نگرانی از کاهش حمایت های آمریکا دلیل مخالفت اعراب با توافق هسته ای ایران است

به رغم اطمینان هایی که آمریکا به کشورهای عربی و صهیونیست ها درباره توافق هسته ای ایران داده مخالفت آنها با این روند دیپلماتیک همچنان ادامه دارد بطوریکه کاخ سفید مجبور به اعزام وزیر دفاع آمریکا به خاورمیانه برای تفهیم اعراب و صهیونیست ها در خصوص توافق هسته ای شده است.

البته ناگفته نماند که آمریکا از توافق هسته ای ایران نیز به عنوان حربه ای برای افزایش فروش تسلیحات به کشورهای عربی استفاده می کند.

برای اطلاع دقیق از مواضع اعراب در خصوص توافق هسته ای ایران با «ریچارد دبلیو مورفی» سفیر اسبق آمریکا در عربستان به گفتگو نشستیم.

ریچارد مورفی، از دیپلمات کهنه کار آمریکایی است با دهها سال کار در خاورمیانه و کشورهای عربی، وی در سالهای جنگ ایران و عراق سفیر آمریکا در عربستان سعودی و بعد معاون وزیر خارجه در امور خاورمیانه بود.

متن این گفتگو به شکل پرسش و پاسخ به شرح زیر است:

- همانطور که می دانید ایران و کشورهای 1+5 پس از مدت ها گفتگو توانستند به یک جمع بندی برای حل موضوع هسته ای ایران برسند، هر چند این جمع بندی با استقبال اغلب کشورهای جهان مواجه شده اما تعداد معدودی از کشورها از جمله عربستان با این توافق مخالف هستند، شما دلیل مخالفت اعراب با این توافق را چطور ارزیابی می کنید؟

معتقدم دو دلیل اصلی برای مخالفت اعراب با توافق 1+5 با ایران وجود دارد. اول آنکه اعراب، ایران را به عنوان یک رقیب تصور می کنند که برچیده شدن تحریم های موجود علیه آن موجب خواهد شد تا تهران با در اختیار داشتن منابع مالی مناسب رقابت خود با اعراب را شدت بخشد. دوم اعرابی که رابطه سیاسی نزدیک با آمریکا دارند و در مواجه با تهدیدهای خارجی به حمایت های ایالات متحده متکی هستند نگران این موضوع هستند که آمریکا در سال های آینده بدنبال عادی سازی روابط خود با ایران باشد و بدین ترتیب اعراب به حاشیه رانده شده و یا آنکه دست کم حمایت آمریکا از آنها کاهش بیابد.

- آیا این توافق تاثیری در معادلات خاورمیانه خواهد داشت؟ و اینکه آیا این توافق می تواند عاملی بر نزدیکی بیشتر اعراب و اسرائیل شود؟

گمان می کنم که اعراب در کوتاه مدت بر اساس سوءظن های قبلی خود به ایران با این توافق برخورد کنند و بر همین اساس در کوتاه مدت نمی توان انتظار کاهش اختلافات ایران و اعراب را داشت .

و اما در مورد اینکه آیا این توافق می تواند منجر به نزدیکی بیشتر اعراب با اسرائیل شود یا نه باید بگویم ممکن است این اتفاق بیافتد، تکرار می کنم ممکن است.

این توافق منجر به مبادلات محتاطانه اطلاعات از طریق کانال های امنیتی و اطلاعاتی شده و آنها در خصوص جزئیات موضوعاتی که درباره آنها نگرانی های مشترک دارند از قبیل تحرکات ایران با یکدیگر رایزنی کنند. با این وجود من تردید دارم که این توافق منجر به این امر شود که در آینده نزدیک ما شاهد همکاری اعراب با اسرائیل در پروژه های سیاسی و یا اقتصادی باشیم.

- همانطور که می دانید اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل روز دوشنبه توافق هسته ای ایران را تصویب کردند، آیا اقدام این دو نهاد تاثیری بر بازبینی توافق در کنگره آمریکا و تصمیم گیری قانونگذاران آمریکایی در مورد آن دارد؟

تائید این توافق توسط اتحادیه اروپا و تصویب قطعنامه از سوی شورای امنیت موجب کاهش انتقاد جمهوریخواهان و یا کاهش حق کنگره برای بازبینی این توافق و دقیق شدن در جزئیات آن نمی شود. در این میان برخی از نمایندگان بدون اینکه جزئیات این توافق را دیده باشند می گویند که با آن مخالف هستند. نکته ای که باید به آن توجه داشت و به موجب مصوبه شورای امنیت این موضوع بیشتر به چشم می خورد آن است که قانونگذاران آمریکای نسبت به اینکه قدرت تصمیم گیری آنها توسط قدرت های خارجی تحت تاثیر قرار بگیرد مخالف هستند. اما با تمام این موارد رئیس جمهور اوباما هم اکنون به اندازه کافی رای دموکرات ها و جمهوریخواهان را دارد که نخواهد از حق وتوی خود در مورد توافق هسته ای ایران استفاده کند.

- آیا این توافق تاثیری بر انتخابات ریاست جمهوری سال آتی آمریکا دارد و یا آنکه آیا این توافق کمکی به دموکرات ها برای پیروزی در انتخابات آتی می کند؟

سیاست خارجی از موضوعات اصلی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محسوب نمی شود. توافق هسته ای با ایران می تواند از سوی برخی نامزدها مورد استفاده قرار بگیرد اما به اعتقاد من در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موضوعات داخلی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. با این وجود اسرائیل منتقد اصلی این توافق است و تل آویو نامزدهایی که از این توافق حمایت کنند را به چالش می کشد.

- به موضع اسرائیل اشاره کردید، به نظر شما رویکرد آتی تل آویو در قبال تهران با توجه به توافق هسته ای چگونه خواهد بود؟

اسرائیل با دقت اظهارات مقامات و همچنین تحرکات ایران را دنبال خواهد کرد و هر گونه تخطی احتمالی تهران از متن توافق را جار خواهد زد. با توجه به این توافق تل آویو به دنبال افزایش دریافت کمک های نظامی از آمریکا با هدف افزایش توان نظامی خود خواهد بود. در کل من فکر می کنم که در سال های آتی ایران اقدامی را در جهت زیر پاگذاشتن توافق انجام ندهد و همچنین شک دارم که اسرائیل به استفاده از گزینه نظامی علیه ایران روی بیاورد.