15 سال با تپش

در این‌ سال‌ها «تپش» همواره تلاش داشته تا در کنار انتشار اخبار حوادث،‌ با هشدارهای لازم و ارائه اطلاعات ضروری مخاطبان خود را از گزند اتفاقات و حوادث روزمره‌‌ای که ممکن است هر شهروندی به‌دلیل ناآگاهی گرفتار آن شود، حفظ کند. در سال‌های اخیر تیم «تپش» در تلاش بود تا در کنار انتشار اخبار حوادث، با تنوع بخشیدن به مطالب، از تکراری شدن آن جلوگیری کند تا این ضمیمه رنگ «زرد» به خود نگیرد و بر همین اساس هم اقدام به انتشار گزارش‌، یادداشت و مقاله‌های حقوقی و قضایی کرد تا این ضمیمه در کنار جذابیتی که برای مخاطبان خود دارد، آگاهی حقوقی آنها را نیز افزایش دهد. در این شماره در حالی وارد 15سالگی حضور در کنار شما می‌شویم که در این مدت راهنمایی‌های شما خوانندگان گرامی و همراهان همیشگی و نظرات استادان اهل فن راهنمای ما برای هر چه بهتر شدن تپش بود.

نه افراط کنیم نه تفریط

دکتر مهدی صابری، رئیس بخش روانپزشکی پزشکی قانونی تهران

رسانه‌های مختلف به چند نوع با اخبار حوادث برخورد می‌کنند. بعضی‌ها خودفیلتری دارند تا اخباری که منتشر می‌شود، تاثیرات بدی در جامعه نگذارد و با حذف بعضی از قسمت‌ها، خبر را به گونه‌ای بیان می‌کنند که موجب سیاه‌نمایی نشود. به بیان دیگر بهتر است بگوییم از بیان خشونت زیاد خودداری می‌کنند. بعضی دیگر نیز اخبار را همانطور که اتفاق افتاده است بیان می‌کنند و به کم و زیاد کردن آن نیز اعتقادی ندارند. سومین نوع از رسانه‌ها آنهایی هستند که سعی می‌کنند اخبار را بزرگ‌تر از آنچه که هست جلوه دهند و با شاخ و برگ دادن به مسائل کوچک، موجب شایعه‌پراکنی در جامعه شوند.

به نظر من باید درمورد اخبار به خصوص اخبار حوادث جانب احتیاط و تعدیل را رعایت کرد. همان‌طور که بیان جزئیات بعضی اخبار تاثیرات بدی روی مردم می‌گذارد، فیلتر‌های بیش از حد هم ممکن است تاثیر عکس داشته باشد. در یک پروژه تحقیقاتی، متخصصان متوجه شدند که وقتی یک رسانه خبری را به صورت کامل منتقل نمی‌کند،مردم بیشتر به دنبال پیدا کردن حقیقت ماجرا می‌روند و حتی ممکن است درگیر شایعات شوند.

در واقع سانسور بیش از حد و بیان جزئیات خشن هر دو تاثیرات منفی را بر جامعه دارد.البته همان‌طور که پیش از این گفتم در بعضی اخبار بهتر است برای جلوگیری از تاثیرات منفی جزئیات خبر را بیان نکنیم و اگر خبری خشن با تاثیر منفی نوشته شد بهتر است که در کنار آن نظر کارشناسان یا هشدار هم چاپ شود تا تاثرات منفی که بر روی خوانندگان دارد کاسته شود. این موضوع در تپش رعایت شده و فقط به صرف انتشار خبر توجه نشده است و این ضمیمه مکمل خوبی برای روزنامه است. در زمینه نظر کارشناس بهتر است که از افرادی مانند کارشناسان پلیس و دستگاه قضایی استفاده شود چراکه آنها بهتر می‌توانند مردم را آگاه کنند و راه‌های جلوگیری از بروز حوادث را به افراد نشان دهند.

جامعه‌شناسان و روان‌شناسان نیز راهنمایی‌کنندگان خوبی برای خوانندگان هستند. البته به دلیل ظرافت موضوع‌های جامعه‌شناسی و روا‌ن‌شناسی در گفت‌وگو با این افراد باید بسیار دقت کرد تا ناخواسته اشتباهی پیش نیاید. مثلا در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس ممکن است موضوع طوری پیش برود که جرم صورت گرفته شده توجیه شود یا در گفت‌وگو با یک روان‌شناس ممکن است ترحم خوانندگان نسبت به مجرم ایجاد شود و جرم نیز توجیه شود. البته خود خبرنگار حوادث نیز در زمینه‌های روان‌شناسی و جامعه‌شناسی باید دیدگاه‌های درستی داشته باشد تا بتواند به درستی نظر کارشناسان را منتقل کند.

بهتر است درباره تخلفاتی که بسیار در جامعه رخ می‌دهد هشدار داده شود. هشدار درباره موضوعاتی که به ندرت در جامعه رخ می‌دهد باعث بزرگ شدن مسائل کوچک و شایعه‌سازی می‌شود. تپش با توجه به تعداد مخاطبانش در این حوزه نقش فعالی باید داشته باشد و با رعایت افراط و تفریط در جهت افزایش سطح آگاهی مخاطبانش همچون گذشته گام بردارد.

صفحات قضایی را باید به فال نیک گرفت

عبدالصمد خرمشاهی / حقوقدان

چندسالی می‌شود که «تپش» با نگاهی متفاوت و عملکردی موفق به‌دست مخاطبان خود می‌رسد و در شرایطی که ما در زمینه حوادث نشریاتی همچون «تپش» را کم داریم، این نشریه به شکلی تخصصی وارد حوزه حوادث شده است.

عصر حاضر، عصر رسانه است و ارتباط تنگاتنگ رسانه‌ها با اخبار مختلف و از همه مهم‌تر اخباری که به حوزه حوادث برمی‌گردد رسالت خبرنگاران حوزه حوادث را سنگین‌تر می‌کند، اما خوشبختانه «تپش» اخبار را نه خیلی بزرگ‌تر از آنچه هست انعکاس داده و نه بی‌تفاوت از کنار آنها گذشته است. نکته مهم در بحث انعکاس اخبار حوادث این است که رسانه‌ها باید تعامل بیشتری با وکلا و کارشناسان حقوقی داشته باشند، زیرا این تعامل باعث می‌شود مردم آگاهی بیشتری از مسائل پیدا کنند، به هرحال مطبوعات افکار عمومی را شکل می‌دهند و در این رابطه مسئولیت دارند. اگر اخبار حوادث به‌صورت صحیح و با توجه به مسائل حقوقی و قضایی کشور منعکس شود بدون شک می‌تواند تأثیرگذار و آگاه‌کننده باشد. اختصاص دو صفحه در تپش به این موضوع، گامی مهم در مطبوعات است که باید به فال نیک گرفت.

از منظر جرم‌شناسی بحث پیشگیری از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و اگر مطبوعات بتوانند در این زمینه رسالت واقعی خودشان را انجام دهند، می‌توانیم کاهش جرم را در کشور شاهد باشیم، به هر حال از سا‌ل‌ها پیش بحث بر سر این بوده که اخبار حوادث بدآموزی دارد و برخی از جرم‌شناسان انتقاد می‌کردند صفحات حوادث روزنامه‌ها و فیلم‌های جنایی بدآموزی دارد و زمینه وقوع جرم را برای مجرمان فراهم می‌کند، اما در این میان برخی هم بر این باور بوده و هستند که حوادث‌نویس‌ها می‌توانند با پرداختن درست به موضوع، هشداردهنده و آگاه بخش باشند. فکر می‌کنم اگر صفحات حوادث عملکرد درستی داشته باشد خود می‌تواند به یکی از عوامل کاهش وقوع جرم تبدیل شود البته به شرطی که از اخبار حوادث عوام‌پسند برای فروش بیشتر یا جذب مخاطبان استفاده نکنند.

من به شخصه عملکرد تپش را مثبت ارزیابی می‌کنم، چرا که دیده‌ام با افراد مختلف در زمینه‌های گوناگون صحبت و گزارش‌هایی را منتشر می‌کند که نه رنگی از مبالغه دارد و نه با هدف بهره‌برداری خاصی منعکس شده است.

یکی دیگر از نکات مهمی که باید به آن توجه داشت این است که خبرنگاران حوزه حوادث باید مقدمات علم حقوق را فرا گیرند. گاهی اوقات اخباری که منتشر یا سریال‌هایی که ساخته می‌شود با واقعیت‌ها و قوانین جاری کشور مغایر است به همین جهت بهتر است خبرنگاران این حوزه یا تحصیلات حقوقی داشته باشند یا مبانی اولیه علم حقوق را بدانند.

تپش وارد زردنگاری نشده است

محمدعلی اسفنانی/ سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس

کار ژورنالیستی یک کار بسیار ظریف است و هنر روزنامه‌نگاری در این است که مطالب را به نحوی بیان کند که هم مقصود خود را به مخاطب برساند و هم رسانه را از آسیبب دور نگه دارد.

ساده‌ترین و منطقی‌ترین شکل پرداختن به موضوعات حوادث در کشور این است که اخباری منتشر شود که راه جبران داشته و آثار سوء برای جامعه به همراه نداشته باشد، در واقع صداقت در بیان، امانتداری و انتقال مطالب با نگاهی ‌اصلاح گونه می‌تواند به رفع بسیاری از مشکلات موجود در جامعه کمک کند. من به شخصه چندان موافق بیان حوادث روزمره جامعه بخصوص حوادث فجیع نیستم؛ زیرا بر این باورم که انتشار این‌گونه اخبار از یک سو قبح آن عمل را از بین می‌برد و از سوی دیگر نحوه ارتکاب جرایم را به وضوح برای افرادی که زمینه ارتکاب جرم دارند، نمایان می‌کند.

البته نباید این مساله را فراموش کرد که نشریات حوادث همچون ضمیمه «تپش» می‌توانند با یک ظرافت خاص و بدون عریان ساختن کامل موضوع، مباحث هشداری را در اخبار خود بگنجانند که در ضمیمه «تپش» خوشبختانه این کار صورت گرفته است. اگر به حادثه‌ای پرداخته می‌شود باید نظرات کارشناسی برای اصلاح و جلوگیری از تکرار آن مورد توجه قرار گیرد و نباید به دلیل جذب مخاطب بیشتر وارد زردنگاری شد. ضمیمه تپش با رویکرد مناسب خود تاکنون توانسته به این وظیفه مهم عمل کند و کالبدشکافی آسیب‌ها در این ضمیمه نقش خوبی در پیشگیری از جرایم خواهد داشت.

سعید‌ه اسدیان / تپش (ضمیمه چهارشنبه روزنامه جام جم)