اهمیت منطقه‌ای سفر دکتر ولایتی به لبنان و سوریه

سخنرانی دکتر ولایتی در نشست علمای مسلمان درخصوص تحولات فلسطین در بیروت نشان می‌دهد که یکی از اهداف این سفر شرکت در این نشست بوده است و صرف برگزاری این نشست (که ظاهرا به ابتکار جنبش مقاومت لبنان برگزار شد) یک ضرورت مهم را در منطقه یادآوری و مورد تاکید قرار می‌دهد و آن این‌که نباید اجازه داده شود مساله فلسطین در میان سایر بحران‌های ساختگی به فراموشی سپرده شود.

این ضرورت از آنجا ناشی می‌شود که از یکسو بر شدت و گستره اقدامات ضد انسانی رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها در پوشش‌های مختلف از جمله ادامه محاصره چندین ساله نزدیک به دو میلیون غیرنظامی در باریکه غزه، ادامه و گسترش شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری و بسترسازی برای کوچ اجباری بیش از یک میلیون و 600 هزار فلسطینی ساکن اراضی اشغالی سال 1948 موسوم به اسرائیل افزوده شده است و با تشکیل دولت راستگرای جدید با حضور تندروترین صهیونیست‌ها همچنان بر این اقدامات نژادپرستانه و ضدصلح این رژیم افزوده خواهد شد اما از دیگر سو کشورهای اسلامی و عربی و یا سازمان‌ها و نهادهای اسلامی و عربی و در راس آن سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب به کلی از مساله فلسطین دور شده و نه تنها به هیچ تلاش و تحرکی دست نمی‌زنند بلکه همچنان‌که ملاحظه شد در سالگرد اشغال فلسطین در کمپ دیوید به عنوان نماد عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل دور هم جمع می‌شوند و ازهمه چیز حرف می‌زنند الا مساله فلسطین.

در واقع همین سکوت معنادار حاکم بر مجامع جهانی و منطقه‌ای که آن را می‌توان محصول راهبرد رژیم صهیونیستی در ایجاد بحران‌های حاشیه‌ای در منطقه دانست، موجب شده است که هر حرکت و اقدامی که درخصوص معکوس کردن این روند و بازگرداندن بحران فلسطین به جایگاه واقعی خود در نزد مسلمانان و کشورهای اسلامی صورت می‌گیرد اهمیت مضاعف یابد و برگزاری نشست علمای مسلمان در بیروت و سخنرانی دکتر ولایتی مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب در آن از این دید اهمیت و معنا می‌یابد.

با این‌حال تقارن سفر دکتر ولایتی به بیروت با دیگر تحولات منطقه از جمله: پیروزی بزرگ حزب‌الله و ارتش سوریه در آزادسازی منطقه استراتژیک قلمون از اشغال تکفیری‌های وابسته به عربستان و در راس آن جبهه النصره، از سرگیری حملات عربستان به یمن با پایان آتش بس 5 روزه و ادامه مسیر کشتی نجات حامل کمک‌های بشردوستانه ایران به سمت بندر حدیده یمن علی‌رغم تهدید عربستان و همچنین تصرف مجدد شهر رمادی مرکز استان الانبار عراق از سوی داعش موجب شده است این سفر با توجه به پیوندی که بین مسائل و بحران‌های منطقه برقرار شده است، از ابعاد منطقه‌ای نیز اهمیت یابد.

از این دید این سفر فرصتی برای بیان مجدد مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران در قبال این بحران‌ها فراهم کرده است و در این راستا دکتر ولایتی بر ارائه هرگونه کمک به دولت عراق در صورت درخواست آن و همچنین کمک‌رسانی به مردم جنگ‌زده یمن تحت هر شرایطی تاکید کرده و در عین حال از دخالت عربستان در امور داخلی این کشور با میزبانی فراریان یمن در ریاض انتقاد کرده است.

در این میان پیروزی‌های بزرگ حزب‌الله و ارتش سوریه در منطقه استراتژیک قلمون از این جهت حائز اهمیت است که پیشروی‌های نسبی را که پیش از این تکفیری‌ها در برخی مناطق از جمله در ادلب و جسرالشغور به‌دست آورده بودند تحت‌الشعاع قرار داد و در عین حال ارتش سوریه و دیگر اعضای محور مقاومت را در دیگر حوزه‌های درگیری به کسب پیروزی‌های مشابه امیدوار ساخت.

در این میان سفر دکتر ولایتی به سوریه و دیدار با بشار اسد به برخی شائبه‌هایی که در چارچوب دور جدید جنگ روانی ساخته و پرداخته می‌شد پایان داد و بار دیگر بر این واقعیت صحه گذاشت که جمهوری اسلامی ایران در راستای مواضع و آرمان‌های اصولی خود هیچ وقت دوستان و همپیمانان خود را تنها نگذاشته و نخواهد گذاشت .

در مجموع می‌توان گفت هر چند نمی‌توان از اهمیت دوجانبه سفر دکتر ولایتی مشاور عالی رهبر معظم انقلاب به دو کشور لبنان و سوریه غافل شد اما در مجموع این سفر همانند سفر وزیر دفاع کشورمان به عراق بیشتر از منظر منطقه‌ای حائز اهمیت بوده و حداقل دو پیام مهم را در این زمینه یادآوری و بازگو کرد: نخست این‌که نباید اجازه داده شود بحران فلسطین تحت‌الشعاع سایر مسائل و بحران‌های منطقه‌ای قرار گیرد و دوم این‌که حلقه‌های مختلف محور مقاومت مجموعه واحدی را تشکیل می‌دهند و همین پیوستگی موجب شده است که آنها با اتکا به یکدیگر و تقویت وحدت از بحران‌ها و چالش‌های گذشته با موفقیت عبور کنند و به غلبه بر چالش‌های پیش‌رو و حفظ پیروزی‌های خود امیدوار باشند.

احمد کاظم‌زاده - تحلیلگر خاورمیانه