سراب مذاکرات صلح با طالبان

با وجود تلاش‌های کابل برای صلح با طالبان و تامین منافع ملی دولت و ملت افغانستان همچنان مشکلات بسیاری بر سر روند این مذاکرات وجود دارد. دولت افغانستان گفت‌وگو با طالبان را حتی پس از ترور شخصیت‌های مهمی همچون ربانی، رئیس شورای صلح و اخیرا رئیس امنیت ملی دنبال کرد. کابل اعلام کرد قصد دارد طالبان را در فرآیندهای سیاسی مشارکت دهد و از این افراد در پست‌های کابینه یا استانداران محلی بویژه در مناطق شرق و جنوب این کشور در صورت پایان درگیری‌های مسلحانه از سوی آنان استفاده شود. این درحالی است که طالبان همواره بر انجام گفت‌وگوهای مستقیم با آمریکا در صورت خروج نیروهای خارجی از این کشور تاکید کرده و گفته بود تا زمانی که خارجی‌ها درخاک افغانستان حضور دارند با دولت کابل مذاکره نخواهد کرد. زیرا طالبان دولت افغانستان را دولتی دست نشانده می‌داند و هم‌اکنون نیز به نظر می‌رسد نگاهی تاکتیکی به مذاکرات صلح داشته باشد. بدون شک، طالبان با استفاده از امتیازاتی همچون آزادی برخی از رهبران زندانی در گوانتانامو، گشایش دفتر سیاسی در خارج و کاهش فشارها از سوی شورای امنیت در پی گرفتن امتیازهای بیشتر است.

با وجود این به نظر می‌رسد برگزاری مذاکرات دولت افغانستان و طالبان که سه شنبه گذشته در اسلام‌آباد انجام شد تا حدی به ناامیدی‌ها پایان داده و درباره روند صلح افغانستان با مشارکت طالبان و گروه‌های افراطی خوشبینی‌هایی را پدید آورده است. درعین حال گزارش‌های بسیاری در این زمینه منتشر می‌شود که نشان می‌دهد طالبان هرگز در این مذاکرات شرکت نکرده و افرادی که بر سر میز مذاکرات حاضر شده بودند، پیش از این در تشکیلات طالبان فعال بوده و هم‌اکنون سمتی ندارند. مقامات افغان درخصوص محتوای این مذاکرات نیز می‌گویند بیشتر بر صلح تمرکز شده است و این امر را یک پیروزی سیاسی بزرگ برای اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان می‌دانند. حتی حامد کرزای، رئیس جمهور سابق نیز از این پیشرفت استقبال کرد و قاضی خلیل‌الله، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان نیز این مذاکرات را بسیار سازنده و مثبت خواند و اعلام کرد طرفین برای برگزاری مجدد مذاکرات صلح تا پایان ماه مبارک رمضان و کاهش میزان خشونت‌ها به توافق رسیده‌اند اما واقعیت امر در پشت پرده گزارش رسانه‌ها این است که این مذاکرات نمایشی بیش نبوده و بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته است. از سوی دیگر قرار بود در این اجلاس طرف‌های خارجی حضور نداشته باشند اما نمایندگان پاکستان و آمریکا در آن حضور داشتند.

در همین رابطه عاشق حسین طوری، مدیر رادیو پشتو به جام‌جم می‌گوید: پس از این مذاکرات با سخنگوی طالبان تماس برقرار کردم. ذبیح‌الله مجاهد به من گفت که طالبان اصلا در این مذاکرات شرکت نکرده، بلکه افرادی که به عنوان نمایندگان طالبان در مذاکرات شرکت داشتند، در گذشته مسئول بوده و اکنون مسئولیتی ندارند. از سوی دیگر این افراد از سوی کمیسیون سیاسی طالبان که در قطر دفتر دارد، تائید نشده بودند.

این مذاکرات اگرچه در پاکستان برگزار شد اما برگزاری آن را در ادامه مذاکرات شهر اورومچی در ماه مه در شهر چین می‌توان تفسیر کرد. در دور قبلی مذاکرات صلح در چین، طالبان اعلام کرده بود نمایندگان این گروه در مذاکرات حاضر نشده‌اند و همین موضوع باعث شد تا پکن از میزبانی مذاکرات خودداری کند و پاکستان میزبانی این دور از مذاکرات را برعهده بگیرد. اگرچه نقش بازیگران منطقه‌ای بخصوص اسلام‌آباد در روند مذاکرات صلح را نمی‌توان نادیده گرفت، اما تا زمانی که طالبان نمایندگان اصلی خود را به میز مذاکرات نفرستد به موثر بودن این مذاکرات نمی‌توان امیدی بست.

بین‌الملل

معصومه زارع