اردوگاه بوخنوالت در سال 1937 در ناحیه ای پر درخت در دامنه شمالی اترزبرگ، حدود 5 مایلی شمال غربی وایمار در شرق مرکز آلمان ساخته شد. وایمار به این دلیل شهرت داشت که زادگاه چهره سرشناس ادبی آلمان، یوهان ولفگانگ فون گوته بود که یکی از دستاوردهای سنت لیبرال آلمان در قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم به شمار می رفت.
بوخنوالت در ابتدا برای جای دادن زندانیان مرد افتتاح شد. زنان تا اواخر سال 1941 یا اوایل 1944 در سیستم اردوگاه بوخنوالت جایی نداشتند.
اردوگاه اصلی با سیم خاردار متصل به برق، برج های مراقبت و مجموعه ای از نگهبانی های مجهز به مسلسل های خودکار محصور شده بود.
اولین زندانیان بوخنوالت بیشتر زندانیان سیاسی بودند. اما در سال 1938، پس از "شب شیشه های شکسته" مأموران اس اس و پلیس آلمان حدود 10000 یهودی را به بوخنوالت فرستادند. آنها به محض ورود مورد بدرفتاری های بسیار خشونت بار قرار گرفتند. 255 نفر از آنان در اثر این بدرفتاری ها جان خود را در اردوگاه از دست دادند.
یهودیان و زندانیان سیاسی تنها گروه های زندانی در بوخنوالت نبودند،.جنایتکاران حرفه ای، اعضای فرقه شاهدان یهوه، کولیان و فراریان ارتشی آلمان نیز در بوخنوالت زندانی بودند.
بوخنوالت یکی از اردوگاه های کار اجباری بود که افراد به اصطلاح "از زیر کار در رو"- کسانی که حکومت آنان را به دلیل آنکه نمی توانستند شغل پردرآمدی بیابند، "غیر اجتماعی" می نامید و زندانی می کرد- را در خود جای داده بود. در مراحل بعد، اسیران جنگی با ملیت های مختلف، مبارزان نهضت مقاومت، مقامات دولتی ارشد سابق در کشورهای تحت اشغال آلمان و کارگران خارجی اردوگاه های بیگاری نیز در اردوگاه زندانی شدند.
در اوایل 1941، تعدادی از پزشکان و دانشمندان، زندانیان بوخنوالت را در بازداشتگاه های ویژه در بخش شمالی اردوگاه اصلی مورد انواع آزمایش های پزشکی قرار دادند. این آزمایش های پزشکی که با هدف امتحان کردن کارآیی واکسن ها و معالجات بیماری های واگیردار مانند تیفوس، حصبه، وبا و دیفتری صورت می گرفت، به مرگ صدها نفر منجر شد. در سال 1941، پزشک دانمارکی، کارل ورنت شروع به انجام آزمایش هایی کرد که به ادعای او می توانست زندانیان همجنس گرا را از طریق عمل پیوند هورمونی "شفا دهد."
همچنین در سال 1944، مقامات اردوگاه یک "مجتمع ویژه" برای زندانیان سیاسی سرشناس آلمانی نزدیک به ساختمان اداری در بوخنوالت تأسیس کردند. ارنست تلمان، رئیس حزب کمونیست آلمان پیش از به قدرت رسیدن هیتلر در سال 1933 در آنجا در اوت 1944 به قتل رسید.
تعداد زندانیان آن به سرعت افزایش یافت و تا فوریه 1945 به 112000 رسید.بوخنوالت دست کم 88 اردوگاه فرعی را در سرتاسر آلمان – از دوسلدورف در راین لند تا مرز کشور تحت الحمایه بوهمیا و موراویا در شرق- اداره می کرد.
کارمندان اس اس مرتباً افراد ناتوان یا علیل و از کار افتاده در سراسر اردوگاه بوخنوالت را جدا کرده و به مراکز "کشتن از سر ترحم" مثل برنبرگ می فرستادند تا مأموران در آنجا آنها را با گاز خفه کنند. این بخشی از عملیات مراکز "کشتن از سر ترحم" تحت عنوان "14f13"، ویژه زندانیان بیمار و از توان افتاده اردوگاه بود. سایر زندانیانی که قادر به کار کردن نبودند با تزریق فنل (اسید کربولیک) توسط پزشک اردوگاه کشته می شدند.
هنگامی که نیروهای شوروی وارد لهستان شدند، آلمانی ها هزاران زندانی اردوگاه های کار اجباری را از مناطق تحت اشغال آلمان که در معرض تهدید قرار داشتند، تخلیه کردند. بیش از 10000 زندانی ضعیف و خسته که بیشتر آنان یهودی بودند پس از پیاده روی های دراز مدت و سبعانه از آشویتس و گروس- روزن در ژانویه 1945 وارد بوخنوالت شدند.
در اوایل آوریل 1945، هنگامی که نیروهای ایالات متحده به اردوگاه نزدیک می شدند، آلمانی ها شروع به تخلیه حدود 28000 زندانی از اردوگاه اصلی و چندین هزار زندانی از اردوگاه های فرعی بوخنوالت کردند. نزدیک به یک سوم این زندانیان از خستگی مفرط در راه یا بلافاصله پس از ورود جان خود را از دست دادند یا به دست مأموران اس اس تیرباران شدند. سازمان جنبش مقاومت زیرزمینی در بوخنوالت که اعضای آن پست های اجرایی مهمی در اردوگاه داشتند، جان بسیاری را نجات دادند. آنها مانع از اجرای فرمان های نازی ها می شدند یا تخلیه را به تأخیر می انداختند.
در 11 آوریل 1945، زندانیان گرسنه و نحیف که در انتظار آزادی به سر می بردند، به برج های نگهبانی هجوم بردند و کنترل اردوگاه را به دست گرفتند. ساعاتی بعد درهمان بعدازظهر نیروهای ایالات متحده وارد بوخنوالت شدند. سربازان لشگر سوم ارتش ایالات متحده بیش از 21000 نفر را در اردوگاه یافتند. از ژوئیه 1937 تا آوریل 1945 حدود 250000 نفر از کشورهای سرتاسر اروپا در بوخنوالت زندانی شدند. حداقل 56000 زندانی مرد در اردوگاه بوخنوالت کشته شدند.
منبع: سایت پارسینه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد