نگذاریم بمیرد جنگل که جهان خواهد مرد

در همین زمینه امروز برنامه پاکسازی جنگل‌ها و اجرای مانورهای اطفای‌حریق در مناطق جنگلی سراسر کشور برگزار خواهد شد.

نامگذاری هشتم مرداد به عنوان روز ملی جنگل و روز «جنبش اجتماعی برای حفاظت از جنگل‌ها» چندی پیش همزمان با آغاز موج جدید سفرهای تابستانی و در سومین نشست کارگروه مشترک رسانه ملی، سازمان حفاظت از محیط زیست و سازمان جنگل‌ها صورت گرفت و اعضای این کارگروه تاکید کردند برای تاثیرگذاری بیشتر، باید موضوعات و رویدادهای محیط زیستی به یک آیین و جنبش اجتماعی تبدیل شود.

اجازه تخریب ندهیم

مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان محیط زیست دراین باره به جام‌جم می‌گوید: در کشور ما حدود 12 میلیون هکتار رویشگاه جنگلی طبیعی و 2 میلیون هکتار رویشگاه جنگلی دست کاشت وجود دارد که این 14 میلیون هکتار در مجموع 7 درصد مساحت این سرزمین را شامل می‌شود.

محمد درویش با بیان این‌که حدود چهار میلیون هکتار از جنگل‌ها و عرصه‌های منابع طبیعی کشور در طول 25 سال گذشته تخریب و نابود و به بخش‌های خصوصی و دولتی واگذار شده است، به مهم‌ترین عوامل تخریب جنگل‌ها اشاره و تصریح می‌کند: چرای بی‌رویه دام، آتش‌سوزی و تجهیز نبودن یگان اطفای حریق، قطع درختان برای بهره‌برداری از آنها و تغییر کاربری توسط بخش‌های دولتی و خصوصی عواملی است که در مجموع دست‌به دست هم داده و موجب تخریب گسترده رویشگاه‌های جنگلی شده است.

به گفته وی روند سریع تخریب جنگل‌ها از یک سو و اهمیت و نقش آنها در تولید آب، هوا، غذا و حفظ حیات وحش، امنیت غذایی و آسایش مردم، باعث شد که سازمان‌های مربوط در امر جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی، شامل محیط زیست و سازمان جنگل‌ها با همراهی و همکاری صدا و سیما 8 مرداد را به عنوان روز ملی جنگل و روز جنبش اجتماعی برای حفاظت از جنگل اعلام کنند تا سرآغازی باشد برای همکاری همه دستگاه‌های دولتی مربوط، سازمان‌های مردم نهاد و مردم برای جلوگیری از تخریب بیشتر جنگل‌ها.

پاکسازی مناطق جنگلی

مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان محیط‌زیست در تشریح برنامه‌های امروز می‌گوید: پاکسازی تمام مناطق جنگلی کشور که توسط مردم، گروه‌های مردم نهاد، نیروها و مسئولان محیط زیست، منابع طبیعی، سازمان جنگل ها، صدا و سیما و هلال‌احمر صورت خواهد گرفت و همچنین اجرای مانور اطفای حریق، از مهم‌ترین برنامه‌های امروز است که این پاکسازی در جنگل‌های سوادکوه با حضور خانم ابتکار و دیگر مسئولان انجام خواهد شد.

درویش یادآور می‌شود که آنچه مهم و حائز اهمیت است حضور پررنگ صدا و سیما در پاسداشت این روز است، به طوری که قرار شده بخش‌های مختلف خبری صدا و سیما در شبکه‌های مختلف برنامه‌های این روز را به طور زنده پوشش دهد و تیزرها و کلیپ‌هایی را که به همین منظور از قبل ساخته شده پخش کند و تلاش ما نیز این خواهد بود که با یک حرکت گسترده رسانه‌ای توجه مردم را به حفظ این اراضی معطوف و در این زمینه فرهنگ‌سازی کنیم.

در همین زمینه کارشناس مسئول ارتباطات روابط عمومی سازمان جنگل‌ها معتقد است درصورتی می‌توان توجه و مشارکت مردم را به امر حفاظت از جنگل جلب کرد که برای آنان انگیزه ایجاد شود و این انگیزه در صورتی ایجاد خواهد شد که مردم احساس و باور کنند که جنگل برای آنها سود و منفعتی دربر خواهد داشت.

هادی شفیعی در گفت‌وگو با جام‌جم با تاکید بر این‌که البته در سال‌های اخیر حس مسئولیت و مشارکت مردم نسبت به جنگل افزایش زیادی نسبت به گذشته داشته است، یادآور می‌شود که سازمان جنگل‌ها علاوه بر رویکرد اقتصادی کردن حفاظت از جنگل برای ایجاد تعلق مردم به آن، اقدامات حفاظتی دیگری را نیز در دستور کار خود قرار داده است که از آن جمله می‌توان به راه‌اندازی سامانه 1504 اشاره کرد که مردم می‌توانند در صورت هرگونه تخریب، دخل و تصرف و آتش‌سوزی مراتب را به اطلاع سازمان برای اقدام فوری برسانند.

مردم محافظ جنگل یا عامل تخریب

مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در امور محیط طبیعی نیز درمورد نحوه مشارکت مردم در حفاظت از جنگل‌ها به جام‌جم می‌گوید: مردم همین حالا هم مشارکت خوبی در این زمینه دارند، زیرا باوجود این‌که خودشان در موارد زیادی عامل تخریب جنگل از طریق چرای بی‌رویه دام، قطع درختان یا وقوع حریق هستند، اما در عین حال هنگام آتش‌سوزی نیز همین مردم هستند که به کمک نیروهای سازمان جنگل‌ها آمده، خود را به آب و آتش زده و با صعود به ارتفاعات دست خالی یا امکانات حداقلی آتش را اطفاء می کنند.

اسماعیل کهرم با اشاره به این‌که درواقع مردم بومی و محلی هم خود باعث تخریب جنگل و هم موجب نجات آن می‌شوند، می‌افزاید: به عبارتی مردم تیغ دو لبه وفا و جفا هستند، بنابراین نقش مهمی در این زمینه ایفا می‌کنند و بهتر از هر نهاد و ارگانی می‌توانند به حفظ جنگل کمک کنند، اما این مهم به چند عامل مشروط است از جمله این‌که به آنها اطلاعات، راهکار و برنامه مشخصی در این زمینه داده شود و حمایت و مشارکت آنان مورد توجه و تقدیر قرار گیرد.

وی با انتقاد از عملکرد سازمان جنگل‌ها و با بیان این‌که این سازمان، نهادی بی‌انگیزه، بی‌پول و بی‌هدف است که همین امر حفاظت از جنگل را با چالش مواجه کرده است، می‌گوید: متاسفانه برخی از نیروها و مسئولان این سازمان هیچ حس مسئولیتی در قبال حفاظت از جنگل ندارند، به طور مثال چندی پیش و هنگام آتش سوزی 400 هکتار از اراضی جنگلی یکی از مناطق گرگان، یکی از مسئولان این سازمان در مقام پاسخگویی به این اتفاق در رسانه گفت، «این اتفاق که چیزی نیست، 400 هکتار جنگل سوخته و جایش دوباره می‌روید»، در حالی که اگر وی عرق و علاقه‌ای به جنگل داشت، متوجه می‌شد که 400 هکتار معادل 800 زمین فوتبال است و تخریب چنین گستره‌ای چیزی نیست که چشم‌ها را براحتی روی آن بست. وی می‌افزاید: باید دانست که با نامگذاری فقط یک روز برای جنگل، کاری از پیش نمی‌رود، بلکه باید هر روز، روز جنگل باشد و مسئولان و بویژه صدا و سیما هر روز برای حفظ این منابع و ثروت‌های ملی و طبیعی برنامه داشته باشند.

فاطمه مرادزاده - ایران