حدیثِ نی در راه ثبت جهانی

حتما می‌دانید از چه کتابی حرف می‌زنیم، مثنوی معنوی که بیش از هر چیز با نی‌نامه بی‌نظیر مولانا شناخته شده است. این کتاب بزرگ قرار است بزودی از سوی ایران و ترکیه به صورت مشترک ثبت جهانی شود. سیدرضا صالحی امیری، مشاور رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی روز گذشته این خبر خوب را اعلام کرد و البته از ثبت جهانی نقشه خلیج‌فارس، سند دوره صفوی، نقشه‌های فرش ایرانی و کتاب جامع‌التواریخ گزینه‌های تازه ایران برای ثبت جهانی خبر داد.

مولانا، نقطه مشترک ایران و ترکیه

آن‌طور که صالحی امیری گفت، قرار است امسال ایران و ترکیه با هم مثنوی معنوی را به صورت مشترک ثبت جهانی کنند. او در این‌باره اظهار کرد: مولانا یکی از نقاط مشترک فرهنگی ایران و ترکیه است. هم‌اکنون سه پرونده نیز در حال ارسال به یونسکو است. نقشه‌های فرش ایرانی، کتاب جامع‌التواریخ و ثبت مشترک مثنوی، بخش‌های اصلی این سه پرونده هستند. او یادآورشد: اکنون چند حوزه اسنادی در یونسکو در حال ثبت است. یک سند مربوط به دوره صفوی در آستان قدس رضوی است که بزودی در یونسکو ثبت می‌شود. همچنین نقشه خلیج‌فارس مربوط به مرکز اسناد و اسناد مربوط به کربلا هم ثبت خواهد شد. او همچنین بیان کرد: اکنون 43 اثر در نوبت ثبت داریم. ایران رتبه هفتم این فهرست است. البته به‌علت محدودیت یونسکو برای ثبت آثار که یک اثر در سال است، امکان ثبت همزمان چند اثر وجود ندارد. همین امر باعث می‌شود ما به سمت ثبت مشترک آثار برویم.

ایران و آرشیو گسترده اسناد

صالحی امیری درباره گستردگی آرشیو اسناد کشورمان گفت: ایران یکی از گسترده‌ترین آرشیوهای دنیا را دارد. در این سازمان اسناد 200 میلیون برگ سند وجود دارد که مربوط به 700 سال گذشته است. 15 نهاد اسنادی در ایران وجود دارد. وزارت خارجه، مجلس، دفتر مقام معظم رهبری و... جزو این نهادها هستند. طی چند سال اخیر برای همگرایی بیشتر، مجمع نهادهای اسنادی مهتاب تأسیس شده که امسال تمام این نهادها حضور فعال دارند.

او افزود: اکنون 20 هزار کارتن از اسناد نهاد ریاست جمهوری به مرکز اسناد ملی منتقل شده و سایر اسناد نیز درحال انتقال است که پس از فهرست‌نویسی و اسکن، در دسترس عموم قرار می‌گیرد. اسناد مربوط به وزارت خارجه تا سال 55 نیز که جزو اسناد محرمانه نباشند، به مرکز اسناد تحویل داده می‌شود.

همکاری با دیگر کشورها

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی درباره همکاری با دیگر کشورها گفت: تاکنون با 53 کشور سند همکاری امضا شده است. امسال با ترکیه و چین هم سند امضا کرده‌ایم و کشور عراق هم در دستور کار است. بناست تا پایان امسال، ده آرشیو ملی پیگیری شود. همچنین همکاری با ایکا (شورای آرشیو جهانی) جزو برنامه‌های امسال است. البته ایران حضور فعال در این حوزه دارد. ایران یکی از بزرگ‌ترین و غنی‌ترین کشورها از نظر آرشیو و اسناد در منطقه و دنیاست. تاکنون ما 9 اثر خطی ثبت کرده‌ایم. رئیس مرکز اسناد ملی درباره همکاری با سوریه و عراق در حوزه اسناد بیان کرد:‌ مذاکراتی با این دو کشور برای حفظ آثار خطی صورت گرفته است. ما می‌خواهیم اسناد مهم را که در این دو کشور به علت حضور جریان تکفیری داعش در حال تخریب است، نگهداری کنیم. تاکنون مذاکراتی برای اعزام هیأت کارشناسی صورت گرفته است.

خرید اسناد تاریخی موجود در خانه‌ها

صالحی امیری در این‌باره گفت: ما امکان خرید این اسناد را داریم. کارشناسان ما معتقدند اسنادی که در منازل نگهداری می‌شوند، بیش از 50 سال سالم نمی‌مانند، به همین دلیل از مردم می‌خواهیم یا اسناد خود را به ما اهدا کنند یا به صورت امانی به مرکز اسناد بدهند تا ما در شرایط استاندارد به نام خودشان از آنها نگهداری کنیم و این اسناد امکان عودت نیز دارند.

در این نشست غلامحسین امیرخانی، معاون رئیس سازمان اسناد ملی نیز درباره خرید نسخه‌های قرآن اظهار کرد:‌ هرکس یک نسخه خطی از قرآن کریم داشته باشد، قابل قیمت‌گذاری و خرید است. سال گذشته قرآن قزوینی خریداری و 93 جلد قرآن نفیس نیز به سازمان اسناد اهدا شد و 835 جلد قرآن نفیس را هم خریداری کردیم.

زینب مرتضایی‌فرد - فرهنگ و هنر