سازها برای سید و سالار شهیدان کوک می‌شوند

پیمان بزرگ‌نیا، مدیر بخش موسیقی نواحی سوگواره‌های عاشورایی است. به گفته او در این برنامه بیش از 140 هنرمند و سوگینه‌خوان موسیقی نواحی کشورمان شرکت و آیین‌های موسیقایی مربوط به ایام محرم و صفر را برای مخاطبان علاقه‌مند اجرا می‌کنند و فرصتی را فراهم می‌آورند تا شهروندان تهرانی با شاخص‌ترین سوگینه‌های ویژه عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) آشنا شوند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی ایران در پاسخ به این‌که آیا از پیشکسوتان صاحب نام در زمینه موسیقی مقامی ایران نیز برای حضور در این برنامه‌ها دعوت شده یا نه می‌گوید: رویه اشتباهی که در این چند سال اخیر از سوی برخی نهادها و مجموعه‌های فرهنگی درپیش گرفته شده این است که همزمان با فرا رسیدن ایام مناسبتی به ویژه ماه‌های محرم و صفر و ماه مبارک رمضان، دفترچه تلفن‌های خود را باز می‌کنند و بدون هیچ آگاهی قبلی با تعدادی از هنرمندان موسیقی نواحی تماس می‌گیرند که برای اجرای برنامه‌های مناسبتی به تهران سفر کنند. بی این‌که شناخت چندانی از هنرمندان و سبک و سیاق کارشان داشته باشند.

اما این همه ماجرا نیست. آشنا نبودن هنرمندان موسیقی نواحی از یک‌سو و شرایط مالی نامناسب خود هنرمندان موسیقی نواحی از سوی دیگر موجب می‌شود این نوازندگان و خوانندگان محلی به پایتخت سفر کنند، بی‌آن‌که تخصصی در اجرای سوگینه‌ها و مناجات‌خوانی‌ها داشته باشند.

به گفته بزرگ‌نیا، بسیاری از بخشی‌های منطقه خراسان و عاشیق‌های آذربایجان با فرا رسیدن ماه محرم روی ساز خود را با پارچه مشکی می‌پوشانند و تا پایان ایام عزاداری به آن دست نمی‌زنند، اما در همین ایام محرم می‌بینیم تعدادی از هنرمندان در برنامه‌های ویژه این ماه به تهران می‌آیند و در پایتخت، دوتار و قوپوز می‌نوازند و اینجاست که این سوال پیش می‌آید: آیا عزیزانی که این هنرمندان را دعوت می‌کنند، نمی‌دانند راویان سوگواره‌ها متفاوت با دیگر هنرمندان هستند و باید با آنان به‌گونه‌ای دیگر رفتار کرد؟

این پژوهشگر موسیقی نواحی، گفته‌های خود را این‌طور ادامه می‌دهد: صدالبته تعدادی از هنرمندان پیشکسوت در زمینه موسیقی نواحی دوست دارند در تهران حضور داشته باشند، اما دعوت‌کنندگان باید آگاه باشند که از روایتگران اصلی سوگینه‌ها برای شرکت در برنامه‌هایشان دعوت کنند نه این‌که به اسم این استاد و آن استاد، فضا را طوری طراحی کنند که هنرمندان متخصص آن حوزه، فضایی برای هنرنمایی و عرض اندام نداشته باشند.

قرار است در ویژه برنامه‌‌های عاشورایی برج میلاد، راویان واقعی سوگینه‌ها حضور پیدا کنند و به مصیبت‌خوانی‌های ویژه عاشورا بپردازند. بزرگ‌نیا می‌گوید: تلاش کردیم با دعوت از نوحه‌خوان‌های پیشکسوت به نوحه‌خوانی دوره قاجار هم بپردازیم که فکر می‌کنم برای مخاطبان تهرانی، فضای طراحی شده فضای جالب توجهی باشد.

از محرم و صفر و آیین‌های عاشورایی که بگذریم، اکسپوی میلان از اردیبهشت کار خود را آغاز کرده و تعدادی از گروه‌های موسیقی نواحی در آن شرکت کرده‌اند.

بزرگ‌نیا، مدیر بخش موسیقی نواحی غرفه ایران در اکسپوی میلان با انتقاد از کم‌توجهی رسانه‌ای به حضور هنرمندان موسیقی نواحی در این اکسپو می‌گوید: حضور گروه‌های موسیقی نواحی ایران در حاشیه برگزاری اکسپوی میلان آنچنان مورد استقبال شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان نمایشگاه قرار گرفته بود که بسیاری از رسانه‌های تصویری و مکتوب ایتالیایی از نحوه اجرای برنامه‌های ما گزارش‌های مختلفی را مخابره کردند، اما این موضوع برای من بسیار ناراحت‌کننده بود که چرا پوشش رسانه‌ای این اجراها در ایران تا این حد ضعیف و ناراحت‌کننده است؟

زهره نیلی