هوای تازه با مربیان جسور

نیم‌فصل اول لیگ برتر پانزدهم به پایان رسید در حالی که اگر در ابتدای فصل کسی پیش‌بینی می‌کرد تیم بی‌ادعا و جوان استقلال خوزستان تحت هدایت مربی بی‌حاشیه خود‌ عبدالله ویسی گوی سبقت از ریز و درشت‌های لیگ می‌رباید و قهرمان نیم‌فصل می‌شود، به استهزا گرفته می‌شد! این مهم پس از 15 هفته پرفراز و نشیب در لیگ رخ داد و عبدالله ویسی به‌عنوان یک مربی جوان با میدان دادن به جوانان جویای نام خوزستان‌ برای فوتبال آن خطه و ایران به مثالی تامل‌برانگیز تبدیل شد. فصل گذشته وقتی ذوب‌آهن اصفهان و نفت تهران با هدایت دو مربی جوان خود در کنار نتایج درخشان در لیگ به فینال جام حذفی رسیدند، نشان از این مساله داشت که تغییر نسل مربیان فوتبال و حضور مربیان جوان در فوتبال ایران به ثمرنشسته است. یحیی گل‌محمدی و علیرضا منصوریان دو مربی جوانی بودند که فوتبال فصل گذشته تیم‌هایشان، هرکارشناس منصف و نکته‌سنجی را به تمجید وادار می‌کرد؛ ذوب‌آهن و نفت تهران عالی بودند!

کم‌هزینه و با جسارت

عبدالله ویسی ـ که دوستداران حرفه‌ای فوتبال او را با اشک‌هایش به خاطر خط خوردن از تیم ملی در دهه گذشته به یاد دارند ـ دو سه فصل گذشته با تیم‌های مختلف در حالی کار کرده است که در کنار همه ارزش‌های فنی، تیم‌هایش با کمترین حاشیه پیش رفته‌اند و نتایج درخور تحسین گرفته‌اند. ویسی که تیمش به گواه آمار و ارقام رئیس سازمان لیگ،‌ یکی از کم‌هزینه‌ترین تیم‌های لیگ برتر است در شرایطی به چنین نتایجی دست یافته که جوانان خوش آتیه‌ای چون حسن بیت سعید 25 ساله که با زدن 8 گل در رده دوم جدول گلزنان لیگ قرار دارد یا مهدی زبیدی 24 ساله که تا اینجای کار سه گل به ثمر رسانده است و همچنین رحیم مهدی زهیوی را که در 28 سالگی ازجمله خوب‌های این تیم در نیم‌فصل اول بوده است،‌ در کنار دارد. عبدالله ویسی که پیشتر در صبای قم ارزش‌های فنی خود را نشان داد، با استقلال خوزستان در فصل قبل خوب کار کرد و امسال عالی بود! او که کار مربیگری را با کمک مربیگری فولاد آغاز کرد، در پیکان تهران هم با وجود همه تردیدها و بدبینی‌هایی که نسبت به عملکردش وجود داشت، خوب ظاهر شد و نتیجه پشتکار و جسارت خود را به‌خوبی گرفت.

شهریار؛ شهره جوانگرایی

علی دایی،‌ سرمربی این فصل صبا هم ازجمله مربیان جوانی است که منتقد و موافقش بر شهامت او در جوانگرایی صحه می‌گذارند. کسی که با جدایی لورانت آلمانی از تیم سایپا به‌طور ناگهانی وارد جرگه مربیان شد و در همان سایپا کریم انصاری‌فرد جوان را به فوتبال ایران معرفی کرد، همچنان که وقتی سرمربی تیم ملی شد با میدان دادن به جوانانی چون غلامرضا رضایی، محمدرضا خلعتبری و حسن اشجاری به رویکردش ادامه داد. دایی در راه‌آهن از امثال حامد شیری، امید عالیشاه و مهرداد کفشگری و علی علیپور جوان به‌خوبی بازی گرفت و در هر دو مقطع حضورش در پرسپولیس نیز با میدان دادن به جوانانی چون نقی‌زاده، سیف‌اللهی‌، مهدی طارمی و محمد عباس‌زاده از این نظر کم‌نظیر ظاهر شد. شهریار فوتبال ایران که دو قهرمانی با پرسپولیس در جام حذفی، قهرمانی با سایپا در لیگ و نتایج قابل قبول با پرسپولیس را در کارنامه دارد، در روزهای منتهی به آغاز لیگ پانزدهم هدایت صبا را بر عهده گرفت و فرصت چندانی برای ساخته و پرداخته کردن تیمش نداشت، اما در نیم‌فصل اول با جوانانی چون جلال علیمرادی، کریم اسلامی، ابوالفضل ابراهیمی و محمد اوسانی در صبا نتایج بسیار خوبی گرفت. او که از پیشقراولان تغییر نسل مربیان است، همچنان در اوج قرار دارد.

دست‌پرورده‌های گل محمدی و منصوریان

یحیی گل محمدی در ذوب‌آهن اصفهان و علیرضا منصوریان در نفت تهران،‌ مربیان جوانی هستند که کارنامه بسیار خوبی گرفته اند‌. علیرضا منصوریان در هفته‌های ابتدایی نیم‌فصل اول، تحت تاثیر باقی ماندن اجباری در نفت و مشکلات مالی تیمش خیلی خوب کار نکرد، اما به تدریج به خود آمد. منصوریان با معرفی بازیکنانی چون پورعلی گنجی و وحید امیری به تیم ملی و ستاره‌ای چون ارسلان میر مطهری به تیم امید، نقش بارزی در دو سال اخیر فوتبال ملی ایفا کرده است. منصوریان جوان فصل گذشته را با کارنامه درخور تحسین در سه جبهه آسیایی، لیگ و حذفی به پایان برد و امسال هم می‌تواند در لیگ به تدریج بالا و بالاتر بیاید؛ درست مثل گل محمدی که جهش خود را از نیمه راه فصل گذشته لیگ با ذوب‌آهن آغاز کرد و به این رویه در لیگ امسال هم ادامه داد و با استفاده از جوانانی چون احسان پهلوان، کاوه رضایی و مرتضی تبریزی 25 ساله از مدعیان جدی قهرمانی است.

نگاهی به دیگر مربیان جوان

مربیان جوان دیگری هم در لیگ فعالیت دارند که کارنامه آنها قابل قبول است؛‌ مثل حمید استیلی در ملوان که با وجود بحران مالی انزلی چی‌ها این تیم در نیم‌فصل اول خوب ظاهر شد و فراز کمالوند در گسترش فولاد که این تیم را به حریفی چغر برای تمام مدعیان تبدیل کرده است. مهدی تارتار هم در راه‌آهن به خوبی از جوانانی چون برادران محمدی بازی می‌گیرد و رضا مهاجری در پدیده نیز کارنامه‌ای در خور تحسین دارد.

رد پای کی‌روش و قوانین

بی‌انصافی است اگر تصور کنیم کارلوس کی‌روش در هدایت فوتبال ایران به سمت و سوی جوانگرایی نقش نداشته است؛ مربی خارجی با کارنامه و محبوبی که با میدان دادن به جوانان در جام ملت‌های آسیا هم انگیزه‌ای مضاعف برای جوانان فوتبال ایران ایجاد کرد و بر عملکرد مربیان جوانی چون علیرضا منصوریان صحه گذاشت. همان طور که مسئولان سازمان لیگ بارها گفته‌اند، قوانین این سازمان هم باشگاه‌ها را وادار به جوانگرایی کرد به طوری که میانگین سنی بازیکنان در لیگ 94ـ 93 یعنی فصل گذشته 86/26 بوده در حالی که در فصل جاری این میانگین سنی به 42/25 رسیده، یعنی لیگ ما جوان‌تر شده است. در این فصل هر تیم فقط می‌توانست 17 بازیکن بزرگسال داشته باشد و بقیه بازیکنان زیر 23 سال بوده‌اند.

امید توفیقی