مردم برای مسکن مهر پول اضافه نخواهند پرداخت

دولت یازدهم در ابتدای فعالیت خود انتقادهای متعدد و گسترده‌ای را متوجه این پروژه کرد تا جایی که برخی شهروندان این‌گونه برداشت کردند که دولت فعلی نمی‌خواهد این پروژه را ادامه داده و آن را به اتمام برساند. با این حال گذشت زمان نشان داد دولت، با وجود انتقاداتی که به این پروژه و بخصوص نحوه تامین مالی آن دارد به تکمیل و به سرانجام رساندن آن متعهد است. اینچنین بود که اقداماتی چون افزایش وام مسکن مهر و معاف شدن مردم از پرداخت برخی هزینه‌های اضافی تکمیل این واحدها در دستورکار قرار گرفت و این‌گونه که احمد اصغری‌مهرآبادی می‌گوید، با افزایش سقف وام مسکن مهر به 30 میلیون تومان، دیگر نیازی به پرداخت اضافه هزینه دیگر توسط مردم نخواهد بود.

قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در مسکن مهر در این گفت‌وگو به برخی چالش‌ها در توسعه مسکن مهر اشاره کرده و خواستار همکاری بیشتر قسمت‌هایی از دولت با این پروژه شده است؛ هرچند وی در همان ابتدای گفت‌وگو از ورود به هرگونه انتقاد از ساختار این پروژه خودداری کرده و تصریح می‌کند باید به جلو نگاه کرد.

پروژه مسکن مهر در دولت قبل کلید خورد و به‌دلیل برخی سوءمدیریت‌ها انتقادات زیادی به آن وارد است. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که کلیت این طرح مفید بوده و باعث شده تا اقشار کم‌درآمد صاحب‌خانه شوند. نظر شما درخصوص این پروژه و چگونگی اجرای آن چیست؟

این‌که مسکن مهر چگونه طرحی است و بخواهیم درباره معایب و محاسن آن بحث کنیم باید گفت که ما اکنون از آن مراحل عبور کرده‌‎‌ایم. لذا اکنون همه توان خود را در اختیار گرفته‌ایم تا پروژه‌های مسکن مهر را تکمیل کنیم و به‌دست متقاضیان برسانیم. اگر ما الان بخواهیم در مورد یک پروژه پشت سر هم انتقاد یا تعریف کنیم چه مشکلی از مردم حل می‌شود؟ هیچ. در نتیجه ما باید رو به جلو حرکت کرده و به وظیفه‌ای که به ما محول شده بدرستی عمل کنیم. بله، این طرح دارای معایبی است اما ما موظف هستیم آنها را برطرف کرده و واحدهای مسکونی را درست و کامل تحویل مردم بدهیم.

اکنون شایعاتی درباره اضافه دریافت از مردم برای تحویل واحدهای مسکن مهر مطرح شده است. بفرمایید که این اضافه دریافت آیا صورت می‌گیرد و اگر دریافت می‌شود چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟

ببینید، اضافه دریافتی از مردم مطالبه نمی‌شود. البته مبالغی از مردم دریافت شده اما نام آن را اضافه دریافت نمی‌توان گذاشت. من برای روشن شدن موضوع باید به چند نکته در این خصوص اشاره کنم. بحث این است که مثلا در شهر جدید پردیس براساس مصوبه دولت قرار بر این بوده که هزینه خدمات زیربنایی را مردم بدهند، حال آن‌که این مبلغ باید از محل فروش اراضی و املاک دریافت می‌شد. این موضوع تنها درخصوص شهر جدید پردیس بود.

درباره پروژه‌های دیگر مسکن مهر وضع چگونه است؟ آیا تدابیر نظارتی برای مقابله با این موضوع در نظر گرفته‌اید؟

در همه پروژه‌های دیگر مسکن مهر هزینه خدمات زیربنایی که شامل آب، برق، گاز و فاضلاب است به عهده خریدار نبوده و نیازی نیست که خریداران پول اضافی پرداخت کنند. درباره خدمات روبنایی هم بحث به همین ترتیب است. خدمات روبنایی شامل مدرسه، مسجد و... است و مردم برای ساخت اینها هیچ مبلغی را نباید بپردازند. افراد تنها برای مسکن مهر و هزینه آماده‌سازی باید پول پرداخت کنند که آن هم مشخص است. در سال 91 این تحریم‌ها پیش آمد و تورم زیادی به جامعه تحمیل کرد و همین امر باعث شد قیمت مصالح ساختمانی رشد داشته باشد و هزینه حمل و نقل نیز افزایش یابد. در نتیجه قیمت تمام شده‌ مصالح ساختمانی روند فزاینده را طی کرد و به‌دنبال آن هزینه پایانی مسکن مهر رشد یافت. در چنین شرایطی سازندگان مسکن مهر عمدتا ضرر می‌کردند. به همین دلیل دولت کمکی به سازندگان به صورت امتیاز افزایش قیمت اعطا کرد. البته در دولت پیش هم شاهد چنین موضوعی بودیم. وقتی این امتیاز به سازندگان اعطا شد، قاعدتا پول آن باید توسط مردم پرداخت می‌شد اما به‌دلیل این‌که متقاضیان مسکن مهر عمدتا از گروه‌های کم‌درآمد جامعه بودند در خیلی از شهرها نتوانستند این پول را که شما اضافه دریافت می‌نامید و ما به‌گونه دیگری خطاب می‌کنیم، پرداخت کنند. یا این‌که برخی‌ هم توانایی پرداخت آن را داشتند اما پرداخت نکردند. به همین خاطر تمهیداتی را در این زمینه انجام دادیم. ما با پیگیری‌های فراوان به این نتیجه رسیدیم تا از محل تسهیلات بانکی به مردم کمک کنیم. لذا در یک مرحله‌ای وام‌های 20 میلیون تومانی مسکن مهر را به 25 میلیون تومان افزایش دادیم. البته قبلا برای پروژه‌های صنعتی‌ساز 25 میلیون تومان وام توسط بانک‌ها پرداخت می‌شد. به ساخت‌های نیمه‌صنعتی هم 22 میلیون تومان و واحدهای سنتی‌ساز هم 20 میلیون تومان پرداخت می‌شد. بعد متوجه شدیم که این روش پاسخگوی نیاز متقاضیان نیست و همه این وام‌ها را به 25 میلیون تومان افزایش دادیم. شورای پول و اعتبار در این زمینه خیلی کمک و مصوب کرد تا وام متقاضیان مسکن مهر افزایش یابد. منتهی دوباره با پیگیری‌های فراوان 15 ماهه توانستیم در یکی دو هفته اخیر شورای پول و اعتبار را قانع کنیم کسری تسهیلات وام از 25 میلیون تومان به 30 میلیون تومان را تامین کند و بعلاوه مدت زمان بازپرداخت این وام را هم افزایش دهد تا مردم برای پرداخت آن راحت‌تر باشند.

چرا موضوع مسکن مهر پردیس و دریافت اضافه مبلغ از متقاضیان این همه سر و صدا ایجاد کرد؟ شما و وزارتخانه از این موضوع اطلاع داشتید؟

دولت مصوبه‌ای داشت که برای خدمات زیربنایی و روبنایی، هم مردم کمک کنند و هم دولت. اما در پروژه پردیس این موضوع محقق نشد و بیشتر از منابع مردمی ‌برای این کار استفاده شد. این موضوع هم سر و صدا ایجاد کرد و با بررسی‌های فراوان متوجه شدیم که مصوبه دولت ناقص اجرا شده و در نهایت آقای آخوندی اعلام کرد که این کار با نظارت بیشتری صورت بگیرد تا به متقاضیان فشار مالی وارد نیاید. لذا در شهر جدید پردیس بررسی‌های تکمیلی در مرحله عملیاتی است تا پولی از مردم اخذ نشود. گرچه مصوبه دولت بر این اصل بود که هم مردم پولی پرداخت کنند و هم دولت. اما اکنون دولت رویکردش این است که دیگر از مردم پولی دریافت نکند و تنها از فروش اراضی این مبلغ را تامین کند. در برخی پروژه‌های دیگر مسکن مهر که وضع درآمدی متقاضیان ضعیف است، مردم مبالغی را که باید پرداخت شود به‌صورت اقساطی می‌پردازند تا تحت فشار قرار نگیرند. در نهایت این‌که از این پس متقاضیان مسکن مهر پرند و پردیس برای تامین تاسیسات زیربنایی و خدمات روبنایی هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند و براساس دستور وزیر راه و شهرسازی این هزینه‌ها از محل فروش اراضی تجاری شهرهای جدید پرداخت خواهد شد.

به‌طور شفاف بفرمایید که مردم برای تحویل واحدهای مسکن مهر باید برای بخش خدمات زیربنایی و روبنایی پولی را پرداخت کنند یا خیر؟

خیر. اما در برخی شهرها پیمانکاران با اطلاع قبلی به متقاضیان مبالغ بیشتری را دریافت می‌کردند اما در عوض خدمات اضافه‌تری را به مشتری ارائه می‌دادند. به‌عنوان مثال قرار بر این بوده که کف واحد سیمان باشد اما اکنون سرامیک است. یا این‌که آیفون نصب شده یا واحد را نقاشی کرده‌اند که در قرارداد این موارد ذکر نشده بود. این مبالغ برای کار اضافه‌تر دریافت شده و با اطلاع کامل مشتری صورت می‌گیرد. این کار هم با نظارت مدیران ما انجام می‌شود تا جلوی برخی کارهای سودجویانه گرفته شود و در حق مردم اجحاف نشود. خوشبختانه تاکنون شاهد تخلفی دراین زمینه نبوده‌ایم.

از پروژه‌های مسکن مهر که تحویل متقاضیان شده چه تعداد خانوار اکنون در این واحدها زندگی می‌کنند؟

اکنون بیش از یک میلیون خانواده در واحدهای مسکن مهر زندگی می‌کنند. اما تعداد واحدهایی که تاکنون افتتاح شده و بخشی از آن در دهه مبارک فجر صورت گرفته حدود یک میلیون و 300 هزار واحد است.

چرا مردم در بخشی از واحدهای مسکن مهر هنوز ساکن نشده‌اند؟ با توجه به گفته‌های شما اکنون واحدهای خالی زیادی وجود دارد.

علت این‌که مردم در برخی واحدها هنوز ساکن نشده‌اند این است افرادی که واحدها را تحویل گرفتند، مشغول انجام کارهای داخلی هستند. یا این‌که برخی خانوارها دارای محصل هستند و مدرسه نزدیک پروژه مسکن مهر در حال ساخت بوده و هنوز تکمیل نشده بود و منتظر هستند تا فصل تحصیل به پایان برسد تا جابه‌جا شوند. قبلا این قانون وجود داشت تا زمانی که سند آماده نشده واحدها را به متقاضیان تحویل ندهند اما اکنون این قانون تغییر کرده و اعلام کردیم که در صورت آماده شدن واحدها حتی بدون سند به افراد تحویل شود. این کار به تحویل واحدها سرعت خواهد داد و دیگر نیازی نیست که افراد تا آماده شدن سند اعیانی منتظر و بلاتکلیف بمانند.

همان‌طور که اشاره کردید پروژه‌های مسکن مهر به‌دلیل این‌که بعضا در حاشیه شهرها ساخته شده‌اند از امکانات آموزشی، درمانی، امنیتی و ارتباطی برخوردار نیستند. برنامه شما برای تکمیل این خدمات چیست؟

در این باره باید عرض کنم که برای این واحدها 3250 باب مدرسه لازم است. البته سازمان نوسازی مدارس یک عددی بیشتر از عدد ما را مورد نیاز دانست اما درنهایت عدد و رقم ما را پذیرفت. از این تعداد، احداث حدود 300 باب مدرسه را از منابع داخلی‌مان انجام می‌دهیم و کار ساخت آنها شروع شده است.

کار تقریبا صد واحد هم تمام شده و در آن تحصیل انجام می‌شود. در این میان ما ساخت 300 باب مسجد را هم شروع کردیم که 80 باب از آن تکمیل شده و بقیه در دست تکمیل قرار دارد. همچنین کار احداث حدود 70 باب کلانتری راهم شروع کردیم که البته این تعداد با نیازهای واقعی ما فاصله زیادی دارد. میزان نیاز مالی ما در این موارد با دستور معاون اول رئیس‌جمهور برآورد شده و حدود 4800 میلیارد تومان منابع مالی نیاز دارد تا همه این مساجد، مدارس، کلانتری‌ها، مراکز درمانی و مراکز فرهنگی ساخته و تحویل شود. ما از نظر ساخت پروژه‌ها جلو هستیم و بیش از 90 درصد پروژه‌ها تا پایان سال آینده تمام می‌شود و در اوایل سال 95 پرونده مسکن مهر بسته خواهد شد. بیشتر کند شدن کار ما در ساخت مسکن مهر، کار خدمات روبنایی است که بسیار زمانبر است. قرار بر این است که ان‌شاء‌الله دولت کمک کند و از محل کمک‌های دولتی این واحدها ساخته شود.

اما این‌که در کدام شهر مسجد و مدرسه ساخته شده باید بگویم که این واحدها به صورت پراکنده ساخته شده است. ساخت مسجد و مدرسه وظیفه ما نیست و این کار باید توسط سازمان‌های متولی انجام شود اما به‌دلیل این‌که دولت برای تامین رفاه مردم مصمم است دستور داده تا این کار هم انجام شود.

محمدحسین علی‌اکبری / گروه اقتصاد