پیکر تراشی در‌ ارتفاعات

هنرمندان حاضر در سمپوزیوم

محمد بیک‌زاده، حسن (شهریار) رضایی، مهدی سیفی، حسین ملایی فومنی، سعید احمدی، مرتضی باقری مصلح‌آبادی، پیمان بخشی، امیر وفایی و فرزین هدایت‌زاده هنرمندان کشورمان در بخش اصلی این رویداد هستند. مینگ شنگ وو از تایوان، ویکتار کوپاچ از بلاروس، اودیسِئِس تُسونیدیس از یونان، رولاند هوفت از آلمان، ماسا پانوویچ از صربستان، استفانو گرتارولا از ایتالیا، بوترینت مورینا از آلبانی، مالین مالینف از بلغارستان، سو دونگ چو از کره جنوبی، آنتونینا فَدخولِنا از روسیه، نَدیم هادی احمِتوویچ از صربستان، بوگدان آدریان لِفتر از رومانی، تیری فریرا از پرتغال و پل گیولن از پرو هم مجسمه‌سازان خارجی شرکت‌کننده در این سمپوزیوم هستند.

همچون ادوار گذشته سپوزیوم، در کنار این 23 هنرمند،10دانشجو از کشورمان هم در بخش جنبی حضور دارند. سعید محمودی، سودابه خلجی، سارا تهرانی‌نیا، نیلوفر نظری، جلال عبدی، صدیقه شوندی، حامد جمشیدی، مصطفی محسنی، فاطمه صفری و معصومه سلیمیان ریزی هم دانشجویان شرکت‌کننده در این رویداد هستند.

جنس مجسمه‌ها

البته سمپوزیوم در یک تقسیم‌بندی دیگر باز هم به دو بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اصلی سمپوزیوم هفتم شامل دو کارگاه سنگ و آهن است. کارگاه سنگ به‌منظور طراحی و ساخت مجسمه از جنس سنگ تراورتن تعیین شده است.

از طرفی کارگاه آهن هم به آفرینش اثر هنری از جنس آهن اختصاص یافته است. اما مصالح مورد استفاده در بخش دانشجویی فقط سنگ تراورتن بوده و حداکثر ده دانشجوی رشته مجسمه‌سازی که در مقطع کارشناسی این رشته به تحصیل اشتغال دارند در این بخش به خلق آثار خود می‌پردازند. در فراخوان سمپوزیوم آمده است که بخش دانشجویی بر جنبه‌های آموزشی و کسب تجربه تاکید داشته و به صورت غیر رقابتی برگزار می‌شود.

اهداف سمپوزیوم

هفتمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران به همت سازمان زیباسازی شهر تهران برگزار می‌شود. این سمپوزیوم به صورت رقابتی و مانند دوره‌های پیشین با هدف توسعه هنر مجسمه‌سازی معاصر ایران و تلطیف فضاهای شهر تهران از طریق فراهم آوردن شرایط بروز و شکوفایی آفرینش‌های هنری، تعمیم نگاه زیباشناسانه در جامعه، تبادل تجربیات، اطلاعات و مهارت‌ها، در زمینه مجسمه‌سازی شهری در میان هنرمندان و آشنایی شهروندان با مراحل اجرای آثار برگزار می‌شود.

در طول سمپوزیوم شرایطی فراهم شده که شهروندان علاقه‌مند و گروه‌های دانشجویی بتوانند به آسانی با هنرمندان آشنا شوند و به‌طور مستقیم از مراحل اجرای آثار بازدید کنند.

ارکان سمپوزیوم

دبیری این دوره از سمپوزیوم را سید مجتبی موسوی، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی عهده‌دار است.

در میان اسامی اعضای شورای سیاستگذاری هم نام‌های آشنایی مانند سعید شهلاپور، سید مجتبی موسوی، کامبیز صبری، سهند حسامیان و مجید حقیقی به چشم می‌خورد. مرتضی نعمت‌الهی، کامبیز صبری، بهداد لاهوتی، محمدرضاخلجی و مجید حقیقی هم شورای انتخاب آثار را شامل می‌شوند.

سید‌مجتبی موسوی، دبیر سمپوزیوم به خبرنگار ما می‌گوید: در این دوره، هم در برنامه‌ریزی و هم سیاستگذاری از تجربه دوره‌های گذشته استفاده کردیم.

می‌دانید که سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران سنگ را به‌عنوان متریال اصلی خود برگزیده است، اما بنابر تجارب گذشته در این دوره تصمیم گرفتیم متریال آهن را هم به صورت متریال مهمان در نظر بگیریم تا هنرمندانی که در زمینه ساخت مجسمه با آهن تخصص دارند، فعالیت کنند.

چرا برج میلاد؟

چرا برج میلاد میزبان این رویداد شده است؟ دبیر هفتمین سمپوزیوم می‌گوید: برج میلاد به چند دلیل انتخاب شد؛ نخست آن که مکان مناسبی برای فعالیت هنرمندان وجود دارد و دوم این که برج میلاد از نقاط مهم پایتخت محسوب می‌شود و دیگر آن که گردشگران زیادی به آنجا رفت و آمد دارند و حضور آنان در برج میلاد و تماشای فعالیت مجسمه‌سازان از نزدیک‌ می‌تواند به گردشگری ما کمک کند.

تعامل هنرمندان

یکی از محسنات سمپوزیوم تهران، تعامل و همکاری مجسمه‌سازان داخلی و خارجی است. موسوی دراین باره می‌گوید: سمپوزیوم تهران محل تبادل تجربیات است. طبعا هنرمندان ما حرف‌های زیادی برای گفتن دارند. از آن سو هنرمندان خارجی هم در کارنامه خود تجربه حضور در سمپوزیوم‌های مهم جهانی را یدک می‌کشند. به همین دلیل موقعیت مناسبی برای تبادل این تجربیات میان هنرمندان داخلی و خارجی پدید آمده است.

نمایشگاه ماکت آثار

در این دوره از سمپوزیوم هر هنرمند یک اثر خلق می‌کند. هنرمندان در زمان ارسال آثار ماکت کارهایی را که قرار است بسازند ‌ ارسال کرده‌اند و در این 24 روز قرار است آن ماکت‌ها را در عمل اجرا کنند. همین حالا در گالری برج میلاد ماکت مجسمه‌سازان به نمایش گذاشته شده است. قرار است در پایان سمپوزیوم آثار توسط دو داور ایرانی و دو داور خارجی ارزیابی شود و از هر کارگاه دو برگزیده معرفی شود؛ یعنی دو برگزیده در کارگاه سنگ و دو برگزیده در کارگاه آهن. جوایز خوبی هم برای هنرمندان در نظر گرفته شده است: بخش اصلی کارگاه‌های سنگ و آهن مبلغ 3000 دلار آمریکا و بخش دانشجویی دو میلیون تومان. ضمن این که به همه هنرمندان شرکت‌کننده علاوه بر مبلغ هدیه، گواهی شرکت در سمپوزیوم اعطا خواهد شد. این شامل همه هنرمندان بود، اما برگزیدگان چه جوایزی می‌گیرند؟ دیپلم افتخار و مبلغ 4000 دلار آمریکا برای نفر اول و دیپلم افتخار و مبلغ 3500 هزار دلار آمریکا برای نفر دوم‌. ضمن این که درطول برگزاری سمپوزیوم امکان اخذآرای بازدیدکنندگان فراهم شده و در مراسم پایانی اثر برگزیده از نگاه مخاطبان هم معرفی می‌شود.

برگزاری این رویداد در دو کارگاه سنگ و آهن برای چیست؟ کامبیز صبری، عضو شورای انتخاب آثار هفتمین سمپوزیوم مجسمه‌سازی تهران درباره دو کارگاه سنگ و آهن معتقد است: سنگ ماده سختی است و محدودیت بسیار دارد؛ چرا که باید‌ با برداشتن بخشی از آن کار ساخته شود.

معمولا سنگ یک حجم سخت است و از یک مکعب مجسمه حاصل می‌شود و مجسمه‌ساز قطعا با محدودیت‌هایی روبه‌رو خواهد بود. بنابراین خیلی نباید انتظار یک کار خاص داشته باشیم ضمن این که به دلیل این محدودیت 90 درصد آثار شباهت به یکدیگر دارند. اما در مورد آهن چون گسترش ماده وسیع‌تر است، شور و شوق بیشتری دارد. تراشیدن سنگ قدمت طولانی دارد و به 2500 سال پیش می‌رسد و از آن دوره سابقه کار با سنگ را داریم. برای این که احساس خستگی در هنرمندان ایجاد نشود، تصمیم گرفتیم از یک متریال دیگر نیز استفاده کنیم؛ استفاده از آهن و متریال‌های دیگر باعث می‌شود ‌ شانس حضور آثار هنری در شهر افزایش یابد.

اما دانشجویان حاضر در این رویداد چه نظری دارند؟ سراغ سارا تهرانی نیا ، یکی از هنرمندان حاضر در بخش دانشجویی این رویداد رفتیم. او به خبرنگار ما می‌گوید: کار کردن در کنار کسانی که حرفه‌ای‌تر هستند تجربه لذتبخشی است و هم از نظر تکنیکی و هم از نظر فکری می‌تواند جذاب باشد.

با این حال این هنرمند از یک موضوع هم گله‌مند است. او می‌گوید: مشکل سمپوزیوم این دوره این است که بخش دانشجویی از بخش اصلی جدا شده است. من تجربه اولم را در سمپوزیوم‌ می‌گذرانم اما دوره‌های قبل هم پیگیر بودم. در دوره‌های قبل کارگاه‌های هنرمندان بخش اصلی و دانشجویی به‌صورت یکی در میان بود. همین باعث می‌شد هنرمندان دانشجو به فعالیت هنرمندان حرفه‌ای نگاه کرده و هنرمندان حرفه‌ای هم برخی نکات را به دانشجویان گوشزد کنند. اما در این دوره این ارتباط کم شده و هنرمند حرفه‌ای باید از آن سر سایت به این سر سایت بیاید تا در نهایت نگاهی به کار دانشجویان بیندازد.

جانمایی آثار

شاید این سوال برای شهروندان مطرح باشد که وقتی مجسمه‌های سمپوزیوم به دست هنرمندان ساخته شد، چه می‌شود و کجا قرار می‌گیرد. موسوی در این باره توضیح می‌دهد: ما سعی کردیم آثار هر دوره را به‌صورت مجموع در یک مکان جانمایی کنیم. معمولا آثار دوره‌های قبل در بوستان‌های تهران جانمایی شده است. مثلا آثار آخرین دوره سمپوزیوم (دوره ششم) در بوستان ملت قرار گرفت یا آثار دوره چهارم در باغ موزه قصر جانمایی شد.

سجاد روشنی

فرهنگ و هنر