همه چیز درباره پشت پرده اسیدپاشی های اصفهان

به گزارش جام جم آنلاین، حالا دیگر حتی آن ور آبی هایی که دم از بخشایش انواع جانیان در کشورمان می زدند و اعدام مجازات جانیان خطرناک را در ایران خلاف حقوق بشر می دانستند، در برابر تقاضای ایرانی ها برای دستگیری و به دار آویختن هرچه سریع تر مجرم یا مجرمان اسیدپاشی در ایران، سکوت کرده‌اند.

این اولین بار نیست که اسیدپاشی در ایران رخ می دهد و این اتفاق پیش از این نیز بارها در کشورمان تکرار شده است اما نکته ای که این بار مردم را به شدت پریشان کرده وجه تروریستی این حادثه است چرا که این اتفاق چندبار در اصفهان رخ داده که ثابت می کند عامل یا عاملان این جنایت ، محاربانی هستند که خیال می کنند هرگز به چنگ قانون نمی افتند و به همین علت می‌توانند با اهدافی خاص امنیت ملی را در کشور به خطر بیندازند و حتی سبب ساز چالش های اعتقادی میان مردم شوند.

طبیعی است که 4 بار اسیدپاشی ، اکنون مردم را بدبین و نگران کرده و حتی خبر دستگیری چند مظنون در ارتباط با این پرونده ، آرام و قرار را به دل آنها برنگردانده باشد، شاید چون هنوز ، اطلاع رسانی دقیقی در این زمینه انجام نگرفته و مراجع امنیتی اطلاعات کاملی در اختیار مردم قرار نداده و آنها حتی نمی‌دانند با یک مجرم اسید پاش طرف شده‌اند یا گروهی از مجرمان که تصمیم دارند در تروری دسته جمعی، استان شان را ناامن کنند.

البته ماجرای خشم و بدبینی مردم، روی دیگری هم دارد . ظاهراً دروغ پردازی رسانه های خارجی و قضاوت سوگیرانه آنها در این حوادث کافی نیست و حالا برخی رسانه های داخلی هم با ارائه اخبار دروغ ، مردم را نسبت به راستگویی رسانه ها و مطالعه اخبار بدبین کرده‌اند و برای افزایش شمار مخاطبان شان ، در یکی دو روز گذشته اخباری نادرست ارائه داده‌اند .

برای نمونه برخی رسانه ها در اخباری اعلام کردند که عاملان اسیدپاشی دستگیر شده اند و این پرونده تمام شده است حال آن که هنوز هیچ تاییدی از سوی پلیس در این زمینه وجود ندارد و حتی دیروز سرهنگ حسین حسین زاده ، جانشین فرمانده انتظامی اصفهان اعلام کرد: هنوز مظنون اصلی پرونده اسید پاشی در اصفهان دستگیر نشده است، هرچند برخی افراد مظنون در این زمینه بازداشت شده اند.

نخستین اخبار درباره وقوع دو اسیدپاشی به زنان در اصفهان آنقدر کمرنگ بود که حتی رسانه های داخلی این استان آنها را پوشش ندادند و قربانیان نیز به پلیس و مراجع انتظامی برای پیگیری مساله مراجعه نکردند اما همین تاخیر برای درخواست پیگیری قانونی موضوع و سکوت رسانه ای پس از نخستین اسیدپاشی باعث شد دو اسیدپاشی دیگر نیز رخ دهد و مجموع اسیدپاشی ها در اصفهان به 4 مورد در مهر امسال برسد.

البته « 4 مورد اسید پاشی » آماری است که از سوی مراجع رسمی اعلام شده است اما مراجع غیر رسمی خبر از مجروح شدن 7 نفر با اسید داده اند و حتی مدعی اند که یکی از قربانیان به علت شدت سوختگی، فوت کرده است.

آخرین قربانی اسیدپاشی که بیش از دیگران آسیب دیده است « سهیلا جورکش» نام دارد که هم اکنون در بیمارستانی در تهران ( نام بیمارستان در دفتر جام جم آنلاین محفوظ است ) بستری است. شدت سوختگی او به حدی زیاد است که پرستارها ناچارند هر بار برای پانسمان بدنش او را بیهوش کنند.

به گفته والدین سهیلا، مردمی که برای کمک به دخترشان اطرافش جمع شده اند از علت فریادهای دختر بی خبر بوده اند و در لحظات اول گمان کرده اند او دچار جنون شده است و او را بار دیگر به داخل خودرویش برگردانده اند در حالی که داخل خودرو پر از اسید بوده و این کار باعث شده است سطح وسیع تری از بدن سهیلا دچار سوختگی شود.

اسیدپاشی که سیاسی - مذهبی جلوه اش دادند

آب که گل آلود باشد، سودجویان هم بالاخره از راه می رسند. در پی این حوادث برخی رسانه های داخلی و تقریباً همه رسانه های خارج از کشور تلاش کردند تا ماجرای اسیدپاشی ها را چالشی مذهبی جلوه دهند و آن را به عنوان حرکتی از سوی گروهی متعصب مذهبی در اصفهان معرفی کردند حال آن که چنین چیزی نیست و تنها یک فضا سازی علیه ارزش‌های اسلامی و اخلاقی به شمار می رود.

سردار عبدالرضا آقاخانی، فرمانده انتظامی استان اصفهان تاکید می‌کند که شایعات منتشر شده در فضای مجازی درباره احتمال ارتباط اسیدپاشی ها با بدحجابی به کلی مردود است و مجرم احتمالا دچار اختلال روانی شخصیت ضد اجتماعی است یعنی قصد آسیب زدن به مردم جامعه را دارد و برای رسیدن به هدفش اسیدپاشی را انتخاب کرده است.

اسید، روان شد و به تهران رسید!

بلافاصله پس از انتشار اخبار مربوط به اسیدپاشی در اصفهان، تب شایعات در این زمینه در سراسر کشور بالا گرفت و افرادی با اهداف خاص، با استفاده از نرم افزارهای ارتباطی در فضای مجازی اخباری درباره اسیدپاشی زنجیره ای در تهران منتشر کردند.

از دیدگاه روانشناسی اجتماعی هرچه دروغی که به جامعه گفته می شود با جزئیات بیشتر باشد، باور پذیری آن بیشتر است و آنها که شایعه سازی می‌کنند هم به این اصل باور داشتند و به همین خاطر اسیدپاشی های خیالی در تهران را با ذکر جزئیات و حتی محل وقوع جرم به مردم خبر می دادند. برای نمونه یکی از این پیام ها به زنان هشدار می داد که اسیدپاشی در ساعت 19 و 30 دقیقه شنبه این هفته مقابل روسری فروشی (.....) در میدان توحید رخ داده است.

اما مراجعه خبرنگار جام جم آنلاین به این منطقه ثابت کرد هیچ جرمی در آنجا رخ نداده است و حتی ساکنان منطقه از شایعه سازی ها درباره محله شان بی خبر بودند . شایعات درباره اسید پاشی ها به همراه پخش تصاویری از مصدومان اسیدپاشی اصفهان و برخی مصدومان اسیدپاشی های پیشین که همه به نام اسیدپاشی های اخیر در تهران منتشر می شد، اذهان عمومی را نگران کرد تا جوی از ناامنی در پایتخت حاکم شود. شایعه پراکنان به مردم هم هشدار می دادند که نباید شیشه خودروی شان را پایین بکشند یا در ساعاتی خاص از خانه خارج شوند.

با انتشار این اخبار سرانجام پلیس آگاهی تهران به اهالی پایتخت اطمینان داد که هیچ اسیدپاشی در تهران رخ نداده است و حتی یک پرونده اسیدپاشی کشف نشده در اداره آگاهی تهران وجود ندارد.

سرهنگ عباسعلی محمدیان، رئیس پلیس آگاهی تهران ماجرای انتشار پیامک های مربوط به اسیدپاشی را یک بازی هالیوودی می داند و ماجرای اسیدپاشی های زنجیره ای در تهران را دروغ می‌خواند.

به نظر می رسد یکی از عللی که باعث شده است تهرانی ها شایعات درباره اسیدپاشی های زنجیره‌ای مشابه در شهرشان را باور کنند حضور سهیلا در بیمارستان ... باشد که برخی گمان کرده‌اند در تهران ، قربانی اسیدپاشی شده است.

اسید ، دامن مشهد را گرفت !

در ماجرای دامن زدن به شایعه اسیدپاشی در استان های دیگر بجز اصفهان ، رسانه های داخلی نقش پر رنگی داشتند که البته مثل همیشه با آنها برخوردی قاطع نشد. برای مثال یکی از سایت های خبری نسبتاً پر مخاطب در فضای مجازی با جستجوی اینترنتی و بدون توجه به تاریخ خبر ، درباره اسیدپاشی در مشهد به یک مادر و دختر در استان خراسان خبری منتشر کرد که چند دقیقه بعد باعث وحشت عمومی شد و مردم را به شدت نگران کرد و دست به دست در محیط های گفتگوی اینترنتی چرخید.

این خبر اما که از اخبار روزنامه خراسان به عاریه گرفته شده بود، مربوط به آبان دو سال پیش بود و باعث شد روزنامه خراسان در این باره به شکل کتبی در خبری تذکر دهد که البته این هشدار از وحشت عمومی که بر قلب مردم چنگ انداخته بود ، چیزی کم نکرد .

جو ایران باید ناامن شود چون ....

هدف اصلی چنین اقدامات غیر انسانی، غیر اسلامی و غیر اخلاقی ایجاد فضای ناامنی در کشور است. اکنون ایران یکی از کشورهای امن در منطقه و حتی دنیا محسوب می‌شود. نگاهی به کشورهای همسایه این ادعا را اثبات می‌کند به همین خاطر است که هر از گاهی می‌بینیم چنین اقدامات تروریستی با شکل و شمایل متفاوت انجام می‌شود.

برخی کارشناسان اعتقاد دارند نسبت دادن مسأله اسیدپاشی به جنگی از سوی تندروهای مذهبی هم باید دامی برای رسیدن به همین هدف یعنی ایجاد تفرقه میان ایرانیان باشد چرا که هم اکنون کشورمان آرام ترین کشور در منطقه خاورمیانه است.

به همین علت با انتشار اخبار اسیدپاشی در اصفهان و با گسترده شدن شایعاتی در باره ارتباط این حوادث با جریان های متعصب وکور که خود را به مذهب منتسب می‌کنند،‌ مسئولان گوناگون نسبت به این حادثه واکنش نشان دادند که هیچ یک از آنها ارتباط اسید پاشی با چنین جریان هایی را تایید نکرده و خواستار اشد مجازات برای عامل یا عاملان این حوادث شده اند.

• حجت‌الاسلام صادقی ، معاون فرهنگی قوه قضاییه: این ( اسیدپاشی ) کار گروه‌های معتقد نیست. این روش، هم حرام است و هم از نظر قانونی ممنوع. هیچ آمر به معروف از این ابزار برای کارش استفاده نمی‌کند اگر کسی از این روش استفاده کند خودش یک منکر بزرگ است.
• رسانه‌ها نباید این اتفاق را به گروه‌های معتقد نسبت دهند. این کار جفاست. تبلیغات منفی قطعاً دیگران خواهند داشت و موج رسانه‌ای دشمنان با این فرضیه‌ها ایجاد می‌شود اما گروه هایی که ما می‌شناسیم و اعتقاد اسلامی دارند هیچ وقت چنین کاری نمی‌کنند و از آن تبری می‌جویند. (آریا)
• حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر، امام جمعه اصفهان : این کار محکوم است، پیگرد قانونی، مجازات شرعی و دیه دارد و اگر کسی مرتکب چنین کاری شده، باید پیگیر بود چون اینگونه کارها در قانون و شرع هیچ مجوزی ندارد.
• من این موضوع را شنیده‌ام و باید آن را پیگیری کنم تا از جزئیات آن باخبر شوم و تحقیق بیشتری انجام دهم تا بتوانم بهتر اظهارنظر کنم، اما با این وجود چنین کاری به هر بهانه‌ای محکوم است، حتی اگر یک زن به بدترین وضع به خیابان بیاید مجازاتش چنین چیزی نیست. کسی حق ندارد از این کارها بکند. اگر کسی چنین کارهایی را کند مجازات شرعی دارد و حکم قرآن و قصاص دارد.
• من نگفتم که تذکر فراتر از لسانی باشد، گفتم آنچه وظیفه یک مسلمان است تذکری ناصحانه، مشفقانه و مودبانه است. اگر قرار باشد برخوردی صورت بگیرد باید به صورت قانونی باشد و دستگاه قضایی و نیروی انتظامی چنین مساله‌ای را پیگیری کنند تا کسی خودسرانه وارد این گود نشود. این اقدامات خودسرانه به هیچ وجه صحیح نیست. ( ایسنا )
• شهلا میرگلو بیات، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی : همزمانی جنایت اسیدپاشی‌ها در اصفهان و بررسی طرح امر به معروف و نهی از منکر در مجلس شورای اسلامی را نباید نادیده گرفت و قطعا تحت تأثیر قرار دادن این طرح و ساختن چهره‌ای مخدوش از موضوعاتی مانند عفاف و حجاب چیزی جز نقشه دشمن نمی‌تواند باشد.

بر اساس اخبار منتشر شده 4 خانم قربانی این جنایت شده اند که دو نفر از آنها چادری بوده است بنابراین موضوعی که از سوی رسانه‌های بیگانه مطرح می‌شود مبنی براینکه اسیدپاشی‌ها طرحی برای برخورد با بدحجابی است کاملا منتفی می‌شود و این کار نیاز به یک انگیزه قوی‌دارد که فرد حاضر می‌شود خود را درگیر مسائل قضایی و قانونی کند و سلامت و حتی زندگی یک نفر را به مخاطره بیندازد. ( فارس)

• محمد علی اسفنانی نماینده مردم فریدن و چادگان: باید از حیثیت کسانی که در دفاع از امر به معروف و نهی از منکر زحمت می‌کشند دفاع شود، زیرا چنین برداشت‌هایی کار اشتباهی است و حرکت ددمنشانه افرادی که اقدام به اسیدپاشی در استان اصفهان کرده‌اند، به هیچ عنوان ارتباطی با مباحث مربوط به امر به معروف و نهی از منکر نیست و این اقدام زشت را هیچ انسان عاقلی انجام نمی‌دهد. ( فارس)
• غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضائیه : مجازاتی سنگین برای عامل اسیدپاشی های اصفهان در نظر می گیریم و در تعقیبیم که هرچه سریعتر دستگیر شود و به اشد مجازات برسد و دادسرا، دادگاه و مرجع تجدید نظر خارج از نوبت به این ماجرا رسیدگی می کنند. باید مجازاتی بازدارنده برای اسیدپاش در نظر گرفته شود تا دیگر کسی به خودش اجازه ندهد چنین کارهایی کند. ( واحد مرکزی خبر )

زور قانون به اسید نمی رسد

بر اساس قانون مصوب در 16 اسفند 1337 ، مجازات اسیدپاشی منجر به قتل، اعدام است اگر اسیدپاشی موجب مرض دائمی یا فقدان یکی از حواس قربانی شود مجازات آن حبس با اعمال شاقه است. اگر مجرم باعث قطع یا نقصان یا از کار افتادگی عضوی شود به حبس از دو تا 5 سال محکوم می‌شود و مجازات شروع به جرم نیز بین دو تا پنج سال حبس است.

در ماده 35 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری نیز که به موارد صدور اجباری بازداشت موقت اشاره شده از اسیدپاشی هم نام برده شده است و این یعنی از دید قانون با مجرم اسید پاشی باید مانند قاتل، محارب و مفسد فی الارض برخورد شود و به هیچ وجه نباید با وثیقه یا کفالت آزاد شود.

قاضی بهروز مهاجری ، حقوقدان در گفتگو با جام جم آنلاین اعتقاد دارد در مواردی که اسیدپاشی منجر به قتل می شود ، خلا قانونی وجود ندارد و حتی اگر خانواده مقتول مجرم را عفو کنند قاضی می تواند از منظر عمومی جرم ، اسیدپاش را اعدام کند.

او نقص واقعی را در بخش های دیگر قانون اسیدپاشی می بیند و توضیح می دهد که در این بخش ها اسیدپاش از جنبه عمومی جرم به حبس و از جنبه خصوصی به قصاص یا مطالبه دیه یا ارش محکوم می‌شود اما بر اساس ماده 272 قانون مجازات اسلامی قصاص شرایط خاصی دارد و فقط در صورتی قابل اجراست که باعث از بین رفتن عضو دیگری نباشد یا بیش از اندازه جنایت نشود.

از آنجا که فراهم کردن این شرایط تقریبا ناممکن است معمولا حکم قصاص برای اسیدپاش صادر نمی شود و بنابر این حتی وقتی قرار باشد اشد مجازات برای اسیدپاشی در نظر گرفته شود او فقط به چند سال زندان محکوم خواهد شد و این دقیقا همان بخشی از قانون است که از دیدگاه این قاضی باید در آن تجدید نظر شود.

گواه گفته های این قاضی آن است که قانون مربوط به مجازات اسیدپاشی در سال 1337 زمانی تصویب شد که مجرمی به صورت قاضی پرونده اش اسید پاشید و قانونگزارها با تصویب این قانون ، راهی برای مجازات مجرم پیدا کردند .

در آن زمان اسیدپاشی پدیده ای نادر بود و طبیعتا قانونگزارها لزومی برای پرداختن به جزئیات این قانون یا قرار دادن موارد بسیار بازدارنده در آن نمی دیدند اما امروز ، اسیدپاشی به جرمی تبدیل شده که ده ها بار در جامعه رخ داده است و بنابر این قانون 56 ساله دیگر نمی تواند از بازدارندگی کافی برای پیشگیری از اسیدپاشی برخوردار باشد.

آمنه بهرامی : بخشش اسیدپاش، رها کردن گرگ در جامعه است

در پی انتشار اخبار اسیدپاشی در اصفهان خیلی ها از آمنه یاد می کنند که آبان سال 1383، قربانی اسید پاشی شد اما در سال 90 ، از حق قصاص گذشت و مجید موحدی را بخشید. برخی اعتقاد دارند که اگر آمنه ، اسیدپاش را نبخشیده بود و حکم قصاص را اجرا می کرد شاید امروز خیلی از مجرمان عبرت می گرفتند و مرتکب چنین جرمی نمی شدند.

آمنه در گفتگو با جام جم آنلاین اعتراف می‌کند: هر بار که خبری درباره اسیدپاشی ها بویژه اسیدپاشی اصفهان می شنوم ، خودم را مسئول می دانم و حس می کنم شاید درست تر آن بود که اسیدپاش را نمی بخشیدم .

او البته دولت و دادگستری را نیز به علت طولانی شدن 10 ساله پرونده اش در قوه قضائیه دخیل می‌داند. با این حال اعتقاد دارد در بخشش موحدی اشتباه کرده است وتوضیح می دهد: اگر فرصت دوباره ای به من داده شود تا درباره اسیدپاشم تصمیم بگیرم دیگر از قصاصش نمی‌گذرم بخصوص که حالا او بدون پرداخت دیه من که شرط بخشش او بوده ، آزاد شده است.

او با تأثر اظهار می کند: از لحظه ای که گفتم مجید را به شرط پرداخت کامل دیه ام می بخشم و او در لحظه عفوش به من فحاشی کرد، فهمیدم اشتباه بزرگی مرتکب شده ام و گرگی را در جامعه رها کرده ام.

آمنه می گوید: خوشحالم که سخنگوی قوه قضائیه ، بر پیگیری سریع پرونده و حکم اشد مجازات برای عامل اسیدپاشی های اصفهان تاکید می کند و اعتقاد دارم این نوع احکام باید برای همه اسیدپاش های دیگر در کشور هم صادر شود.

در مغز اسیدپاش ها چه می گذرد؟

به گفته دکتر فربد فدایی، روان پزشک و مدیر گروه روان پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، فرد اسیدپاش مسلماً یک اختلال روانی دارد اما این اختلال جز در مواردی که فرد مبتلا به جنون کامل باشد او را از مسئولیت کیفری مبرا نخواهد کرد.

فدایی به جام جم آنلاین توضیح می دهد که امکان دارد اسیدپاش مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی باشد که برای این تشخیص باید دوران نوجوانی او و تکرار رفتارهای خلاف قانونش بررسی شود. مبتلایان به اختلال شخصیت ضداجتماعی معمولا رفتارهایی پرخاشگرانه دارند و هرگز از خطاهای شان احساس پشیمانی یا ندامت ندارند.

اختلال دیگری که این روانپزشک آن را در برخی اسیدپاش ها مشاهده کرده است « اختلال انفجاری دوره ای » است که مبتلایان به آن دچار حملات پرخاشگرانه شدید می شوند و نمی توانند رفتارشان را کنترل کنند و یکی از نمونه های آن پدرانی هستند که با شنیدن گریه نوزاد او را خفه می کنند و بعد ابراز ندامت می کنند.

این استاد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تاکید می کند که فقط مبتلایان به جنون از دید قانون ، مسئولیت کیفری ندارند و برای درمان به مراکز روانپزشکی ارجاع می شوند اما مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتماعی و اختلال انفجاری دوره ای ، بر اساس قانون باید در برابر عمل شان پاسخگو باشند و مجازات می شوند.

نکته ای که فدایی و بسیاری از کارشناسان علوم اجتماعی درباره آن اتفاق نظر دارند لزوم اجرایی کردن مجازات های بازدارنده برای برخورد با اسیدپاش هاست. به گمان فدایی یکی از مسایلی که باعث رواج جرایم خشنی همچون اسیدپاشی در جامعه شود انتشار بدون تحلیل روانشناسی و جامعه شناسی اخباری در این خصوص و هیجان زده کردن مردم برای حمایت از مسبب های چنین جرایمی است.

فدایی هشدار می دهد که گاهی افرادی با عنوان فعالیت انسان دوستانه ، برای مجرمانی طلب آزادی می کنند و گروه های دفاع از آنها را تشکیل می دهند اما آن مجرمان با آگاهی کامل از عواقب عمل شان و بدون احساس پشیمانی مرتکب جرم شده اند .

در مجموع به نظر می رسد اگرچه برخی رفتارها در خصوص مجرمان حرفه ای که مرتکب قتل عمد یا اسیدپاشی شده اند در سال های اخیر باعث شده است دستگاه قضا به چشم مردم خشن و سختگیر جلوه کند اما واقعیت آن است که اعمال مجازات های سختگیرانه اغلب به عنوان وسیله ای برای مراقبت از جامعه در برابر مجرمان و بازداری از تکرار اعمال مجرمانه ، لازم و ضروری است.

مریم یوشی زاده -خبرنگار جام جم آنلاین