آیا می‌دانید فشار چشم شما چند است؟

به گزارش جام جم آنلاین ، این مایع زلال و شفاف است و به همین سبب به آن زلالیه می‌گویند. مایع زلالیه مدام در حال تغییر است، در چشم ساخته شده و پس از این که نقش خود را در متابولیسم چشم ایفا کرد از چشم خارج می‌شود. وجود این مایع داخل چشم، موجب می‌شود چشم‌ها در حالی که کاملا نرم هستند، دارای یک شکل مشخص باشند. در واقع وجود مایع زلالیه موجب ایجاد یک فشار از درون به سطح خارجی در قسمت جلوی چشم می‌شود و ضمن این که موجب حفظ شکل و قوام سطح چشم می‌شود نقش خود را در زمینه تغذیه‌ای و متابولیسم این عضو ایفا می‌کند.

سفتی و فشاری که در سطح خارج چشم از طرف جلو احساس می‌شود و به فشار چشم معروف است حاصل نیرویی است که مایع زلالیه بر واحد سطح لایه خارجی چشم وارد می‌کند. اگر بنا بر دلایلی مایع زلالیه داخل چشم زیاد از حد تولید یا خروج آن با مشکل مواجه شود و کمتر از حد لازم باشد، در آن صورت فشار چشم از حد طبیعی بیشتر خواهد شد. این که فشار چشم شما طبیعی است یا خیر، با اندازه‌گیری این فشار توسط اپتومتریست‌ها یا چشم پزشکان مشخص می‌شود. در کودکان به جز موارد نادری که یک اختلال مادرزادی وجود دارد، کمتر با مشکل فشار چشم روبه رو می‌شویم. همچنین در دوران جوانی نیز افزایش فشار چشم شایع نیست.

پس از 40 سالگی به دلیل تغییرات ساختاری در چشم ممکن است فشار چشم افزایش یابد. لذا توجه به این مساله پس از 40 سالگی اهمیت بسیاری دارد. به طوری که لازم است افراد بالای 40 سال از چگونگی فشار داخل چشم خود مطلع باشند. روش اندازه‌گیری فشار چشم تونومتری نام دارد که توسط یک چشم پزشک یا اپتومتریست با تجربه، به دقت اندازه‌گیری می‌شود. فشار طبیعی چشم بین 12 تا 18 میلی‌متر جیوه است. بندرت فشار چشمی از این میزان کمتر است و کمتر اهمیت دارد. ولی فشار چشم بیشتر از 18 میلی‌متر جیوه فشار بالای چشم محسوب می‌شود و به بررسی‌های تخصصی نیاز دارد. اهمیت فشار چشم بالا در آسیب‌هایی است که ممکن است به شاخه‌های عصبی مرتبط با عصب چشم وارد شود.

فشار چشم بالا دقیقا به معنی بیماری آب سیاه نیست. ولی یکی از مهم‌ترین دلایل ایجاد بیماری آب سیاه یا گلوکوم فشار چشم بیشتر از حد طبیعی است. اگر کسی فشار چشم بیشتر از 18 میلی‌متر جیوه داشته باشد به‌عنوان یک بیمار مستعد آب سیاه شناخته می‌شود‌. آسیبی که در اثر آب سیاه به چشم وارد می‌شود بیشتر شاخه‌های عصبی مربوط به میدان بینایی یا بینایی محیطی را گرفتار می‌کند. بنابر‌این ممکن است در غربالگری بیماری گلوکوم، اپتومتریست لازم بداند بینایی محیطی به کمک آزمون میدان بینایی سنجش شود. بررسی ته چشم و ارزیابی سر عصب بینایی نیز می‌تواند به تشخیص آسیب‌های احتمالی ناشی از آب سیاه کمک کند که در یک ویزیت عمومی اپتومتری همه این امکانات برای شما فراهم می‌شود.

در صورت تشخیص بیماری گلوکوم یا آب سیاه، اولین اقدام درمانی چشم پزشکان متخصص، درمان‌های دارویی است که در بسیاری موارد می‌تواند به‌طور موثری مشکل را تعدیل و بر‌طرف کند. در صورتی که روش‌های دارویی موثر واقع نشوند، استفاده از روش‌های جراحی توسط یک جراح متخصص چشم می‌تواند برای درمان آب سیاه کمک‌کننده باشد.

دکتر علی میرزاجانی

دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی ایران