فروش قبر به قیمت پنت هاوس در کلانشهرهای ایران

بله! قبر، هم تجارت دارد و این تجارت پررونق و پرمشتری است و شعب مختلفی هم دارد که از پیش‌فروش و پیش‌خرید شروع شده و به سرمایه‌گذاری و فروش به چند برابر قیمت اولیه منتهی می‌شود. قبر خانه آخرت است و ابعاد آن واقعا به اندازه جای گرفتن کالبد جسمی و دنیایی انسان است، اما ظاهرا کار سوداگری و تجارت به آنجا رسیده که قوانین اولیه و پایه‌ای آن چندان تفاوتی با خرید و فروش مسکن در دنیای زندگان ندارد! یعنی اگر برای یک آپارتمان یا مغازه پیش‌خرید و پیش‌فروش هست، برای قبر هم هست، اگر می‌توان خانه‌ای را خرید و به امید رشد قیمت و فروش با سود بالا، خالی رها کرد، درباره قبر نیز این‌گونه است و در نهایت اگر هنگام فروش منزل، از میان قیمت‌های اعلامی چند مشتری یکی را انتخاب کرده و با بنگاه معاملات املاک مشورت می‌کنید و قرارداد می‌بندید و بعد به محضر می‌روید و سند می‌زنید، در تجارت قبر نیز همین مراحل البته به سبک و سیاقی متفاوت‌تر انجام می‌شود.

به این صورت که گردش کار اداری، روش مشتری‌یابی و دلالی آن کمی متفاوت است. اما پایه‌ها همان است که مختصات کامل یک تجارت را تشکیل می‌‌دهد: امکان‌سنجی، پیش‌خرید، سرمایه‌گذاری، انتظار برای رشد قیمت و سوددهی و سرانجام اعلام آمادگی برای فروش و انجام بازاریابی!

تجارت قبر، کجا و چگونه

بررسی‌ها نشان می‌دهد تجارت قبر در اکثر کلانشهرها وجود دارد، اما روشن است به‌خاطر اعتقادات مذهبی مردم، شهرهای مقدس چون قم و مشهد بیشتر در معرض این سوداگری قرار دارد. البته تهران نیز که جای خود دارد. هم‌اکنون یکی از مصادیق کاملا قابل مشاهده تجارت قبر در آرامستان بهشت زهرا(س) موجود است.‌ شاید هنگام قدم زدن در محوطه‌های این آرامستان به سنگ قبرهایی بر بخورید که ساده و بی‌نوشته بوده و سطح قبر با سنگ سفید مفروش شده است.‌ این همان قبرهای پیش‌خرید شده یا رزرو شده است که صاحبش یا در انتظار رسیدن اجل مانده یا آن را به عنوان سرمایه‌گذاری آینده، خالی نگاه داشته است. روش کار هم‌اکنون در بهشت زهرا(س) نیز این‌گونه است که وقتی شخصی از خانواده‌ای از دنیا می‌رود و وی را مثلا در قطعات جدید این آرامستان که در محوطه بوده و سه طبقه است، دفن می‌کنند، خانواده درجه یک آن مرحوم یک ماه فرصت دارند دو قبر خالی بالای میتشان را بخرند. پس از پایان این مهلت، قبر به دیگری واگذار می‌شود. قیمت رسمی فروش نیز در قطعات جدید، حدود 300 هزار تومان است.

لذا بسیاری از افراد این‌گونه صاحب قبر شده و آن را برای سرمایه‌گذاری نگاه می‌دارند. جالب است ‌ با ‌ این‌که نقل و انتقال سند قبر نزد سازمان اداری بهشت زهرا(س) به قصد خرید و فروش که پولی رد و بدل شود، ممنوع است، اما سوداگران تجارت قبر، این کار را به صورت غیررسمی انجام می‌دهند؛ یعنی جایی خارج از بهشت زهرا(س) وجه قبر را توافق کرده و رد و بدل می‌کنند و آن‌گاه شخص خریدار با وکالت بلاعزل و تام‌‌الاختیار برای تغییر تام به سازمان بهشت زهرا(س) مراجعه کرده و میت خود را دفن می‌کند. این رویه باعث شده است ‌ اصولا راه چندانی برای جلوگیری از رواج این تجارت وجود نداشته باشد.

این گزارش می‌افزاید: نظیر این‌گونه روابط در شهرهای مذهبی چون تهران و قم نیز وجود دارد. به عنوان مثال در مشهد، دفن میت در حرم مطهر امام هشتم(ع) مورد تقاضای افراد زیادی است و به تبع آن دلالان بسیاری نیز در این زمینه وجود دارند. حتی گاه دیده شده که عواملی از داخل دستگاه آستان قدس رضوی در این کار دخالت دارند. نمونه بارز این موضوع، در تعریض قبور بسیار مرغوب و به قول معروف «خوش‌جا» به چشم می‌خورد.‌ براساس قوانین و سنت پیشین، هر یک از خادمان رسمی امام رضا(ع) یک جا قبر در حرم مطهر دریافت می‌کنند. حال با گذشت زمان و توسعه حرم، این جا قبر اکنون احتمالا در صحن نزدیکی به ضریح مطهر قرار گرفته است.‌ حتی مواردی مشاهده شده که قبر خالی در زیر پنجره فولاد ـ مشرف به ضریح مطهر ـ قرار گرفته است.‌ در این حالت و بلافاصله پس از فوت صاحب قبر و در حالی که وی قبل از آن اقدام به فروش یا واگذاری جا قبر نکرده باشد، دلالان دست به کار می‌شوند. روش کار‌ابتدا این است که تلاش می‌کنند مالکیت شخص به قبر را با توجه به گذشت زمان و قدیمی شدن اسناد، به نحوی زیر سوال ببرند. اما اگر قبر، دارای سندی معتبر که به وسیله وکیل هم نوشته شده ، ‌ بود، راه‌های دیگر آغاز می‌شود.

به‌طوری که وراث میت ترغیب می‌شوند با واگذاری آن جا قبر مرغوب، مثلا دو جا قبر در صحن‌های دورافتاده و تازه‌ساز حرم مطهر دریافت کنند و در صورت راضی نشدن،‌ همراه آن، مبلغی نیز به وی پرداخت خواهد شد. این‌چنین است که اگر وراث میت، نیاز مالی نداشته باشند و حاضر به دریافت هیچ‌‌گونه جابه‌جایی نشوند، باز هم دفن در آن جا قبر کار چندان ساده و بی‌چالشی نخواهد بود.

در دیگر آرامستان‌های تهران و قم و حتی آرامستان‌های مرغوب و کم‌جای تهران چون ابن بابویه، حرم حضرت شاهچراغ(ع) و امامزاده طاهر، کم و بیش چنین وضعی حاکم است. البته این قاعده در صورتی حاکم است که به هر صورت، امکان پیش‌فروش یا پیش واگذاری قبور وجود داشته باشد.

اما در برخی آرامستان‌های کم‌جا، اصولا خود مدیریت آرامستان از پیش‌فروش قبور خودداری کرده و قبور را به صورت روزانه و با مراجعه شخص می‌فروشد و همان روز نیز دفن در آن انجام می‌شود. قیمت‌ها نیز بستگی به موقعیت آرامگاه، موقعیت قبر و موقعیت افرادی دارد که در آن دفن شده‌اند.‌ به عنوان مثال در قبرستان معروف ظهیرالدوله تهران که میزبان کسانی چون ابوالحسن صبا، ملک‌الشعرای بهار، فروغ فرخزاد، ایرج میرزا، رهی‌معیری و قمرالملوک وزیری است، دفن جدید و بسیار محدود باید با اجازه وراث این نامداران انجام شده و مبالغ مطالبه شده از سوی مدیریت آرامستان نیز از توان من و شما خارج است.

قبر یا پنت‌هاوس؟

قیمت یک متر پنت‌هاوس در بهترین نقطه شمال تهران چقدر است؟ البته همه ما می‌دانیم ‌ مقصود از پنت‌هاوس همان طبقه بالایی برج‌هاست که متراژی وسیع و دیدی عالی دارد. بیشترین قیمتی که تصور می‌کنید چقدر است؟ 50 میلیون تومان؟ صد میلیون تومان؟ چقدر؟ اما جالب است بدانید قبرهای نسبتا مرغوب (و نه کاملا مرغوب و تاپ) قیمتی برابر و حتی بیشتر از یک متر پنت‌هاوس دارند. به طوری که بیشتر این قیمت‌ها را با الگوی مصرف قشر ضعیف و حتی متوسط محاسبه کنیم، خواهیم دید گاهی با پولشان می‌توان یک واحد مسکن مهر یا حتی یک واحد آپارتمان در جاهای کاملا معمولی برخی شهرها تهیه کرد.

از تهران شروع می‌کنیم. برای قیمت گرفتن قبر در تهران، کار سختی پیش‌رو ندارید. در وهله اول اینترنت کمکتان می‌کند. چرا که برخی صاحبان قبور در سایت‌‌هایی که به این منظور خدمات می‌دهند، با ذکر شماره تلفن همراهشان، آگهی داده‌اند.‌ در وهله بعدی نیز کافی است در بهشت زهرا(س) قدم بزنید. خواهید دید که در اکثر موارد افرادی به شما نزدیک شده و سوال می‌کنند اگر جا قبر مرغوب می‌خواهید، سراغ دارند. قیمت‌ها نیز بنا به نوع قبر و ویژگی آن متفاوت است. مثلا اگر قبر یک طبقه، دو طبقه یا سه طبقه باشد، در محوطه باشد یا داخل مقبره و در کدام قطعه دور یا نزدیک باشد، قیمتش فرق می‌کند.‌ مثلا در قطعه 70 بهشت زهرا(س) تهران که قطعه مرغوبی محسوب می‌شود، یک قبر محوطه‌ای حدود 70 میلیون تومان است. قبر در مقبره‌های بهشت زهرا(س) زیر 80 میلیون تومان پیدا نمی‌شود و بسته به خیابانی که مقبره در آن قرار گرفته، تا 150 میلیون تومان هم بالا می‌رود.

قیمت قبر در سایر آرامستان‌های تهران و شهرستان‌ها نیز حداقل و حداکثر دارد. مثلا در حرم حضرت شاهچراغ(ع) قیمت‌ها از 40 میلیون تومان شروع شده و تا 170 میلیون تومان نیز می‌رسد.‌ قیمت‌ها در شهرهای مذهبی نیز جالب است. در این میان بیشترین قیمت‌ها مربوط به حرم مطهر امام رضا(ع) در مشهد مقدس است که مشتاقان فراوانی دارد. در حرم مطهر، بنا به صحن و نزدیکی آن به صحن اصلی که گنبد طلا و مزار مطهر امام هشتم(ع) در زیر آن قرار دارد، قیمت قبور متفاوت است.‌ اما قبر اصولا زیر 40 میلیون تومان در آن پیدا نمی‌‌کنید و سقف حدودی قبرهای مرغوب نیز تا 700 میلیون تومان و بلکه بیشتر هم می‌رسد. در قم و حرم حضرت معصومه(س) نیز متوسط قیمت یک عدد قبر بین 80 تا 170 میلیون تومان متغیر است. این‌‌چنین است که کالبد جسمی این انسان خاکی که در هر جایی می‌تواند دفن شود و آنچه از این جهان با خود می‌برد، نامه اعمالش است و بس، خود به محل کاسبی و تجارتی تبدیل شده که عده‌ای از قبل آن به سودهای کلانی می‌رسند و وجوه هنگفتی نیز جابه‌جا می‌شود.

قبرستان‌های گران دنیا

‌ تجارت قبر و ساختن و دفن کردن مردگان در قبرستان‌های گران، منحصر به ایران نیست و در دیگر نقاط دنیا نیز قبرستان‌هایی وجود دارد که افراد مثلا بنا بر نزدیکی به چهره‌های مشهوری که در آن قبرستان دفن شده‌‌اند، حاضرند تا وجوه میلیاردی بپردازند و متری خانه ابدی بخرند.

مثلا قیمت یک قبر در قبرستان وست وود در لس‌آنجلس آمریکا چهار میلیون دلار (به قیمت دلار 3300 تومانی این روزها 13 میلیارد و 200 میلیون تومان) است.‌ البته مزیتش این است که میت در کنار بزرگان هالیوود چون ناتالی وود، برت لنکستر و دین مارتین آرام می‌گیرد. اگر هم بخواهید در کنار ستاره‌ بی‌همتای هالیوود همفری بوگارت در قبرستان ‌فارست لاون‌ لس‌آنجلس دفن شوید باید یک میلیون دلار (سه میلیارد و 300 میلیون تومان) بپردازید.‌ البته در این میان قبرستان عجیب و غریبی هم وجود دارد و آن قبرستان فضایی موسوم به ‌کلسشال‌ است. برای پرتاب جسد مردگان به این قبرستان فضایی‌ باید جنازه‌تان سوزانده شود و جسد سوخته برحسب وزن آن به فضا پرتاب می‌شود.

هزینه پرتاب هر گرم مرده، 12 هزار دلار (معادل 39 میلیون و 600 هزار تومان) است.