تناسب ظاهر و باطن آراسته با زندگی

نقش خانواده در آراستگی و شلختگی

گاهی این رفتارها ناشی از تربیت خانوادگی است و بی نظمی و بی ترتیبی در سبک زندگی و امور شخصی از دوران کودکی این افراد در خانواده‌های آنها وجود داشته است. کسانی که در چنین فضای خانوادگی که آراستگی در رفتار و ظاهر رعایت نمی‌شود، بزرگ می‌شوند، بی‌نظمی به‌عنوان یک عادت برای آنها تبدیل شده است. چنین افرادی معمولا برای تغییر رویه کنونی خود با مشکلاتی مواجه هستند.

در کنار این قضیه، گروهی هم هستند که در خانه با نظم و انضباط شدیدی مواجهند. نوع روابطی که بین اعضای خانواده برقرار می‌شود نیز از یک قواعدی پیروی می‌کند که گاهی تحمل آن برای برخی اعضای خانواده دشوار است. برخی والدین به‌واسطه نگرانی و دغدغه‌هایی که نسبت به تربیت فرزندان خود دارند، گاهی نسبت به رعایت برخی قواعد خانوادگی در پوشش و رفتار آنها تاکیدات فراوان دارند و شاید برخی از انتظارات هم خارج از تحمل فرزندان باشد. از این‌رو کسانی که در چنین محیطی بزرگ شده‌اند تا زمانی که در محیط خانه به سر می‌برند، هر وقت موقعیتی پیدا کردند خارج از فضاهای خانوادگی قیودات را کنار می‌گذارند و همان گونه که دوست دارند روزگار می‌گذرانند. این حرکت آنها شاید به نوعی اعتراضی اعلام نشده علیه قواعد و انضباط شدید خانوادگی باشد. همین افراد در صورتی که خود خانواده‌ای مستقل تشکیل دهند، از آنجا که آزادی عملی پیدا می‌کنند فارغ از آموزه‌ها و عادت‌هایی که در خانه پدری داشتند، رفتاری یله و رها دارند که در نحوه پوشش و ظاهرشان نیز هویدا می‌شود.

گاهی برخی ظاهر خود را تنها براساس شئونات اجتماعی محیط کار آراسته می‌کنند. این افراد ممکن است در محیط خانوادگی یا در روابط شخصی جزو آدم‌های شلخته باشند؛ اما همین فرد در محیط کار و اداره ممکن است از موقعیتی برخوردار باشد که لازمه آن آراستگی است. بنابراین ناچار است خلاف عادت خود را بیاراید و در آرایش مو، نوع لباس و حتی رنگ آن هم دقت لازم را داشته باشد.

مجموع این عوامل باعث می‌شود انسان‌ها در روابط اجتماعی و خانوادگی با آدم‌هایی روبه‌رو شوند که دیدن ظاهر نامرتب و شلختگی در رفتار و پوشش باعث ایجاد ناراحتی و مزاحمت برای دیگران شود.

تاثیر منفی شلختگی در روابط خانوادگی و اجتماعی

در برخی پرونده‌های قضایی که در دادگاه خانواده تشکیل می‌شود، گاهی با خبرهایی مواجه می‌شویم که همسر جوانی بابت شلختگی شوهرش درخواست طلاق داده است. در محیط‌های اجتماعی، اماکن عمومی و محیط‌های اداری هم شاهدیم همکاران از ایجاد ارتباط و برقراری تعاملات انسانی با فردی که آراسته نیست کراهت دارند.

شلختگی در ظاهر و ناآراسته بودن یکی از مظاهر ناپسند اجتماعی است که در نوع قضاوت دیگران تاثیر می‌گذارد. کسی که نسبت به حفظ ظاهر آراسته خود بی‌توجه است، ممکن است در امور دیگر زندگی هم نسبت به تکالیف و وظایف خانوادگی و اجتماعی از توجه کافی برخوردار نباشد.

ظاهر هرکس نمایانگر درون اوست. بسیاری از مردم براساس قضاوتی که از ظاهر آنها دارند نسبت به فکر، رفتار، اخلاق و روحیات آنها داوری دارند. از سوی دیگر، رفتارهای ظاهری نیز کم‌کم بر درون انسان اثر می‌گذارد و روحیه فرد را تغییر می‌دهد. بنابراین باید بین ظاهر و باطن آدمی تناسب وجود داشته باشد.

خدایی که زیبایی را دوست دارد

در اسلام تاکیدات فراوانی درباره حفظ ظاهر و دقت در پوشش و آرایش مو شده است. یک فرد مسلمان موظف است در محیط‌های اجتماعی خوشبو و خوش‌لباس باشد. بدپوششی و داشتن ظاهر ژولیده و شلختگی در رفتار، از موضوعاتی است که در دین مبین نسبت به آن نهی شده است. حکایات زیادی درباره پیامبر بزرگ اسلام نقل شده است که ایشان هنگام خروج از خانه مقابل کاسه آبی می‌ایستادند تا ظاهر خود را آراسته کنند. استفاده از بوی خوش و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز ازجمله تاکیدات دینی است. حدیث معروف نبوی با این مضمون که خدا زیباست و زیبایی را دوست دارد، اهمیت حفظ ظاهر آراسته و پیراسته را بیشتر برای ما معلوم می‌کند.

آراسته بودن تنها مربوط به حضور در اجتماع و معاشرت‌های اجتماعی نیست. انسان‌ها باید در همه موارد آراستگی‌شان را رعایت کنند. یکی از محیط‌هایی که در آنجا آراستگی بشدت مورد تاکید و توصیه شده است، محیط خانواده است. سفارش‌های زیادی درباره آرایش و آراستگی زن و شوهر شده است. پرهیز از شلختگی تا آنجا مورد توجه اسلام است که توصیه شده مسلمانان هنگام عبادت لباس مناسب بپوشند و حتی در مورد نوع رنگ لباس هم تاکیداتی در مورد پوشیدن لباس‌های روشن وجود دارد. معطر، پاک و تمیز بودن بدن هنگام نماز و عبادت نیز توصیه ائمه اطهار(علیهم السلام) به یاران شده است. طبعا با توجه به تکرار پیوسته نماز در شبانه‌روز و توجه به پاکی و آراستگی هنگام عبادت و نماز، ظاهر زیبا در طول شبانه‌روز حفظ خواهد شد.

در کنار این مساله باید به این نکته توجه داشت که آراستگی با خودنمایی فرق دارد. انسان مومن و معتقد باید آراسته باشد اما در عین حال بر رعایت عفت عمومی و داشتن رفتاری عفیفانه نیز تاکید شده است. آراستگی در پوشش و داشتن آرایش مناسب نباید جنبه خودنمایی پیدا کند. تاکید بر آراستگی نباید به‌گونه‌ای باشد که هدف از آن جلب توجه دیگران باشد.

شلختگی در ظاهر، بی‌نظمی در رفتار

شلختگی در ظاهر و ناآراسته بودن یکی از مظاهر ناپسند اجتماعی است که در نوع قضاوت دیگران تاثیر می‌گذارد. کسی که نسبت به حفظ ظاهر آراسته خود بی‌توجه است، ممکن است در امور دیگر زندگی هم نسبت به تکالیف و وظایف خانوادگی و اجتماعی از توجه کافی برخوردار نباشد.

فتاح غلامی

دین و زندگی