«دلبر طناز» با یاد فرامرز پایور

سیاوش آریامنش، آهنگساز و نوازنده سنتور آلبوم «دلبر طناز» با هدف یاد استاد فرامرز پایور که یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های موسیقی ایرانی و پایه‌گذار گروه نوازی در موسیقی سنتی ایرانی بوده این آلبوم را ارائه کرده است. آریامنش متولد 1355 در اهواز است. او می‌گوید از سال 1370 در مکتب استادان فرامرز پایور و حسین دهلوی به فراگیری سنتور و آهنگسازی مشغول بوده است.

سبک آهنگ‌سازی وی همانطور که در آلبوم شنیده می‌شود در قالب موتیف‌ها و الگوهای ریتمیک و مضرابی استاد پایور عرضه شده است این اثر در مایه دشتی با پیش درآمدی که ریتم شش چهارم دارد شروع می‌شود در پیش درآمد جمله‌‌بندی‌ها شباهت زیادی به پیش درآمدهای استاد پایور در کتاب «پیش درآمد و رنگ‌ها» دارد.

قسمت دوم آلبوم ساز و آواز با صدای سینا سرلک همراه با ساز سنتور در گوشه‌های درآمد، بیات راجع و فرود به دشتی از غزلیات سعدی اجرا می‌شود، البته قابل ذکر است که با کارنامه هنری سینا سرلک گاهی تسلط نداشتن در اجرا مخصوصا هنگام تحریر‌های آوازی جای بسی تعجب دارد.

قسمت سوم این اثر تصنیف «سوز عشق» نام دارد که در قالب ریتم شش هشتم اجرا می‌شود. اشعار این تصنیف از غزلیات سعدی انتخاب شده است، این قطعه بسیار دینامیک و پویاست و جمله‌بندی‌ها و بازی‌هایی که با الگوهای ریتمیک آن شده است بسیار زیبا به گوش می‌رسد، اما کلام گاهی واضح نیست. در این تصنیف از تکنیک‌های اجرایی که استاد پایور در گروه نوازی استفاده می‌کرده مانند مالش‌ها، سه‌ریزها و دیگر تکنیک‌ها بسیار تقلید شده است.

قسمت چهارم، تک‌نوازی سنتور در درآمد دشتی است که جملات اول آن شباهت بسیاری به درآمد دشتی از کتاب «ردیف ابتدایی» استاد فرامرز پایور دارد.

قطعه پنجم، چهار مضراب سنتور نام دارد که به همراهی تنبک استاد سیامک بنایی ارائه می‌شود، چهارمضرابی با تمام تکنیک‌های موجود برای سنتور بسیار طولانی است و گوش شنونده را خسته می‌کند و در آن جملاتی از قطعات استاد ابوالحسن صبا نیز به چشم می‌خورد.

قسمت ششم «مقدمه عشاق» زیبایی این قطعه قابل توجه است، تنها نکته در این قطعه این است که صدای سازهای بم از جمله عود و رباب که به صورت آرپژهای کوتاه شنیده می‌شوند در کل صدای ارکستر حل نشده است و بصورت جداگانه به گوش می‌رسند. تکنوازی تنبک استاد بنایی در ابتدای قطعه یادآور هنر استاد محمد اسماعیلی است.

قسمت هفتم «تصنیف پیوند» نام دارد که با ریتم شش هشتم، غزلی از سعدی، ارکستراسیون و تنظیم به سبک استاد پایور ارائه می‌شود. قسمت هشتم، ساز و آواز در گوشه‌های عشاق، قرچه، رضوی و فرود دوباره به دشتی همراه با غزل سعدی شنیده می‌شود.

قسمت نهم تصنیف دلبر طناز است که در ریتم دوچهارم و با سرعت نسبتا تند ارائه می‌شود.

قطعه پایانی این اثر «رنگ دشتی» نام دارد و با ریتم شش هشتم و سرعتی بالا کمی برای شنونده ترانه‌های مازندرانی را تداعی می‌کند. در این اثر بهتر این بود که برای تنوع در جواب آواز‌ها از سازهای دیگر نیز استفاده می‌شد تا شنونده صدای ساز سنتور را به شکل ممتد در تمام کار نشود.

گلنوش ملایری

کارشناس موسیقی