سیگـار، دشمن پوست و مو

سیگار علاوه بر عوارضی چون حمله‌های قلبی، انواع سرطان‌ها و مشکلات ریوی روی پوست و موی افراد هم تاثیر دارد و باعث ایجاد چین و چروک زودرس و حتی سفیدی مو می‌شود. حتی قلیان بسیار خطرناک‌تر و مضرتر از سیگار است.

کارشناسان و محققان در این زمینه می‌گویند توتون و تنباکوی قلیان به علت داشتن آمونیاک چند برابر بیشتر از سیگار، جذب بدن می‌شود. با هر بار پک‌زدن سیگار، حدود 70 سی‌سی و با هر بار پک‌زدن قلیان حدود 500 سی‌سی دود وارد ریه افراد و ده دقیقه دود کردن سیگار باعث کاهش اکسیژن‌رسانی پوست به مدت یک ساعت می‌شود.

دکتر محمدعلی نیلفروش‌‌زاده، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: خانم‌هایی که سیگار و قلیان می‌کشند باید با چهره زیبا و پوست شفاف و جوان خداحافظی کنند، چون مشکلات چهره افراد سیگاری کاملا مشخص است و با هیچ آرایش و کرمی قابل پوشاندن نیست.

این افراد بین هشت تا 20سال پیرتر از سن واقعی خود به نظر می‌رسند چون چروک‌های بیشتر و عمیق‌تری دارند که نسبت به افراد غیرسیگاری در سنین کمتری ظاهر می‌شود. همچنین در نواحی دور لب و دور چشم، به علت تاثیر فیزیکی سیگار کشیدن و فرم چهره در حال دود کردن سیگار، این چروک‌ها بیشترند.

چین و چروک با سیگار آمد!

به گفته دکتر نیلفروش‌زاده، پوست صورت افراد سیگاری معمولا درخشش طبیعی خود را نیز از دست می‌دهد. به مرور زمان، پوست صورت این افراد به جای رنگ معمولی و صورتی، خاکستری ملایم است که علت آن، کاهش میزان مواد مغذی مورد نیاز پوست و جریان اکسیژن همراه خون است.

همچنین پوست این افراد شل است چون سیگار باعث کاهش کلاژن پوست می‌شود که مسئول قابلیت ارتجاعی پوست است. در واقع بدون داشتن این خاصیت ارتجاعی، پوست نمی‌تواند به حالت اولیه بازگردد و در نتیجه چین‌و‌چروک‌های ایجادشده در سطح پوست باقی می‌مانند.

همچنین نیکوتین موجود در سیگار باعث باریک شدن رگ‌های خونی می‌شود و این موضوع از جریان مناسب خون در مویرگ‌ها جلوگیری می‌کند. وقتی مویرگ‌هایی که در حقیقت مسئول تغذیه پوست هستند نتوانند وظیفه خود را درست انجام دهند، چین و چروک‌ها و علائم بیشتر و عمیق‌تر پیری زودرس در سطح پوست به‌ وجود ‌می‌آید. اگر دقت کرده باشید، در لب‌های سیگاری‌ها، انگشتانی که سیگار را نگه می‌دارند، ناخن‌ها و لثه‌هایشان، این تنگی عروق و زیان‌های سیگار کاملا مشهود است.

لب‌ها و لثه‌های سیاه هم علاوه بر وجود خون غلیظ و تیره سیگاری‌ها، نشانه عدم خون‌رسانی است و چون خون و موادغذایی به لثه نمی‌رسد، باعث بروز عفونت‌های میکروبی و لثه‌های دردناک خون‌ریزی دهنده در سیگاری‌ها و ظاهر بسیار نامناسب چهره می‌شود.

تاثیر سیگار و پیپ و قلیان روی سلامت موها

به گفته دکتر نیلفروش‌زاده قبلا مطالعه‌ها روی تاثیرات سیگار بر پوست متمرکز بود، ولی بررسی‌های اخیر ارتباط سیگار با سفیدشدن مو و ریزش مو را هم نشان داده‌ است. در افراد سیگاری موها زودتر به رنگ خاکستری درمی‌آید. مکانیسم ایجاد سفیدی و ریزش مو ناشی از سیگار کشیدن ‌های مداوم و متعدد است، ولی مهم‌ترین مکانیسم، اثر انقباضی بر عروق‌ریز پاپیلای موهاست که باعث کاهش خونرسانی به موها و از دست رفتن زودرس رنگدانه آنها می‌شود. از طرف دیگر سیگاری‌ها اشتهای کمتری به غذا دارند بنابراین مواد مغذی و ویتامین‌های کمتری به بدنشان می‌رسد. همچنین سیگار باعث افزایش همه هورمون‌های آندروژنیک می‌شود بنابراین احتمال ریزش مو را بیشتر می‌کند. به‌علاوه باعث نازک‌شدن لایه فوقانی پوست، کاهش ضخامت زیر پوست و در نهایت آسیب به فولیکول‌های مو خواهد شد.

تشدید بیماری‌های پوستی با کشیدن سیگار

به گفته دکتر نیلفروش‌زاده اغلب بیماری‌های پوستی مزمن توسط عوامل محرک تشدید می شوند که سیگار نوعی عامل محرک قوی به شمار می رود. در این میان ازجمله بیماری‌های پوستی که در افراد سیگاری شایع‌تر است می‌توان به پسوریازیس، لوپوس و هیدرادنیت سوپوراتیوا اشاره کرد. اگر شخص سیگاری در معرض آفتاب نیز قرار بگیرد تاثیرات منفی هر دو (سیگار و آفتاب) بر پوست به مراتب بیشتر خواهد بود.

اگر سیگار و قلیان را ترک کنید

برای مقابله با مشکلات پوستی ناشی از مصرف دخانیات،‌ بهترین کار ترک سیگار و قلیان است. دکتر نیلفروش‌زاده معتقد است وقتی سیگار و قلیان که مانع اکسیژن‌رسانی هستند، ترک شود اکسیژن‌رسانی به بافت پوست بیشتر و به مرور زمان روند چروک ‌شدن پوست متوقف می‌شود و گاهی حتی در آنهایی که در سنین جوانی سیگار کشیدن را شروع کرده‌اند، بهبود و قوام پوست را به‌وضوح می‌بینیم. از آنجا که سیگار، جریان خون و اکسیژن دریافتی پوست را کاهش می‌دهد، روند بهبود و التیام التهاب‌ها و زخم‌های پوستی را نیز با مشکل مواجه می‌کند و به همین دلیل بدن افراد سیگاری برای بهبود جراحات و زخم‌های ایجاد شده نسبت به دیگران، معمولا به زمان بیشتری نیاز دارد؛ در حالی که با ترک سیگار و قلیان از مشکل کند بودن روند بهبود و ترمیم زخم‌ها هم نجات پیدا می‌کنند.

سیگاری‌ها بخوانند

در کنار ترک سیگار، افراد سیگاری باید توجه خاصی به تغذیه خود داشته باشند و بدانند که با مصرف موادغذایی حاوی آنتی‌اکسیدان می‌توان از عوارض سیگار کم کرد. توتون موجود در سیگار باعث افت ویتامین C در بدن می‌شود. به همین دلیل سیگاری‌ها باید مصرف موادغذایی حاوی ویتامین C مثل مرکبات، توت فرنگی، انواع فلفل‌ها و کلم بروکلی را افزایش دهند تا با کمبود آن مواجه نشوند. همچنین سیگاری‌ها باید موادغذایی حاوی ویتامین A و E بیشتری هم مصرف کنند. ویتامین A بیشتر در جگر، گوجه‌فرنگی، طالبی، خربزه، هویج و جعفری و ویتامین E نیز در روغن‌های گیاهی، سبزی‌هایی با برگ سبز، غلات کامل، عسل، ماهی، جوانه گندم، زرده تخم مرغ و... یافت می‌شود. همچنین افراد سیگاری باید غذای غنی از سلینوم مثل غذاهای دریایی، انواع گوشت و ماکیان را در برنامه غذایی‌شان بگنجانند و در صورت نیاز هم به تجویز پزشک مکمل آن را مصرف کنند.

پریسا اصولی‌‌‌‌

دانش و سلامت