‌ساز است یعنی استفاده غلط از یک شیء درست مشکل ایجاد می‌کند.

بین کیف دستی و بندی و کوله‌پشتی کدام ارجحیت دارد؟

کوله‌پشتی از همه بهتر است، اما اگر از کوله‌پشتی به صورت یک بند استفاده شود، غلط است.

هنگام خرید کوله‌پشتی به چه نکاتی باید توجه شود؟

کوله‌پشتی را متناسب با سن کودک یا نوجوان بخرید. کوله نباید خیلی بزرگ باشد. کیف کوله‌پشتی باید سبک باشد و حتما دو بند داشته باشد و داخل دو بند لایه نرم قرار گرفته باشد تا فشار روی شانه‌ها نیاورد. بندها باید پهن باشد تا سطح نیرویی که به مفاصل وارد می‌شود، به یک نقطه متمرکز نشود. کیف باید بند کمری داشته باشد. بستن این بند کمک می‌کند مقدار وزن در بدن پخش شود.

بین وزن کوله‌پشتی و وزن فرد چه نسبتی باید رعایت شود؟

در بچه‌های دبستانی حداکثر وزن کوله‌پشتی با تمام محتویاتش نباید بیش از 10 در صد وزن باشد و در دانش‌آموزان دبیرستانی تا 15 درصد قابل قبول است.

در صورتی که به هیچ عنوان نتوانیم وزن کوله‌پشتی را کم کنیم، چه راهی را پیشنهاد می‌دهید؟

استفاده از کیف با فرم چرخ دار توصیه می‌شود که چرخ‌های آن باید پهن باشد و بچه آن را هل دهد.

وزن سنگین کوله‌پشتی چه مشکلاتی برای دانش‌آموز ایجاد می‌کند؟

اگر بچه موقع راه رفتن به جلو خم می‌شود یعنی با خم کردن سر و ستون فقرات به جلو، مانع می‌شود کوله‌پشتی او را به سمت عقب ببرد، نشان می‌دهد کوله‌پشتی وزن زیادی دارد؛ البته اگر عضلات بچه ضعیف باشد، همان وزن 15،10 درصد را هم نمی‌تواند تحمل کند.

بهترین کسانی که می‌توانند وجود اختلالات رشدی را در کودکان تشخیص دهند، چه افرادی هستند؟

والدین، زیرا هر روز کودک خود را می‌بینند و متوجه اختلال می‌شوند. خیلی اوقات اختلال رشدی زمینه خانوادگی دارد. پس والدین باید از پنج سالگی به بعد به اختلالات کف پا و از 9 تا 11 سالگی به اختلالات ستون فقرات توجه کنند.

کفش بچه‌ها چه ویژگی‌ باید داشته باشد؟

کفش مناسب باید زیره و رویه خوبی داشته باشد و رویه کفش باید از جنسی باشد که اجازه گردش هوا را در پا بدهد. بهترین جنس رویه کفش، چرم طبیعی است. قسمت جلوی انگشتان پا نیز تا جلوی کفش باید فاصله‌ای به اندازه دو عرض انگشت داشته باشد.

دکتر علی پناهی

متخصص طب فیزیکی