برای کسانی که در ذهن خود، تعریف مشخص و درستی از خودروهای کلاسیک ندارند، باید بگوییم طبق آییننامه مصوب دولت بریتانیا، خودروهای کلاسیک این گونه تعریف شدهاند: خودروهای تاریخی و کلاسیک به خودروهایی گفته میشود که ضمن حفظ اصالت، از سلامت فنی کامل برخوردار باشند و انواع خودروهای تاریخی شامل خودروهای نفیسی هستند که بیش از 50 سال از تولید آنها گذشته باشد یا خودروهای قدیمی که بیش از 25 سال از تولید آنها گذشته و از لحاظ طراحی و مهندسی ساخت، ابعاد فرهنگی و نوع کاربرد بینظیر باشند.
لامبورگینی کنتاچ Lamborghini Countach
این مدل، ساخته شرکت خودروسازی معروف لامبورگینی و شاهکار چشمگیر مارچلو گاندینی در سال 1974 است. نگاه رو به جلو در طراحی بدنه و به کار بردن خطوط زاویهدار و شکننده، ظاهری متفاوت برای خودرویی فراهم آورد که در زمان خود، پیامآور آیندهای بسیار دگرگونشده نسبت به آن روزگار بود. مجله ماشین (چاپ آمریکا) سال 2004 فهرستی از خودروهای شاخص آن زمان را انتشار داد. لامبورگینی کنتاچ جزو سه خودروی خاص در دهه 70 و جزو 10 خودروی مثالزدنی دهه 80 شده بود. از این نمونه که بعدها LP400 Priscopo نام گرفت، 150 نمونه بیشتر تولید نشد و دارای یک موتور 4 لیتری V12 است که پشت این خودرو قرار دارد و میتواند قدرتی به اندازه 375 اسب بخار تولید کند.
آلفا رومئو تورینگ Alfa Romeo Touring Superleggera Disco Volante Spyder
نمونه اولیه این خودرو که کوپه بود، سال 1952 ساخته شد و به یک موتور 0/2 لیتری چهارسیلندر مجهز بود. دو نمونه آزمایشی از آن هم ساخته شد که به موتورهای 5/3 لیتری شش سیلندر مجهز بودند که امروز چهار دستگاه از آنها موجود است، اما نمونه جدیدتر آن که سال 2012 ساخته و در نمایشگاه موتور ژنو رونمایی شد و تصمیم دارد در گردهمایی باشکوه شرکت کند، از سیستمهای الکترونیکی مدرن و بدنهای از جنس آلیاژهای سبک بهره میبرد. از این نمونه فقط هفت دستگاه در جهان تولید شده است.
استون مارتین UMC 272
(Aston Martin DB2 Prototype (UMC 272
مدل DB2 در نمایشگاه 1950 خودروی نیویورک معرفی شد و تولید آن تا آوریل 1953 به طول انجامید. در این چهار سال 411 دستگاه از آن تولید شد. این خودرو اولین نمونهای بود که در 49 نمونه اولیه آن از جلوپنجرههای مشبک و کرومرنگ بهرهمیبرد که اولی در وسط با اندازهای بزرگتر بود و دو پنجره جانبی نیز با اندازهای کوچکتر در اطراف آن قرار گرفته بودند؛ با این حال ایده خلاقانهای به نظر نمیرسید. به همین علت در ادامه تولید DB2، آنها یکپارچه شدند و به صورت زیباتری جلوی خودرو باقی ماندند. این خودرو دو در بود و به دلیل طراحی خاص آن درِ صندوق نداشت و دسترسی به فضای بار آن فقط از داخل اتاق امکانپذیر بود. موتور آن 125 اسب بخار قدرت داشت و با بنزین کار میکرد و البته مصرف بنزین بسیار بالایی هم داشت. از این رو چون برای بازار انگلستان مناسب نبود با عنوان اقدامات ریاضت اقتصادی پس از جنگ جهانی دوم به آبانبار بنزین مشهور و تولید آن متوقف شد. نمونهای که از این استون مارتین در نمایشگاه امسال شرکت خواهد کرد فقط نمونه شش سیلندر آن موجود است که دیوید براون از آن برای سفرهای شخصیاش استفاده میکرد.
پژو اوزیا Peugeot Oxia Prototype
پس از آنکه منطقهای با طول و عرض جغرافیایی صفر درجه با نام اوزیا پالوس (OXIA PALUS) در مریخ نامگذاری شد تا نقطه شروعی برای مطالعات آب و هوایی دانشمندان مریخشناس باشد، شرکت پژو نیز نام اوزیا را برای پروژه جدید خود انتخاب کرد. این کوپه جدید که ظاهری شبیه خودروهای مسابقهای دارد، از تمام خصوصیات یک خودروی مسابقهای برای انجام این فعالیت بهرهمند نیست. این خودروی مفهومی به یک موتور توربوی دوقلو V6 که از ماشینهای مسابقهای لیمانز پژو اقتباس شده مجهز است. این موتور شش سیلندر 24 سوپاپ است و میتواند قدرت 680 اسب بخار را در 8200 دور در دقیقه تولید کند و این نیرو را همزمان به چهار چرخ انتقال دهد تا خودرو به سرعت 350 کیلومتر در ساعت برسد. داخل کابین این خودرو یک واحد ارتباطی مرکزی تلفن همراه که به یک رایانه شخصی متصل است قرار گرفته. همچنین وجود تجهیزات جانبی همچون مدیریت تهویه مطبوع، دسترسی به پایگاه دادههای مربوط به سفر و ناوبری ازجمله این تجهیزات رفاهی به شمار میروند. نکته قابل توجه دیگر، ساخت بدنه اوزیا از فیبرکربن است که طبق نظر سازندگان بسیاری از نقاط آن قابل تنظیم و تغییر است. این خودروی مفهومی تلاش بسیار زیاد طراحان شرکت پژو را برای ارائه تصویری مشخص از آینده خودروهای این شرکت به نمایش میگذارد، همچنان حالت جلو پنجره و چراغهای جلوی آن و حتی سپر جلو و محل مکش باد به زیر موتور را از تولیدات دهه 70 این شرکت قرض گرفته است.
فراری تستاروسا اسپایدر Ferrari Testarossa Spider Valeo
این خودرو را پینین فارینا به طور اختصاصی برای جیوانی آنیلی، رئیس شرکت فیات طراحی کرده بود. خودرویی با نمای بیرونی نقرهای رنگ و فضای داخلی پوشیده شده از چرم ماگنولیای سفید همراه با یک نوار آبی تیره، سال 1986 در مراسم باشکوهی به مالک اصلی آن تحویل داده شد. برخلاف سایر محصولات فراری که از آلومینیوم برای ساختن آرم جلو و عقب خودروها استفاده میشد، در این مدل برای این منظور از فلز نقره استفاده کردند. علتش هم این است که در جدول تناوبی عناصر، علامت اختصاری برای نقره (Ag) دو حرف اول نام آنیلی است. پس از آن تعداد زیادی از مشتریان درخواست سفارش خود را برای مدل جذاب تستاروسا اعلام کردند، اما پینین فارینا دیگر هیچ گاه از این نمونه خارقالعاده برای هیچ کدام از سفارشهای خود استفاده نکرد و جلوی پنجره و درِ جلو کوتاه را فقط برای این نمونه باقی گذاشت. طراحان از موتور 9/4 لیتری L291 برای آن استفاده کرده بودند که12 سیلندر و 390 اسب بخار قدرت دارد.
آلفا رومئو 1750GS
Alfa Romeo 1750 GS Figoni & Falaschi
این مدل که از برجستهترین نمونههای مسابقهای دهه 30 میلادی است و از طراحی هواپیما و نوع انحناهای آیرودینامیکی آن بسیار متاثر بوده، نتیجه زحمات مهندسی به نام فیگونی است. او با جسارت فراوان این تاثیرپذیری را به بدنه این خودرو محدود نکرد. در ساخت چراغها نیز میتوان بخوبی ردپای این منحنیها و قوسها را دید. چهره کشیده و دراز این خودرو با برداشتی که این روزها از مسابقه و سرعت وجود دارد همسو است. آلفا رومئو 1750 را میتوان اولین اقدام طراحان برای ساخت خودروی کوپه دانست که با داشتن اتاقی کوچک و سقفی انحنادار، حالت بسیار مناسبی را برای نشستن سرنشینان روی صندلی فراهم میکند. همچنین شیب نسبتا تند شیشه این خودرو در کنار انحناهای فراوان در قسمت جلو به بهرهوری کاملتر قدرت خودرو کمک شایانی کرده است. فیگونی برای اولین بار از لاک نیتروسلولز برای ساخت رنگ این خودرو استفاده کرد که به آن درخشندگی خاصی داد. داشبورد نیز از مواد مرغوب و چوب طلایی رنگ ساخته شده که در گوشه آن امضای طراحان درج شده است. فیگونی به همراه دوستان خود ریکاردو اداتو و فلاشچی در مجموع 2100 ساعت روی طراحی این مدل وقت گذاشتند.
هیسپانو سوزیا Hispano-Suiza H6C Dubonnet Xenia
این خودرو سال 1937 با تلفیق سبک طراحی دکو و دانش صنعت هوانوردی در ساخت هواپیما در آن روزگار توسط مارک بیرکینگ طراحی و ساخته شد. موتور V12 این خودرو که از جنس آلومینیوم و شبیه ساختار موتور هواپیما بود، چهرهای عجیب و نامتجانس در نوع خود محسوب میشد، ضمن آنکه دارای وزنی حدود 272 کیلوگرم بود. این موتور توانایی تولید قدرت بسیار زیادی داشت؛ آنقدر که با رساندن این خودرو به سرعتهای بالا عملا راهکاری برای توقف آن در نظر گرفته نشده بود تا این که مهندسان توانستند دیسکهای هر چهار چرخ خودرو را از آلیاژی تهیه کنند که بتواند در ترمزهای شدید و سرعت غیرقابل تصور خودرو را متوقف کند. بعدها از این موتور در ساخت نمونههای اولیه پورشه استفاده شد.
فراری250GTO
Ferrari 250 GTO ex-Graham Hill
طراحی این مدل فراری که برای رقابت با مدلهای شلبی کبرا، جگوار E و استون مارتین DP214 در نظر گرفته شده بود، سال 1962 توسط جیوتو بیزارینی شروع شد اما اینزو فراری ـ که مالک آن روزهای شرکت فراری بود ـ او را به دلایلی اخراج کرد و توسعه و پایان تولید آن بر عهده مائورو فرگیری گذاشته شد. جنبههای مکانیکی 250 GTO در زمان خود نسبتا محافظهکارانه بود و برای موفقیت در مبارزات اتومبیلرانی، کاهش وزن و ساخت شاسی محکم اولویت اول سازندگان آن بود. موتور V12 این خودرو 3 لیتری است، کاربراتوری شش دهنه دارد و میتواند حدود 300 اسب بخار قدرت تولید کند. این موتور را نیز تستا روسا طراحی کرده است. بیزارینی در ادامه برای بهبود سرعت و عملکرد بهتر کنترل 250GTO تلاشهای فراوانی انجام داد. بدنه تمام آلومینیومی کشیده، دماغه رو به پایین و ورودی هوای کوچک که برای مکش هوا بخوبی ساخته شده بود، چهرهای نهایی برای این خودروی محبوب ایجاد کرد. آخرین نمونه تولیدی این خودرو به رنگ سفید بود و گراهام هیل با آن در مسابقه جایزه بزرگ گودوود سال1962 توانست به مقام دوم برسد.
فراری250GT
Ferrari 250 GT SWB Berlinetta Competizione
این خودرو که با نام مستعار «دومحور بلند برلینتا» میان خودروشناسان معروف است، توانست در مسابقات توردو فرانس که 10 روز طول کشید، برنده شود. در فاصله سالهای 1956 تا 1959، کاروزریا اسکاگلیتی 77 دستگاه از این خودرو را ساخت. طراحی بدنه و داخل اتاق آن را نیز شرکت معتبر پینین فارینا انجام داده است. اولین موتوری که برای این خودرو در نظر گرفته شد PS240 بود که قدرت 237 اسب بخار تولید میکرد و در نمایشگاه موتور ژنو در سال 1956 رونمایی شد اما در مدلهای بعدی موتور PS191 نیز روی آن نصب شد. این موتور 256 اسب بخار قدرت داشت و پیرلی نیز لاستیک CA67 را که از نوع 165R400 بود برای آن طراحی و تولید کرد. از این خودرو چهار سری متفاوت وجود دارد. اواسط سال 1957 سری دوم آن که به بادگیر مجهز بود و روی آن نیز هدلایت نصب شده بود، به بازار آمد. از این مدل 18 دستگاه تولید شد. سری سوم آن نیز به تولید 36 دستگاه محدود شد و در سری پایانی زاگاتو با انجام تغییراتی در طراحی لامپها که به اوگو معروف شد، تعداد محدودی از آن ساخته شد و آنها را در اختیار کلکسیونرهای مطرح قرار داد.
فراری288GTO
فراری 288 را نیز پینین فارینا به درخواست هنری توایوونن برای شرکت در گروه B مسابقات اتومبیلرانی طراحی کرد. بعد از مرگ توایوونن، سرجیو کریستو که راننده این گروه در مسابقات بود، مسئول گسترش و توسعه این پروژه شد. از مدل 288GTO مجموعا 272 دستگاه تولید شد که همه آنها برای شرکت در مسیرهای مسابقهای ساخته شدند. با اختصاصی کردن نمونههای دیگر، فراری سری Evoluzione که با ظاهری تهاجمیتر و آئرودینامیکیتر و همچنین قدرت بیشتر طراحی شده بود، ساخته شد. تعداد ساخته شده از این نمونه فقط پنج دستگاه است که به موتور 650 اسب بخار مجهز است و میتواند فراری مورد نظر را به سرعت بالاتر از 362 کیلومتر در ساعت برساند. وزن فراری Evoluzione 940 کیلوگرم است. همه این پنج دستگاه به سفارش مارانلو و با صفحهنمایشهای اختصاصی این شرکت ساخته شده و به همین شرکت نیز تعلق دارد.
محمدرضا نجفی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد