سفر مرکل به ژاپن

بسیاری از ناظران سیاسی بر این عقیده‌اند که این سخنان مرکل یادآوری این نکته به جامعه جهانی است که صرفاً آلمان مسئول جنگ جهانی دوم نیست و باید به سایر کشورها از جمله ژاپن نیز توجه شود که در آن دوران در کنار آلمان قرار داشته است.

در همین حال این سناریو نیز مطرح است که آلمان به دلیل نگاه اقتصادی به شرق آسیا، حرکت ژاپن به سمت نظامی شدن را مغایر با منافع خود دانسته و با یادآوری خاطرات دوران جنگ دوم جهانی به نوعی ژاپن را از مسیر نظامی‌گری نهی کرده است. این امر زمانی آشکارتر می‌شود که مرکل تاکید می‌کند ژاپن به کمک همسایگان باید گذشته خود را کنار نهاده و به تعامل با دیگران بپردازد.

نصایح مرکل به ژاپن در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری بر این عقیده‌اند، آلمان نظامی شدن ژاپن را برابر تقویت فروش تسلیحات آمریکا، انگلیس و فرانسه و تقویت موقعیت آنها در شرق می‌داند که چالش‌های اقتصادی برای آلمان ایجاد می‌کند که تنوع لازم برای صادرات تسلیحات را ندارد.

نگاه اقتصادی مرکل در شرق آسیا در چارچوب روابط با چین نیز تجلی می‌یابد. چنانکه هشدار وی به ژاپن نوعی حمایت از مواضع پکن نیز است که بارها مخالفت خود را با نظامی شدن ژاپن و حضور نظامی آمریکا در شرق اعلام کرده است. در کنار این مسائل توسعه مناسبات اقتصادی از اهداف اصلی سفر مرکل است.

آلمان و ژاپن هر دو به دنبال حضور فعال در اقتصاد جهانی هستند لذا توسعه روابط را مؤلفه‌ای مهم برای آینده اقتصادی خود می‌دانند. در همین حال دو نکته مهم دیگر در روابط دو کشور قابل طرح می‌باشد و آن مقابله با روسیه و عضویت در شورای امنیت است. آلمان در قالب اتحادیه اروپا و ژاپن نیز به دلیل مناقشات مرزی با روسیه در برابر مسکو قرار گرفته‌اند. و دو کشور حاشیه قرار گرفتن روسیه را در چارچوب منافع خود می‌دانند و برآنند تا دیدگاه خود را در این عرصه نزدیک‌تر سازند.

نکته دیگر آنکه آلمان و ژاپن از درخواست‌کنندگان عضویت دائم در شورای امنیت می‌باشند که تاکنون به نتیجه نرسیده است. از اهداف طرفین برای تحکیم روابط را اقدام برای تحقق این مهم تشکیل می‌دهد که با حضور فعال در معادلات جهانی از جمله در حوزه مقابله با تروریسم به دنبال آن هستند.

به هر تقدیر سفر مرکل به ژاپن را می‌توان گامی از سوی دو کشور برای تقویت روابط دوجانبه و ایفای نقش بیشتر در صحنه جهانی دانست هر چند که سخنان مرکل نشانگر گلایه‌های آلمان از پنهان شدن ژاپن پشت دیوار آمریکا و مسئولیت‌ناپذیری آن در قبال جنگ دوم جهانی است. مسئولیت‌ناپذیری ژاپن هزینه‌های اقتصادی و معنوی بسیاری برای آلمان داشته و همچنان در حال پرداخت بهای جنگ جهانی دوم است که ژاپن نیز در آن نقش فعال داشته است.

قاسم غفوری - جام جم آنلاین