نشاط صبحگاهی با رادیو جوان

برنامه صبحگاهی «جوان ایرانی سلام» رادیو جوان ازجمله این برنامه‌های صبحگاهی است. برنامه‌ای ترکیبی که علاوه بر اطلاع‌رسانی درباره موضوعاتی چون آب و هوا، سیاست، فرهنگ، هنر، اقتصاد، بهداشت، ورزش و دیگر موضوعات روز جامعه، به ایجاد نشاط و شادابی صبحگاهی و تزریق انرژی مثبت به شنوندگانش نیز می‌پردازد. به همین دلیل برنامه دارای ضرباهنگی تند و پرتحرک است. (به استثنای ایام حزن و سوگواری) قالب ترکیبی برنامه در هماهنگی تام با محتوا، این ریتم نسبتا تند را می‌طلبد. در ایجاد این ریتم تند، علاوه بر هماهنگی مطلوبی که بین عوامل برنامه با یکدیگر بویژه با تهیه‌کننده (که انتخاب موسیقی مناسب با آیتم‌های برنامه وظیفه اوست) وجود دارد، کنترل فرمی و آوایی برنامه در نوع چینش موسیقی مناسب و هماهنگ با متنی که قرار است مجری آن را قرائت کند و بویژه لحن اجرای او اهمیت دارد.

موضوع فنی دیگری که در برنامه صبحگاهی جوان ایرانی سلام در حد استانداردهای پخش رادیویی خود را نشان می‌دهد، صدابرداری حرفه‌ای این برنامه است. با توجه به این که عنصر صدا تنها ابزار ارتباطی رادیو به شمار می‌رود و کیفیت آن خواه ناخواه در گیر انداختن قلاب برنامه به ذهن مخاطب تاثیر دارد، استفاده از قابلیت‌های فنی متنوع صدا نظیر افکت‌های مختلف صوتی (که به عنوان مثال از افکت طنین و پژواک یا اکو دادن بیشترین استفاده بجا صورت می‌گیرد) در این برنامه، محتوای متنی که مجری قرائت می‌کند و لحن او، چنان هماهنگ است که مخاطب در لحظاتی به وجد می‌آید و عکس‌العمل‌های مناسبی را با آنچه سردبیر در سر داشته و بر زبان مجری آمده نشان می‌دهد و این واکنش جز در سایه قابلیت‌های فنی و هنری صدابردار و درک و شناخت درست او از زیبایی‌شناسی صوتی به دست نمی‌آید.

در سری جدید برنامه صبحگاهی جوان ایرانی سلام، شیوه گردشی اجرای برنامه برای مجریان پیش‌بینی شده است به این صورت که فاطمه صداقتی و حسن اسماعیل‌پور یک هفته در میان برنامه را اجرا می‌کنند. شاید این شیوه اجرا، برنامه را از هویت و تشخصی که معمولا هر برنامه با مجری خاصش پیدا می‌کند، دور کند ولی ممکن است از جهتی نیز سلایق بیشتر و متنوع‌تری را پوشش دهد. در ادامه همین موضوع بهتر است به ویژگی‌های مجریان این برنامه که مهم‌ترین عنصر هر برنامه رادیویی به شمار می‌رود ـ و وظیفه ارتباط با مخاطب و بازخورد او را در پی دارد ـ بپردازیم. با این مقدمه که مجری هر برنامه رادیویی به نوعی ویترین آن نیز محسوب می‌شود به طوری که شنوندگان این رسانه شنیداری عمده ارتباط خود را با مجری برنامه برقرار می‌کنند و البته یکی از عناصر تعیین‌کننده موفقیت هر برنامه رادیویی نیز است. در مقام مقایسه بین این دو گوینده با تجربه رادیو، به نظر می‌آید پشتوانه تحصیلی فاطمه صداقتی در رشته هنرهای نمایشی به یاری‌اش آمده و البته قابلیت‌های صداسازی و لحن اجرایش در موضوعات طنز و مطایبه نیز جذابیت بیشتری به اجرای او می‌دهد. البته به این نکته نیز باید اذعان کرد که اطلاعات ورزشی حسن اسماعیل‌پور بیشتر است، بویژه این موضوع در جایی که تحلیل موضوعات ورزشی در بخش ورزشی برنامه اجرا می‌شود، بیشتر مشهود است. نکته دیگر باز بودن دست حسن اسماعیل‌پور است در شوخی و ارتباط صمیمی‌تر با همکارانش که اغلب مرد هستند و او توانسته از فراخی عمل بیشتری نسبت به فاطمه صداقتی برخوردار باشد. البته همین محدودیت برای فاطمه صداقتی گوینده زن برنامه صبحگاهی جوان ایرانی سلام موجب شده او با خلاقیت بیشتر و با استفاده از آواها و اصوات کوتاه و بلند و انعطافی که به صدایش می‌دهد، بتواند لحن صمیمی اجرایش را حفظ کند. همین موضوع البته موجب بروز سوءتفاهم‌ها و حواشی‌ای برای این گوینده موفق و توانای رادیو شده بود که در برهه‌ای باعث دوری موقت او از میکروفن صبحگاهی برنامه جوان ایرانی سلام رادیو جوان شد.

نکته‌ای که به نظرم باید به منتقدان این شیوه از اجرای بانوان گوینده یادآور شد، این است که تحرک و شادابی از ویژگی‌های یک برنامه ترکیبی صبحگاهی است. ایجاد ریتم تند و ضرباهنگ سریع علاوه بر وجود موسیقی مناسب و دیگر عوامل فنی، مرهون قابلیت‌های یک مجری تواناست. فردی که بتواند ضمن از ریتم نینداختن برنامه و ایجاد یک رابطه صمیمی با عوامل جلوی میکروفون یک برنامه زنده، خط‌قرمزهای ارتباطی بین زن و مرد را نیز در این گونه برنامه‌ها مراعات کند. به نظر من فاطمه صداقتی توانسته از پس این مهم برآید و کیفیت برنامه را آن‌گونه که انتظار می‌رود برآورده کند. از نظر محتوایی آیتم گزینه‌های روی میز که توسط محمدرضا قلمبر و در قالب دو شخصیت قلمبر و غلطبر با نگاهی طنزآمیز به وقایع روز اجرا می‌شود، جذاب و شنیدنی است و همچنین بخش «حرف حسابو از بچه بشنو» که نشان می‌دهد کودک درون برنامه جوان ایرانی سلام هنوز پویا و سرحال است.

قصد نق زدن ندارم زیرا این همه وجوه مثبت برنامه جوان ایرانی سلام مجالی برای خرده‌گیری فراهم نمی‌کند، اما به نظر می‌آید گاهی اوقات با همه وسواس دست‌اندرکاران برنامه، ریتم از دست مجری در می‌رود و کار به خودنمایی و اظهارفضل می‌رسد. زمان‌هایی نیز مجری محترم شاد بودن را با فریادهای ناموزون و بی‌قاعده آوایی و صوتی اشتباه می‌گیرد و با شکستن بی‌مورد افعال و قواعد کلامی و آوایی، جمله را بی‌معنی و سبک جلوه می‌دهد و این را البته به حساب صمیمیت و خودمانی بودن با مخاطب می‌انگارد و آنقدر این مزه‌پرانی را با کشیدن بی‌معنی افعال ادامه می‌دهد که مخاطب را دلزده می‌کند. به هر حال به قول مجریان برنامه جوان ایرانی سلام اگر نشاط و شادابی می‌خواهید، ساعت 5/6 به بعد پیچ رادیوهایتان را روی موج اف‌ام ردیف 88 تنظیم کنید.

علیرضا نوروزی خراسانی

کارگردان تئاتر و سینما ـ گنبدکاووس