بازارهای جهانی در سقوط، بازار ایران در آرامش

به گفته کارشناسان، تبعات اقتصادی این واقعه در سطح بازارهای بین‌المللی، همچنان ادامه خواهد داشت، با این حال این ماجرا بر اقتصاد ایران هم تاثیر محدودی خواهد گذاشت که بیشتر از ناحیه کاهش قیمت نفت و افت ارزش یورو خواهد بود.

شدت خسارتی که بازارهای مالی در آسیا، اروپا و آمریکا در این مدت کوتاه متحمل شده‌اند به دلیل تصور اشتباه سرمایه‌گذاران در آستانه همه‌پرسی انگلیس، مبنی بر احتمال ماندن این کشور در اتحادیه اروپا بود. در واقع تصمیم شهروندان انگلیسی بیشتر سرمایه‌گذاران جهانی را غافلگیر کرد. ضرر بازارهای جهانی به حدی بود که در تاریک‌ترین روزهای بحران اقتصادی جهانی هم مشاهده نشده بود و مجموعا 1/2 تریلیون دلار از ارزش بازارهای سهام جهان کاسته شد.

این بحران، بار دیگر ضرورت اجرای اقتصاد مقاومتی برای ایران را مورد تائید قرار داد. اگر ایران هم مثل سایر کشورها در نظام سرمایه‌داری آمریکا و انگلستان هضم شده بود، یقینا اکنون در کشورمان شاهد سقوط بازارهای مختلف بودیم.

سقوط دسته‌جمعی

سرمایه‌گذاران در کشورهای مختلف جهان در پی اعلام نتایج همه‌پرسی انگلستان به سوی دارایی‌های امن مانند طلا روی آوردند و موجب گران شدن طلا شدند.

به گزارش جام‌جم، رای برگزیت (اصطلاحی که برای خروج انگلستان از اتحادیه اروپا به کار می‌رود) باعث ریزش 8 درصدی شاخص بورس‌های توکیو و پاریس، ریزش حدود 7 درصدی بورس فرانکفورت و کاهش بیش از 3 درصدی شاخص‌های سهام در نیویورک شد که این اتفاق از سال 2011 تاکنون بی سابقه بوده است. بازار وال‌استریت روز بعد از اعلام جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا، بیشترین افت شاخص در ده ماه گذشته را تجربه کرد و شاخص اس‌اندپی500 تمام افزایش‌های سال جاری خود را از دست داد. پوند انگلیس در برابر دلار آمریکا 10 درصد ریزش کرد و به پایین‌ترین سطح در 31 سال گذشته رسید. یورو هم تحت فشار فروش قرار گرفت و 6/2 درصد در برابر دلار افت کرد.

سقوط پوند

بحران انگلستان در بازار داخلی ایران، تاثیر چندانی نداشت و در روزی که شاخص بورس تهران برخلاف بیشتر بازارهای سرمایه در منطقه و جهان، روند مثبتی طی کرد و رشد 27 واحدی داشت در بازار ارز، این فقط واحد پول انگلستان بود که حدود 300 تومان سقوط کرد.

تحمیل ریاضت اقتصادی اروپا

دکتر وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصاد بین‌الملل در گفت‌وگو با جام‌جم، درباره تبعات اقتصادی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا با اشاره‌ به تاریخچه حضور انگلستان در اروپا اظهار کرد: بعد از پایان جنگ جهانی دوم، اتحادیه اروپا در حال تشکیل بود که بریتانیا همان زمان اعلام کرد مخالف عضویت در این اتحادیه است، اما بالاخره در سال 1973 موافقت خود را علنی کرد. بریتانیا از همان ابتدا با رئوس اتحادیه اروپا مشکل داشت و آنها را نپذیرفته بود و سرانجام با برگزاری رفراندوم از اتحادیه خارج شد که دلیل اصلی این موضوع اوضاع نامناسب اقتصادی این کشور است.

وی افزود: اتحادیه اروپا سیاست‌های اقتصادی خود را به همه کشورهای عضو تحمیل می‌کند که اصلاحات ساختاری و ریاضت اقتصادی جزئی از این موارد است. قبل از بریتانیا، یونان خواستار خروج از اتحادیه اروپا شده بود و دلیل اصلی این موضوع را تحمیل ریاضت اقتصادی این اتحادیه به کشورش اعلام کرده بود و این موضوع اکنون برای بریتانیا صادق است.

شقاقی‌شهری ادامه داد: اگر کشورهای عضو، قوانین اتحادیه اروپا از جمله مهاجرت و قوانین مالیاتی را اجرا کنند، قطعا کشورشان با مشکل روبه‌رو خواهد شد.

این اقتصاددان اضافه کرد: اکنون بریتانیا با مشکل فراوانی دست و پنجه نرم می‌کند و جوانان آن کشور بیکار هستند، اما افرادی از کشورهای دیگر باید در این کشور مشغول به کار باشند که این موضوع متضاد با منافع ملی انگلستان است. رکود اقتصادی در این کشور باعث شده تا افراد این کشور، حضور خود را در اتحادیه اروپا به ضرر کشورشان بدانند و اگر عضو این اتحادیه باشند، باید قوانین همگرایی مانند آزادی ورود و خروج سرمایه و نیروی کار را بپذیرند.

وی با بیان این‌که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا تبعات سنگینی در اقتصاد جهان دارد گفت: انگلستان پنجمین اقتصاد دنیا و دومین اقتصاد دنیا در جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، تبعاتش را سریع نشان می‌دهد که کاهش قیمت نفت، افزایش قیمت طلا، کاهش ارزش یورو و تقویت دلار است.

شقاقی‌شهری تاکید کرد: با خروج این کشور از اتحادیه اروپا، کشورهایی مانند فرانسه نیز به دنبال دریافت امتیاز از اتحادیه هستند در غیر این صورت آنها هم خارج خواهند شد. اکنون ریسک سرمایه‌گذاری در کشورهای عضو اتحادیه افزایش یافته و قطعا روند کاهنده را به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: از سوی دیگر رکود سنگین در انتظار اقتصاد انگلیس است. از آنجا که محور غرب که متشکل از اتحادیه اروپا و آمریکاست با خروج بریتانیا از این اتحادیه تضعیف می‌شود، روسیه می‌تواند قدرت چانه‌زنی خود را برای رفع تحریم‌ها از سوی اتحادیه اروپا بالا ببرد.

شقاقی درباره پیامدهای این واقعه بر اقتصاد ایران گفت:‌ با توجه به احتمال کاهش قیمت یورو از آنجا که عمده سبد ارزی ایران روی یورو بسته شده، این مساله تهدیدی برای اقتصاد کشورمان محسوب می‌شود.

انتقال سرمایه از لندن به نیویورک

همچنین دکتر بهمن آرمان، اقتصاددان درباره آثار خروج انگلستان از اروپا بر منافع کشورمان به جام‌جم گفت: اکنون بانک‌های بزرگ در بورس لندن حضور دارند و از آنجا که ممکن است این بانک‌ها سرمایه‌های خود را از لندن به نیویورک منتقل کنند، برقراری و دادوستد با این بانک‌ها به مراتب سخت‌تر خواهد شد. به این دلیل که تنش میان ایران و آمریکا هر روز ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند، آنها راه‌هایی می‌یابند تا مواردی را علیه ایران اعمال کنند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: بر این اساس اروپایی‌ها نمی‌توانند جایگاه مناسبی در بازار جهانی داشته باشند برای این‌که زبان حاکم در بازارها و ابزارهای مالی جهان انگلیسی است و این موضوع می‌تواند مشکلاتی را برای ایران به وجود بیاورد. از سوی دیگر با وجود تنش‌هایی میان ایران و آمریکا بدون شک تعامل و داد و ستد در بازار نیویورک دشوارتر از لندن خواهد بود.

آرمان تصریح کرد: واقعیت این است که از میان رفتن بزرگ‌ترین بازار مالی جهان (بازار بورس لندن) بازتاب‌های خیلی منفی به دنبال خواهد داشت و همین موضوع می‌تواند برای ایران نیز مشکلاتی را به دنبال داشته باشد.

وی تاکید کرد: آنچه از پیامدهای روانی مساله مشاهده می‌شود، بازارهای جهانی واکنش منفی به این موضوع نشان داده و موجب کاهش ارزش سهام، ارزش پوند و همچنین کاهش ارزش یورو در مقابل دلار از 13/1 به 11/1 شده است.

این اقتصاددان افزود: اکنون ارزش یورو و پوند به پایین‌ترین رقم در چند دهه اخیر رسیده است و پیش‌بینی می‌شود که این روند ادامه خواهد داشت. اما ارزش سهام تا اندازه‌ای متعادل می‌شود و این جو روانی را پشت سر می‌گذارد.

بریتانیا متضرر خواهد شد

سیدرضی حاجی‌آقامیری، رئیس کمیسیون صادرات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران هم به خبرنگار ما گفت: از نظر اقتصادی انگلستان مواردی را از دست می‌دهد و چیزهایی را به دست می‌آورد و بررسی دقیق این موضوع نشان می‌دهد که ضرر بریتانیا بیشتر از سودهایی است که کسب می‌کند.

وی افزود: اقتصاد از سیاست جدا نیست و اکنون وضعیت کشور اسکاتلند یک موضوع جدی است. همچنین بریتانیا دیگر نمی‌تواند از مزیت‌های اتحادیه اروپا و کشورهای عضو این اتحادیه بهره ببرد و از آنها محروم خواهد شد که این به ضرر انگلستان خواهد بود.

آقامیری ادامه داد: بریتانیا باید تا مدت زیادی همان قوانین اتحادیه اروپا را ادامه دهد تا قانون مستقل این کشور ابلاغ شود، اما از منافع آن نمی‌تواند بهره ببرد.

این فعال اقتصادی اضافه کرد: انگلستان از متحدان خوب آمریکاست تا اروپا. در نتیجه وقتی از اروپا جدا می‌شود، انتظار می‌رود از تصمیمات اروپایی‌ها که می‌توانست به نفع ایران باشد، حمایت نکند.

طلا گران شد

محمد کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه طلا و جواهر از گران شدن 50 دلاری نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی و 3000 تومانی نرخ هر گرم طلا و 30 هزار تومانی قیمت سکه در پی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا خبرداد.

وی از تاثیرگذاری خروج انگلیس از اتحادیه اروپا بر قیمت سکه و طلا در بازار داخلی خبر داد و گفت: خروج این کشور از اتحادیه اروپا باعث شد ارز پوند کاهش یابد و در پی آن نیز نرخ بسیاری از ارزها تقلیل یافت. در عین حال ارزش دلار بالا رفت و در پی آن نرخ طلا در بازارهای جهانی هم بالا کشید.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر افزود: از روز چهارشنبه گذشته تا روز جمعه، یعنی به مدت دو روز نرخ هر اونس طلا در بازارهای جهانی 50 دلار بالا رفت. نرخ اونس طلا که روز چهارشنبه 1265 دلار بود تا روز جمعه به 1315 دلار افزایش یافت.

محمدحسین علی‌اکبری

اقتصاد