در واکنش به این حوادث مقامات مسئول آمریکا فقط به بیان ابراز تاسف بسنده کرده و وعده اصلاحات در نحوه برخورد نیروهای پلیس میدهند بدون اینکه این وعدهها اجرایی شود. همین امر در کنار استمرار سریال سیاهپوستکشی خشم مردم آمریکا اعم از سفید و سیاه را برانگیخته است. روز چهارشنبه گذشته اعلام شد فردی به نام رومین بریسبون (سی و چهارساله) تازهترین قربانی سیاهپوست کشی در آمریکاست. به گزارش العالم، یک مامور پلیس که گمان کرده بود بریسبون برای بیرون آوردن تفنگ دست در جیب خود کرده است به سوی او شلیک کرد اما پس از کشته شدن وی مشخص شد در دست مرد سیاهپوست فقط چند قرص بوده است. اداره پلیس فینیکس در ایالت آریزونا با صدور بیانیهای اعلام کرد: بریسبون دست چپ خود را در جیبش کرد و مامور پلیس که دست فرد مظنون را گرفته بود از او خواست دستش را از جیبش بیرون نیاورد؛ زیرا مامور گمان کرده بود دسته تفنگی را از روی لباس مظنون حس کرده است. بنابراین از آنجا که تصور میشد فرد مظنون تفنگی در جیب دارد به سوی او دو گلوله شلیک کرد. مرد سیاهپوست از ناحیه سینه مورد اصابت قرار گرفت و جان باخت.
مارسی کراتر که وکیل خانواده بریسبون است درباره این حادثه میگوید: «تعداد زیادی شاهد وجود دارد که اظهارات این مامور پلیس را رد میکند، این قتل یک فاجعه بود. بریسبون مسلح نبود و تهدیدی برای هیچکس بهشمار نمیرفت. ما این موضوع را در چارچوب قانون پیگیری میکنیم.»
کشتن سیاهان
کشته شدن این جوان سیاهپوست آمریکایی در حالی رخ داد که تظاهرات علیه بی عدالتی و فساد نظام قضایی و خشونت پلیس آمریکا در نیویورک و دیگر شهرهای این کشور درجریان بود. پلیس ایالت میسوری نهم آگوست (هجدهم مرداد) مایکل براون نوجوان سیاهپوست آمریکایی را به ضرب گلوله در خیابان به قتل رساند و تقریبا ده روز قبل، هیات منصفه، پلیس قاتل را تبرئه کرد. هر چند افسر یاد شده در اقدامی نمایشی از مقامش کناره گیری کرد، اما رای هیات منصفه دادگاه، خیابانهای فرگوسن و دیگر شهرهای آمریکا را به صحنه تظاهرات گسترده مردم خشمگین بدل کرد. هنوز تب اعتراضات فرگوسن فروکش نکرده بود که اعلام شد فردی به نام « اریک گارنر» دستفروش سیاهپوست به طرز وحشیانهای توسط پلیس آمریکا کشته شده است. گارنر اواخر ماه آگوست در برخورد یک افسر سفیدپوست با وی که در تلاش برای بازداشت گارنر، دست خود را به دور گردنش حلقه کرد، جان باخت اما ویدئوی مربوط به نحوه دستگیری او بتازگی در شبکههای مجازی پخش شد. تبرئه قاتل او در روز چهارشنبه گذشته موج تازهای از خشم واعتراض را در سراسر آمریکا برانگیخت.
به همین مناسبت هزاران نفر از مردم نیویورک دو شب پیاپی، تظاهرات گستردهای را ضد نژادپرستی حاکم در آمریکا برگزار کردند. معترضان به منع تعقیب پلیس قاتل اریک گارنر، با بستن خیابانهای منهتن، به نشانه همبستگی با مقتول سیاهپوست فریاد میزدند: عدالت و صلح وجود ندارد، من نمیتوانم نفس بکشم! میدان فولی در جنوب منهتن نیز که مقر اصلی پلیس نیویورک و ساختمان دادگاه عالی است شاهد هزاران معترض با پلاکاردهایی بود که روی آنها نوشته شده بود: زندگی سیاهان نیز اهمیت دارد، همه جا فرگوسن است و پلیس نژادپرست، قاتل است.
تنشهای نژادی و اعتراضات مردمی به دیگر شهرهای آمریکا نیز کشیده شد. معترضان در شیکاگو، واشنگتن، سنت لوئیس، مینیاپلیس و بسیاری از شهرهای دیگر ضد نژادپرستی موجود، روی زمین خوابیدند و خیابانها و بزرگراهها را بستند. اتحادیهها، گروههای اجتماعی و فعالان حقوق بشر نیز از مردم دعوت کردند تظاهرات بیشتری را در سراسر آمریکا به نشانه اعتراض به تبعیض نژادی و خشونت پلیس برگزار کنند. در شهر دالاس تگزاس نیز معترضان به تبرئه پلیس قاتل اریک گارنر سیاهپوست به خیابانها آمدند و تظاهرات کردند. صدها پلیس با خودروهای خود نیز به منظور کنترل تظاهرات معترضان در خیابانهای اصلی شهر مستقر شدند. در جریان تظاهرات در دالاس چند نفر بازداشت شدند. طبق گزارشی که اخیرا منتشرشده، افسران پلیس و نیروهای امنیتی حداقل 313 آمریکایی سیاهپوست را در سال 2012 کشتهاند که در اغلب موارد علیه افسر پلیس اعلام جرم نشده است.
در واکنش به این حوادث، اریک هولدر، وزیر دادگستری آمریکا از انجام تحقیقات فدرال دایر بر نقض بالقوه حقوق مدنی در حادثه قتل گارنر خبر داد و باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا نیز در اظهاراتی گفت این رویداد بار دیگر مشکلات موجود در رابطه میان نیروهای ضابط قانون با اقلیتها را پررنگ میکند. اوباما به دنبال حوادث فرگوسن خواستار اختصاص بودجهای اضطراری برای بهبود آموزش نیروهای پلیس شده بود. او پس از حوادث روز چهارشنبه نیز یک بار دیگر گفت: «وقتی قانون در این کشور با همه افراد برخوردی یکسان نداشته باشد، مشکل آفرین است و این وظیفه من به عنوان رئیسجمهور است که به حل آن کمک کنم.»
اما جاناتان مور، وکیل خانواده گارنر گفت که از تصمیم تبرئه مامور پلیس «حیرت کرده» و اریکا، دختر اریک گارنر نیز به بی.بی.سی گفت که ازچنین حکمی «بسیار خشمگین» است. او افزود: «در ویدئوی منتشر شده میتوانید شاهد بیرحمانهترین و وحشتناکترین رفتاری باشید که یک آدم میتواند بر سر دیگری بیاورد. دفتر پزشکی قانونی شهر نیویورک گفته بود مرگ گارنر ناشی از فشار بر سینه و قرار گرفتن در موقعیتی آسیبپذیر در جریان مهار او از سوی پلیس بود. اما درعین حال گفت عوامل دیگر از جمله آسم و بیماری قلبی هم در مرگ او نقش داشته است.
حوادث نیویورک و میسوری نه تنها به اعتراضات در سراسر آمریکا منجر شد، بلکه بحثها را درباره سیستم انتظامی و نیز قوه قضاییه این کشور احیا کرد؛ نهادهایی که بهطور گسترده و غیرمنصفانهای با آمریکاییهای آفریقایی تبار و دیگر اقلیتها رفتار میکنند. در همین رابطه برت کلین که یک حقوقدان آمریکایی است در گفتوگو با شبکه بی.بی.سی گفت: «دستگاه قضایی و کیفری آمریکا از هم پاشیده است. تصور میشد دستگاه قضایی آمریکا در بهترین وضع قرار دارد اما واقعیت این است که مشکلات زیادی در این دستگاه وجود دارد، همین وضع سبب شده اعتماد مردم به این دستگاه قضایی از بین برود.» پروفسور ویلیام تریل، استاد دانشگاه ایالتی شیکاگو نیز درهمین رابطه گفت: «مسائل نژادی در آمریکا از سالهای طولانی قبل مطرح بوده است. مردم آمریکا بشدت به نیروهای پلیس بیاعتماد شدهاند.»
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
سرزمین مردمانی كه كور خویشند و بینای دیگران. سوزن به خود نمی زنند و جوال دوز به دیگران می زنند.