کنکور لباس عوض می‌کند

نطفه این بلاتکلیفی در زمستان پارسال بسته شد؛ روزی از روزهای بهمن که هیات عمومی دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایت یک شهروند، قانونِ با یال و کوپال سنجش و پذیرش دانشجو (مشهور به قانون حذف کنکور) را از اعتبار انداخت.

این شهروند، بانویی بود معترض که در نکته‌ای باریک شده بود که دیگران از کنارش گذشته بودند: بند 2 مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو و اجرا نشدن آن. این بند تاکید دارد که نمرات سه سال متوسطه باید به عنوان سوابق تحصیلی در نتیجه کنکور تاثیر داشته باشد در حالی که آنچه ازسال 93 اجرا می‌شد تاثیر نمرات سال سوم دبیرستان دانش‌آموزان در کنکور بود نه بیشتر.

دیوان عدالت اداری به همین دلیل تاثیر سوابق تحصیلی درکنکور را ملغی کرد در حالی که آموزش و پرورش و سازمان سنجش، تاثیر 25 درصدی نمرات سال سوم دبیرستان و نیز تاثیر 5 درصدی نمرات پیش‌دانشگاهی در کنکور امسال را تدارک می‌دیدند. بنابراین لغو تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور همه را در شوک فرو برد و برزخی ایجاد کرد که تبعات آن تا امروز ادامه دارد.

شاید بشود گفت آموزش و پرورش به‌این دلیل فقط نمرات سال سوم را در کنکور لحاظ می‌کرد که سوابق تحصیلی استاندارد سال اول و دوم متوسطه را در اختیار نداشت و حتی پس از تصویب قانون حذف کنکور درسال 92 نیز به فکر انجام آن نیفتاده بود؛ در حالی که اگر قرار بر اجرای مصوبه مجلس بود باید در هر سه پایه دبیرستان، امتحانات نهایی برگزار و نمراتش به عنوان سوابق استاندارد بایگانی می‌شد. ولی حالا برزخی که اواسط زمستان پارسال با رای دیوان عدالت اداری برای آموزش و پرورش و شورای سنجش و پذیرش دانشجو (متولی اجرای قانون حذف کنکور) ایجاد کرد، گویا موجب تحرکاتی شده است.

تاثیر نمرات 3 سال متوسطه درکنکور

فعلا هیچ چیز صددرصد نیست، اما آنچه به مشام می‌رسد از تاثیر نمرات سه سال دبیرستان در نتیجه کنکور حکایت دارد. عبدالرسول عمادی، رئیس مرکز سنجش وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگوی روز گذشته خود با تسنیم قاطعانه گفت که این اتفاق رخ خواهد داد و در کنکور سال 98 میانگین نمرات سه سال متوسطه به عنوان سابقه تحصیلی اعمال خواهد شد.

او وعده سال 98 را داد چون می‌داند برای اعمال نمرات سه سال متوسطه باید پایه‌های اول، دوم و سوم (دهم، یازدهم و دوازدهم) به‌طور کامل مستقر و امتحانات نهایی برای آنها برگزار شود.

برای گرفتن تائید این خبر ما با حسین توکلی، سخنگوی سازمان سنجش به‌عنوان یکی از سازمان‌های تصمیم‌گیر در این حوزه نیز تماس گرفتیم که او اظهار بی‌اطلاعی کرد؛ ولی اگر گفته‌های عمادی را ملاک قراردهیم درآینده‌ای نه‌چندان دور کنکور تحولاتی بزرگ را تجربه خواهد کرد و دانش‌آموزان شرایطی متفاوت از اکنون را.

حسن برگزاری امتحانات نهایی هرسه‌پایه متوسطه دوم (دبیرستان) در این است که می‌توان امیدوار بود اکثر قریب به‌اتفاق دانش‌آموزان در شرایط برابر امتحان داده و عادلانه‌ترین نمرات را دریافت کنند، شرایطی که قربانعلی افشانی، مدیرکل آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش به جام‌جم قول داد براحتی قابل اجراست البته اگر اعتبارات مورد نیازش برسد.

افشانی در حالی تاثیر نمرات سه سال دبیرستان را اتفاقی مثبت ارزیابی می‌کند که از گذشته تا امروز در مورد امتحانات نهایی حرف و حدیث‌های مختلفی وجود دارد؛ از شائبه استاندارد نبودن شرایط برگزاری این امتحانات، امکان وجود تقلب در برخی حوزه‌ها و حتی فروش سوالات گرفته تا تصحیح‌های بعضا سلیقه‌ای برگه‌های امتحانی.

با این حال هیچ‌گاه این دلمشغولی‌ها مورد تائید وزارت آموزش و پرورش قرار نگرفته، حتی سختی برخی امتحانات و وجود سوالات خارج ازکتاب‌های درسی نیز درگفت‌وگوی ما با افشانی تائید نشد به طوری که او اطمینان داد اگر امتحانات پایانی هر سه سال متوسطه به‌صورت نهایی برگزار شود به نفع دانش‌آموزان است نه به ضرر آنها.

او استدلال کرد چون یادگیری یک فرآیند است، اگر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در سه سال متوسطه ارزیابی شود قضاوت در مورد میزان یادگیری دانش‌آموزان دقیق‌تر از وقتی خواهد بود که فقط نمرات سال سوم ملاک قضاوت قرار می‌گیرد.

با این حال، اما این دغدغه‌ها را که کنار بگذاریم، دغدغه‌ای دیگر وجود دارد که شاید کمتر به آن توجه شده بود و آن انتقال استرس و فشار کنکور از بعد از دیپلم به دوره تحصیل در دبیرستان است. برقرار شدن امتحان نهایی و مسجل شدن تاثیر نمرات هر سال در نتیجه کنکور و بالا رفتن شانس قبولی در بهترین رشته‌های دانشگاهی حتما مجال خوبی است برای امپراتوری کنکور که تا به حال نشان داده‌اند تازه‌ترین فرصت‌ها برای کسب درآمد را بو می‌کشند.

شاید این حدس بیراه نباشد که تلاش برای قبولی در کنکور از سال دهم متوسطه آغاز شود و آزمون‌های آزمایشی با هدف آماده کردن دانش‌آموزان برای امتحانات نهایی برپا و حتی پای کتاب‌های کمک آموزشی بیش از پیش به مدارس بازشود.

آمارهای فعلی می‌گوید از هر سه کتابی که دانش‌آموزان در اختیار دارند، یک کتاب آن کمک آموزشی است و بعید نیست با ایجاد تحول در سیستم تعیین سوابق تحصیلی، این رقم بزرگ‌تر شود.

استفساریه‌ای معلق میان زمین و آسمان

این موضوعات، بحث‌های داغ این‌روزهاست که تلاش برای تمکین از قانون را نشان می‌دهد. ولی با این حال آموزش و پرورش و سازمان سنجش هر دو گوشه چشمی به استفساریه‌ای دوخته‌اند که چندی پیش درخواست کتبی آن را با هدف بازگرداندن تاثیر 25 درصدی سوابق تحصیلی در کنکور روانه مجلس کردند.

در این نامه از مجلس خواسته شده بود که نظر صریح و شفاف خود در مورد این سوابق را بیان کند، اما با علی افشانی که حرف زدیم گفت هنوز منتظر رسیدن این استفساریه هستیم و با مجلسی‌ها که حرف زدیم معلوم شد قضیه به آن حدی که برای آموزش و پرورش و سازمان سنجش اولویت دارد برای آنها ندارد.

ما با چند نفر از نمایندگان کمیسیون آموزش مجلس تماس گرفتیم که چند نفری از سرنوشت این استفساریه اظهار بی‌اطلاعی کردند و چند نفری در دسترس نبودند تا سوال و جوابی رخ دهد.

با این حال جواد هروی، از اعضای این کمیسیون نیز گرچه بی‌اطلاع بود، اما آب پاکی را روی دست همه ریخت.

او گفت: گمان نمی‌کنم این استفساریه به عمر مجلس نهم قد دهد. او استدلال کرد که مجلس این روزها درگیر بررسی لایحه بودجه است و هفته بعد نیز که تعطیلی نمایندگان آغاز می‌شود و پس از آن نیز تا پایان عمر مجلس دیگر زمانی برای بررسی استفساریه باقی نمی‌ماند. پس با این توضیحات باید تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور امسال را تقریبا منتفی دانست و چشم به آینده‌ای نامعلوم دوخت که مشخص نیست داستان سوابق تحصیلی به کجا خواهد رسید.

مریم خباز - جامعه