کالای ایرانی را مسخره نکنیم

این ضرب‌المثل‌ها امروز که تحریم‌ها این واقعیت را اثبات کرده؛ راه نجات اقتصاد ایران از اتکا به خود و منابع غنی مادی و معنوی خودی می‌گذرد، بیشتر خود را نشان می‌دهد.

سوال اینجاست که چرا ما ایرانیان بخصوص در سال‌های اخیر عادت کرده‌ایم هر چه را که از خارج می‌آید و نامی عجیب و غریب دارد بهتر از آنچه در داخل کشورمان تولید می‌شود، پذیرا می‌شویم؟ صحیح است که برخی از کالاهای ایرانی از کیفیت لازم برخوردار نیست و تولیدکنندگان از هر نظر در این کالاها کم می‌گذارند، اما انصافا مگر شمار کالاهای خوش‌ کیفیت ایرانی کم است؟ مگر کالاهای ایرانی در بسیاری رشته‌ها بازار صادراتی قابل توجهی ندارد؟ مواد شوینده، مواد غذایی، برخی انواع لوازم خانگی، کفش و کیف و محصولات چرمی، برخی انواع لباس، کمپوت و کنسرو، کالاهای الکتریکی و... را می‌توان به عنوان برخی از این کالاهای باکیفیت نام برد.

پس چرا باز هم در برابر کالای خارجی نوعی تسلیم‌شدگی داریم و آماده‌ایم آن را دربست بخریم و گاه از این که پولمان به خرید برخی کالاهای خارجی نمی‌رسد، آه می‌کشیم؟! دلایل متعددی برای وجود و گسترش این پدیده وجود دارد که از ضعف کیفیت، خدمات پس از فروش، بسته‌بندی و بازاریابی و مشکلات متعدد تولید‌کنندگان ایرانی و تنظیم نبودن تعرفه‌های تجاری و رواج گسترده قاچاق و غیره و غیره گسترده شده است.

با این حال در کنار این عوامل بحق، پدیده «خودمسخر‌گی» به چشم می‌آید که به نظر می‌رسد ناشی از تبلیغات غیرمستقیم و ریشه‌دار استعمار باشد.

وقتی این پدیده را در کنار تلاش قدیمی برخی کشورهای استعماری برای سرکوب «اعتماد به نفس ایرانیان» قرار دهیم بخوبی اثرات آن را امروز در قالب «خودمسخر‌گی» کالاهای ایرانی خواهیم دید.

در خاطرات رجل سیاسی عصر قاجار و پهلوی وقتی نوع و لحن مذاکرات امیرکبیر با سفرای برخی کشورها، نمونه‌های متعددی از تلاش برای القای این واقعیت که ایرانی نمی‌تواند و تعجب از این‌که ایرانی می‌تواند یا توانسته است، به چشم می‌‌خورد؛ موضوعی که در همان اعصار نیز با مقاومت وطن‌پرستان مواجه شده است.

اکنون نیز که خودمسخر‌گی کالاهای ایرانی در قالب تب برندگرایی رو به افزایش است، بدون هیچ شعاردادنی می‌توان خواننده این سطور را به رفتار ملت ژاپن پس از جنگ جهانی دوم که اتفاقا دیروز هفتادمین سالگردش بود، ارجاع داد.

ژاپن ویران و تحقیرشده از شکست در جنگ، اکنون چنان کرده که خودروها و محصولاتش بازار کشور اشغالگر را درنوردیده و محصولات وطنی وی را به حاشیه رانده است.

اکنون و آن گونه که موسس کمپانی تویوتا گفته، چه کسی پیروز واقعی آن جنگ است؟ آیا انتقام آن تحقیر، امروز بازپس گرفته نشده است؟ ... این چنین است که می‌توان به من و شما و همه پیشنهاد کرد باورهایمان را بار دیگر مورد ارزیابی قرار دهیم و تلاش کنیم نتیجه این ارزیابی این باشد که پس از مدتی، کالای ایرانی ـ تا آنجا که کیفیت و قیمتش کشش دارد و به دست می‌دهد ـ جای کالای خارجی را در سبد خریدمان بگیرد و در محیط زندگی‌مان برندهای ایرانی جایی بیشتر پیدا کنند.

باور کنیم خودتحقیری کالای ایرانی ارزش نیست. تمدن بشری قرن‌ها از ایرانیان الگو گرفته و اکنون شایسته چنین ملتی نیست که آنچه را خود دارد از بیگانه تمنا کند، هرچند آن چیز ایده‌آل نباشد... .

سید علی دوستی موسوی - دبیر گروه اقتصاد