تلاش آمریکا برای محدود‌ کردن عمق استراتژیک ایران

واقعیت این است که ایران و آمریکا در یک موقعیت جنگ سرد به توافقی رسیدند که نتیجه آن برجام بود؛ توافقات دوران جنگ سرد، توافقاتی نیستند که بنیان دوستی باشند بلکه تعریف حوزه‌های جدید چالش یا تعدیل حوزه‌های داغ چالش با حوزه‌های جدید است.

آمریکا بعد از برجام دو سیاست را در پیش خواهد گرفت: سیاست اول این‌که همچنان مانع از پیشبرد سیاست‌های راهبردی ایران می‌شود و عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران را با محدودیت مواجه می‌کند؛ دوم این‌که تلاش می‌کند مزایای شکست تحریم به صورت قطره‌چکانی وارد ایران شود و حوزه‌های مختلف در ایران نتوانند جهش اقتصادی و جهش بودجه‌ای را داشته باشند.

خیلی از سیاست‌های آمریکا بعد از برجام از‌جمله تصمیم هفته گذشته کنگره آمریکا برای اعمال محدودیت در سفر به آمریکا در همین چارچوب، قابل تحلیل است.

مورد اخیر نیز که به تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مربوط می‌شود از این چارچوب مستثنی نیست.

سپاه پاسداران به عنوان بازوی ایران در پیشبرد سیاست‌های عمق استراتژیک به‌حساب می‌آید و آنچه که تحت‌عنوان عمق استراتژیک ایران مطرح است حاصل دستاوردهای راهبردی سپاه در حوزه‌های بحرانی خاورمیانه است.

آمریکا از گسترش عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران نگران است و یکی از اهداف این قانون، یعنی محدود کردن سپاه برای محدود کردن عمق استراتژیک ایران است.

موضوع دوم نیز این است که قرارگاه خاتم‌الانبیاء، قرارگاهی است که بعد از جنگ تعریف توسعه‌ای از سیاست‌های راهبردی سپاه ارائه کرد و در حوزه‌های مختلف مشاهده می‌کنیم فعالیت‌های کلان توسعه‌ای از سوی این قرارگاه انجام می‌شود.

هدف این است که این قرارگاه و دیگر شرکت‌هایی که فعالیت‌های عمرانی و توسعه‌ای در ایران انجام می‌دهند با تحریم مواجه شوند و از این ناحیه به توسعه جمهوری اسلامی ایران لطمه وارد شود اما واقعیت این است که این اقدام، علیه سپاه نیست بلکه اقدام علیه سیاست‌های راهبردی، امنیتی و توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران است و آمریکا، تحت هر عنوانی تلاش می‌کند از انجام تکلیفش در قالب برجام که همان رفع تحریم‌هاست خودداری کند و تکالیف خودش را به‌گونه‌ای انجام دهد که ایران مزایایی از برجام نبرد.

مقامات جمهوری اسلامی ایران باید حتما واکنش و اعتراض لازم را انجام دهند و این‌گونه اقدامات آمریکا را پیگیری کنند تا از ادامه این رفتار در آینده جلوگیری شود.

دکتر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه - استاد دانشگاه