بهطور مثال به این خبر که روز گذشته روی خط خبرگزاریها رفت، توجه کنید: «مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان از آغاز برداشت هندوانه و خربزه از وسعت 2600 هکتار از مزارع استان خبر داد و گفت: امسال حدود 74 هزار تن هندوانه و خربزه از مزارع این استان برداشت میشود.»
این خبر شاید تا چند سال پیش خبر خوب و امیدوارکنندهای بود، اما امروز که بیآبی و خشکسالی بیداد میکند و وقوع یک فاجعه زیست محیطی در انتظار این سرزمین است، دیگر خبر خوبی نیست.
تولید بیش از 70 هزار تن خربزه و هندوانه که جزو محصولات بسیار آب بر هستند، آن هم در منطقه خشک فلات مرکزی ایران، نهتنها خبر خوشایندی نیست، بلکه یک نوع خودزنی و اقدامی عاجل برای رسیدن به پرتگاه نابودی است.
همچنین این خبر در حالی منتشر میشود که طی سالهای گذشته خشکی زایندهرود و خشکسالی، کشاورزی در این استان را با چالش مواجه کرده و به بیکاری و فقر بسیاری از کشاورزان شرق این استان منجر شده است.
تاثربرانگیزتر اینکه در برخی از همین شهرستانها که دچار بیآبی شدید هم هستند همچون فلاورجان علاوه بر کشت هندوانه و خربزه، برنج نیز کشت و تولید میشود.
خبر دیگری از این دست، مربوط میشود به کاهش شدید تولید گندم در شهرستان کوهدشت استان لرستان بهدلیل خشکسالی و کم آبی و خسارت زیاد گندمکاران این شهرستان. جالب اینکه بر اساس خبر مذکور که مهر آن را منتشر کرده، در کنار همین مزارع خشکیده گندم تولید محصولات آببر ذرت و چغندر با استفاده از آب چاههای عمیق غیرمجاز صورت میگیرد.
متاسفانه اخبار حاکی از کشت محصولات آب بر در مناطقی که دچار بحران آبی هستند، کم نیست؛ اخباری همچون کشت چغندر در اطراف دریاچه ارومیه، کشت برنج در 16 استان کشور، درحالی که فقط دو استان مازندران و گیلان برای این نوع کشت مناسب شناخته شده و کشت هندوانه، گوجه و... در بسیاری از استانهای کم آب همچون کرمان. از آنجا که بخش وسیعی از این کشتها به روش سنتی انجام میشود، نتیجه آن میشود که بخش کشاورزی بیش از 90درصد آب این کشور را فرو میبلعد.
با این همه آنچه تلختر و تالم برانگیزتر از شنیدن این اخبار است، ناهماهنگی و نبود تعامل میان کشاورزان، جهادکشاورزی و وزارت نیرو بهعنوان سه عنصر دخیل و تاثیرگذار در ایجاد بحران کمآبی در کشور است، که هرکدامساز خود را مینوازند.
آن هم در شرایطی که وزارت نیرو با مدیریت و نظارت صحیح بر توزیع و مصرف آب، جهادکشاورزی با الگودهی مناسب به کشاورزان برای انتخاب بهترین کشت در شرایط فعلی و کشاورزان با درایت و شناسایی شرایط آبی و محیطی منطقه زیست خود میتوانند مانع بروز یک فاجعه زیست محیطی عظیم در کشور شوند و مهر بطلان به تصمیمات ناخوشایندی همچون بحث واردات آب به کشور بزنند.
فاطمه مرادزاده - ایران
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد