برای ورزش، هیچ‌جا خانه خودتان نمی‌شود

اما در کشور ما ورزش آن طور که باید و شاید، نتوانسته در دل خانواده‌ها نفوذ پیدا کند و در محیط خانواده‌ها، جایگاه شاخصی ندارد. با ورود فناوری‌های جدید نیز اوضاع بدتر شده است. معمولا اعضای خانواده‌ها تحرک کافی ندارند و ترجیح می‌دهند با فناوری‌های جدید مثل تلفن همراه و تبلت سرگرم باشند.

به گزارش جام جم آنلاین، آمارهای رسمی هم از بی‌تحرکی گسترده ایرانی‌ها حکایت دارد. پیشتر معاون پژوهشی وزارت بهداشت به رسانه‌ها گفته بود، ۷۰ درصد مردم ایران تحرک و فعالیت بدنی کافی ندارند که همین موضوع، زمینه‌ساز مشکلات و بیماری‌های زیادی در آینده خواهد شد.

این که چرا ورزش نتوانسته جایگاه واقعی‌اش را در خانواده‌ها پیدا کند و چرا با وجود فواید متعدد، تحرک داشتن در نهاد خانواده به ورطه فراموشی سپرده شده است، سوالات و دغدغه‌هایی است که در این گزارش مطرح کرده و به دنبال راه‌حل آنها رفته‌ایم.

ورزش در خانواده به فرهنگ بدل شود

اگر به ورزش کردن و تحرک داشتن از منظر ورزشی نگاه کنیم، کاملا به خطا رفته‌ایم. دکتر حمید قاسمی، استاد تربیت بدنی دانشگاه پیام نور و مدیر شبکه رادیویی ورزش نیز دقیقا به همین موضوع اشاره می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: امروزه به ورزش به دید یک فرهنگ نگاه می‌کنند و اتفاقا ما باید همین فرهنگ را در خانواده‌ها جا بیندازیم.

به گفته قاسمی، در سبد هزینه‌های خانوار باید ورزش هم حضور داشته باشد و برایش سهمی قائل شویم. یعنی همان طور که برای خوراک و پوشاک و درمان و آموزش هزینه می‌کنیم، باید بخشی از درآمدهای ماهانه را هم صرف ورزش در خانواده کنیم، اما هنوز در کشور ما این فرهنگ جا نیفتاده است.

وظیفه مردم و نهادها چیست

از نگاه این استاد دانشگاه، هم مردم و هم نهادهای مسئول برای گسترش ورزش در خانواده‌ها نقش مهمی دارند: تا می‌گوییم باید ورزش در خانواده‌ها نهادینه شود، بیشتر مردم فکر می‌کنند این کار فقط وظیفه وزارت ورزش و جوانان است، اما برای تحقق این هدف مهم باید همه مردم و مسئولان با همدلی، این مسئولیت را پیش ببرند.

خانواده ها، آموزش و پرورش، رسانه‌ها، مساجد و پایگاه‌های مذهبی و دانشگاه‌ها، عمده نهادهایی هستند که به گفته قاسمی می‌توانند به نفوذ ورزش در خانواده‌ها عینیت ببخشند، اما هیچ کدام از این نهادها نمی‌توانند به تنهایی کاری از پیش ببرند.

حکایت وسایل ورزشی در خانواده‌ها

کم نیستند خانواده‌هایی که برای ورزش و تحرک بیشتر، وسایل مختلف ورزشی را خریداری می‌کنند و در فضای آپارتمان‌ها نگهداری می‌کنند، اما بسیاری از این افراد پس از گذشت مدت زمانی خاص، بی‌خیال این وسیله‌ها شده و این تجهیزات ورزشی در گوشه خانه‌ها رها می‌شود.

قاسمی معتقد است، تجهیزات ورزشی که در منازل نگهداری می‌شود، بیشتر از این که نقش ورزشی داشته باشد، نقش وسیله‌ای لوکس و مدرن پیدا کرده است.

این تجهیزات در شرایطی می‌تواند مفید واقع شود که به طور مستمر و با راهنمایی افراد حرفه‌ای استفاده شود. در غیر این صورت استفاده از همین وسیله‌ها ممکن است عوارض جسمانی هم در پی داشته باشد.

پارک‌ها، جولانگاه جدید تجهیزات ورزشی

علاوه بر خانه‌ها، حتی در بسیاری از پارک‌ها و فضاهای سبز نیز تجهیزات ورزشی نصب شده است. درست است که وسیله‌های ورزشی می‌تواند تا حدودی خانواده‌ها را با ورزش آشتی بدهد، اما همین تجهیزات ورزشی در پارک‌ها هم باید زیر نظر کارشناسان ورزشی مدیریت شود تا شهروندان به دلیل استفاده نامناسب از این وسیله‌ها دچار آسیب‌های جسمی نشوند.

در گذشته، کارشناسان ورزشی کنار این تجهیزات حضور داشتند و به مردم درباره استفاده درست از آنها مشاوره می‌دادند، اما حالا مدت‌های زیادی است که این وسایل به حال خود رها شده‌اند و هر کسی بنا به ذوق و سلیقه خود، از این تجهیزات بهره می‌برد.

بدیهی است، اگر کارشناسان ورزشی در کنار این تجهیزات باشند، هم سلامت مردم تامین می‌شود و هم مردم برای استفاده بیشتر از این تجهیزات ترغیب می‌شوند.

چطور ورزش را به خانه‌ها بکشانیم

مدیر شبکه رادیویی ورزش بر این باور است که با روش‌هایی خیلی ساده می‌شود ورزش را با خانواده‌ها آشتی داد. مثلا به گفته او، هر روز راس ساعت 7 و 30 دقیقه صبح به مدت پنج دقیقه، زنگ ملی ورزش خانواده‌ها در رادیو به صدا درمی‌آید: ما از مردم خواسته ایم بدون هیچ خجالتی، در هر مکانی که هستند، راس این ساعت به ورزش بپردازند. فرض کنید اگر همه مردم راس همین ساعت فقط به مدت پنج دقیقه به ورزش بپردازند، تا چه حد ورزش می‌تواند در خانواده‌ها نفوذ پیدا کند. همچنین به گفته قاسمی، به جای این که خانواده‌ها در پارک‌ها بنشینند و از جایشان تکان نخورند، می‌توانند 15 دقیقه در طول روز با همدیگر پیاده‌روی کنند یا مثلا مسیرهای کوتاه را پیاده بروند و کمتر از وسایل نقلیه استفاده کنند.

همین که در حین جواب دادن تلفن راه برویم، زیاد پشت میز و صندلی ننشینیم یا به بهانه‌های مختلف سعی کنیم در محیط خانه حرکت کنیم، همین‌ها به قول قاسمی می‌تواند تحرک را در خانواده‌ها افزایش بدهد: متاسفانه الان چالش ما در خانواده ها، یک قدم عقب‌تر از آمادگی جسمانی است، زیرا ما با فقر حرکتی در کانون خانواده‌ها روبه‌رو هستیم. برای رفع این مشکل باید همه نهادهای فرهنگساز کاری کنند تحرک و حرکت در خانواده‌ها افزایش پیدا کند.

تحرک داشتن هزینه ندارد

نفوذ ورزش در خانواده‌ها منوط به صرف هزینه گزاف برای خرید تجهیزات ورزشی یا ثبت‌نام در باشگاه‌های ورزشی نیست، بلکه می‌توان حتی بدون هزینه ورزش را در خانواده‌ها نهادینه کرد. انجام یک دراز و نشست ساده در محیط خانه، نرمش دسته‌جمعی، طناب زدن و حتی قدم زدن در فضای آپارتمان، نه هزینه‌ای دارد و نه وقت چندانی می‌گیرد، اما همین کارهای به ظاهر ساده که می‌تواند تاثیر بسیاری روی سلامت ما بگذارد، در محیط خانواده‌ها فراموش شده است.

مدیر شبکه رادیویی ورزش، حرف جالبی می‌زند و می‌گوید: اتفاقا هر چقدر برای نفوذ ورزش در خانواده‌ها هزینه کنیم، از صرف هزینه بیشتر جلوگیری کرده‌ایم، زیرا داشتن زندگی فعال، خود به خود سلامت انسان را بالا می‌برد و هزینه درمان بیماری‌های حاصل از کم‌تحرکی را کاهش می‌دهد.

ایده‌ای جالب برای ترویج ورزش بانوان

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری البرز چندی پیش در کارگروه تخصصی اموربانوان و خانواده، خبر داده بود طرح اختصاص ساعت ورزش ویژه بانوان شاغل در دستگاه‌های اجرایی به صورت اجباری اجرا می‌شود. حجت‌الله ملاصالحی توضیح داده بود، اختصاص ساعت ورزش ویژه بانوان شاغل که بخش قابل توجهی از ساعات کاری خود را در محل کار طی می‌کنند، ضروری است. به گفته او، ورزش بانوان یک جریان تبلیغی نیست بلکه جریانی زیرساختی است و باید برای آن برنامه‌ریزی کرد.

امین جلالوند

جامعه