فرانسه می تواند نقشی کلیدی در نزدیکی ایران و عربستان داشته باشد

ایران این روزها شاهد حضور گسترده دیپلمات های ارشد اروپایی است بطوریکه در هفته گذشته ابتدا «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و پس از آن «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه فرانسه، میهمان مقامات ایرانی بودند.

حضور این افراد سرشناس در تهران به دلیل گشایشی است که به موجب حصول توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 به وجود آمده از همین رو کشورهای غربی در تلاش هستند تا با پیشی گرفتن از یکدیگر علاوه بر ترمیم و احیای روابط دیپلماتیک خود با تهران ارتباط تجاری و اقتصادی خود با ایران را نیز مجددا احیا کنند.

در همین رابطه برای تحلیل دقیق تر دلیل تغییر رفتار کشورهای غربی در قبال ایران با «فرانسوا نیکولا» سفیر سابق فرانسه در تهران، به گفتگو نشستیم.

فرانسوا نیکولا از سال ۱۹۶۴ تا ۲۰۰۵ در وزارت خارجه فرانسه سمت های دیپلماتیک زیادی داشته و به عنوان سفیر فرانسه در شیلی، آلمان، مجارستان، و ایران کار کرده است. وی از سال 2001 تا 2005 میلادی به عنوان سفیر فرانسه در تهران حضور داشت.

متن این گفتگو به شرح زیر است:

س - پس از حصول توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5، کشورهای غربی بویژه اروپائی ها دوران جدیدی از روابط با ایران را آغاز کرده اند، شما این دوره جدید از روابط را چطور ارزیابی می کنید؟ آیا این کشورها به رابطه با ایران نیاز دارند یا آنکه دلایل دیگر موجب شده آنها تصمیم به احیای روابط خود با ایران بگیرند؟

زمانی برای مذاکره وجود داشت، زمانی که دشوار و مملو از تنش ها بود اما نتیجه آن چیزی بود که هم اکنون شاهدش هستیم: ما یک توافق خوب داریم، توافقی که اگر توسط همه طرف ها صادقانه به اجرا گذاشته شود، برای همه بسیار سودمند خواهد بود. اکنون زمان از سرگیری گفتگوها و همکاری ها در تمامی موضوعاتی که در مورد آنها منافع مشترک وجود دارد فرا رسیده است. موضوعاتی همچون امنیت منطقه ای، مبارزه علیه تروریسم، مبادلات فرهنگی و علمی، موفقیت و توسعه از طریق افزایش همکاری های اقتصادی. و من شخص یا کشوری را نمی بینم که با چنین وضعیتی مخالف باشد.

س - «لوران فابیوس» وزیر امور خارجه فرانسه، روز چهارشنبه به تهران سفر کرده و با مقامات ارشد ایران دیدار و گفتگو کرد، شما این سفر را چطور ارزیابی کرده و آینده روابط ایران و فرانسه را چگونه می بینید؟

سفر اقای فابیوس به تهران با هدف پایه گذاری روابط جدیدی میان ایران و فرانسه انجام گرفت. این سفر تا حد زیادی سیاسی و نشانه ای قوی از حسن نیت بود که بوسیله دعوت «فرانسوا اولاند» رئیس جمهور فرانسه، از «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران، برای سفر به پاریس معنا پیدا کرد؛ سفری رسمی که در ماه نوامبر انجام می شود. مطمئنم که انجام این سفر نتایج بسیار سودمندی در تمامی زمینه هایی که دو کشور در آنها منافع مشترک دارند خواهد داشت.

س - در زمان انجام مذاکرات هسته ای ایران، فرانسه مواضع بسیار سختی داشت و برخی از کارشناسان اینطور تعبیر می کردند که فابیوس قصد از مسیر خارج کردن مذاکرات را دارد، چرا فرانسه در زمان انجام مذاکرات چنین رویکردی را داشت و آیا اکنون پاریس قصدی برای تغییر سیاست های قبلی خود در قبال ایران دارد؟

این درست است که فرانسه در برخی از مواقع در حین مذاکرات مواضع سختی را داشت اما اتخاذ این مواضع هیچگاه با این هدف که مذاکرات از مسیر خود خارج شوند اتخاذ نشدند، فرانسه خواستار یک توافق قوی و محکم بود و البنه این هدف (رسیدن به یک توافق محکم) مورد نظر سایر طرف های مذاکره نیز بود. البته منافع ایران نیز ایجاب می کرد که به یک توافق محکم برسد چون هر کسی از یک توافق محکم استقبال می کند و اینچنین توافقی از سوی همه طرف ها بدون هیچگونه تردید و تفسیر دوگانه‌ای اجرا می شود و این اطمینان نیز وجود دارد که ایران نیز به تعهدات خود در توافق عمل می کند و تحریم های موجود نیز در کوتاه ترین زمان ممکن از میان برداشته می شوند.

س - بسیاری از کشورهای غربی خواهان ارتقاء سطح روابط خود با ایران هستند، اولویت فرانسه برای ارتقاء روابط خود با تهران چیست؟

من در حال حاضر عضو دولت فرانسه نیستم اما معتقدم که اگر فضایی وجود داشته باشد که فرانسه بتواند در آن نقش مفیدی را داشته باشد آن فضا کمک به نزدیک شدن دو کشوری است که از بازیگران مهم منطقه هستند و فرانسه نیز به لحاظ سنتی روابط نزدیکی با آنها دارد. این دو کشور ایران و عربستان سعودی هستند که اگر اختلافات خود را کنار گذاشته و توافق کنند که برای بازگشت صلح و ثبات به منطقه همکاری کنند این می تواند پایانی باشد بر تمام مشکلات منطقه و چنین مصالحه ای بسیار سودمندتر و بهتر و حتی کمک کننده تر از تمامی مداخلات نظامی آمریکا در منطقه خواهد بود.

- اگر کنگره آمریکا توافق هسته ای ایران را رد کند، واکنش اروپا به آن چگونه خواهد بود؟

- مطمئنا اتخاذ چنین رویکردی از سوی آمریکا موجب ناامیدی و خشم اروپا می شود. اما رد توافق هسته ای ایران در کنگره آمریکا فرضی است که امکان تحقق آن بسیار ضعیف است. معتقدم که «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا، قادر است که جلوی چنین اقدامی را از سوی کنگره بگیرد و من مطمئنم که توافق هسته ای حاصل شده همانطور که اننظار می رود به اجرا گذاشته می شود.

- برخی کارشناسان معتقدند که در حوزه سیاست خارجی کشورهار اروپایی دنباله رو آمریکا هستند و اگر واشنگتن تصمیم به تنبیه کشوری بگیرد اروپائی ها نیز از این امر پیروی می کنند، این کارشناسان معتقدند که اتحادیه اروپا سیاست خارجی مستقلی ندارد برای مثال در مورد ایران با وجود آنکه برخی از کشورهای اروپایی منافع زیادی در ایران داشتند اما زمانیکه آمریکا تصمیم به تحریم ایران گرفت، این کشورها نیز تحریم هایی را علیه تهران به اجرا گذاشتند، شما این وضعیت را چطور توضیح می دهید؟

- مشترکات (نردیکی های) تاریخی و فرهنگی موجب شده که رابطه ای محکم میان آمریکا و اتحادیه اروپا وجود داشته باشد و هیچ دلیلی وجود نداشت که بخاطر تفاوت نوع رابطه آنها با ایران این رابطه محکم از بین برود. من شخصا معتقدم که سیاست اعمال تحریم علیه ایران یک اشتباه بزرگ بود اما باید تصریح کنم که این تصمیم مشترک میان اروپا و آمریکا بود. چنینی تصمیمی مطمئنا زیان های را برای اروپا بدنبال داشت اما مطمئنا زیان های آن برای اقتصاد آمریکا بیشتر بود و البته برای جامعه ایران نیز زیان های را به دنبال داشت. نهایتا اینکه این سیاست برای همه ویرانگر بود و من بسیار خوشحالم که این دوره (دوره تحریم ها) به زودی از میان خواهد رفت.

- برخی کشورهای عربی با توافق هسته ای ایران مخالف هستند، در چنین شرایطی آیا سیاست خاصی از سوی کشورهای غربی برای کاستن مخالفت اعراب با این توافق وجود دارد یا خیر؟

صادقانه بگویم من تا کنون بیانیه رسمی از سوی کشورهای عربی در مخالفت با این توافق و یا محکوم کردن آن ندیده ام. در این میان برخی به روشنی از آن حمایت کرده و برخی دیگر نیز واکنش های محتاطانه ای داشته اند اما با یا این وجود در پایان همه کشورهای عربی مجبور هستند تا با این توافق کنار بیایند. حدس من این است که در گذر زمان کشورهای عربی خواهند دید که توافق به درستی اجرا می شود. آنها خواهند دید که این توافق برای منطقه بسیار مفید است.