اطلاعرسانی به جای نقد
در تلویزیون دو برنامه «هفت» و «سینما اکران» اخبار و گزارشهای سینمایی را رصد میکنند. برنامه هفت از شبکه سه سیما پخش میشود و در مقایسه با سینما اکران قدمت بیشتری دارد. سینما اکران را میتوان یک جور هفت جمع و جور شده قلمداد کرد. برخلاف برنامه هفت که زمان زیادی را صرف نقد و تحلیل فیلم میکند، سینما اکران بیشتر روی معرفی فیلمها و گفتوگو با چهرههای مهمان متمرکز میشود و به آسیبشناسی آثار سینمایی نمیپردازد. این برنامه که پنجشنبهها ساعت 22 روانه آنتن شبکه تهران میشود کارش را از دی سال گذشته آغاز کرد. محمدحسین لطیفی، کارگردان سریال «دودکش» ابتدای کار اجرای برنامه را به عهده داشت که بعدها به دلیل درگیریهای شغلی مسئولیت اجرا را به دیگران واگذار کرد. سینما اکران هر هفته به معرفی یکی از فیلمهای در حال اکران میپردازد و یکی از عوامل آن فیلم را به استودیو دعوت میکند. در هفتههای گذشته دو فیلم «امروز» و «شهر موشها 2» مورد بررسی قرار گرفت و به ترتیب شبنم مقدمی و مرضیه برومند مهمان برنامه بودند. در بخشی از برنامه گزارشگر سراغ مخاطبان فیلمها میرود و نظرشان را درباره اثری که دیدهاند جویا میشود. گزارش پشت صحنه و مروری بر اخبار سینمایی از دیگر بخشهای برنامه سینما اکران است.
در بخش دیگر سوال پیامکی پخش میشود که پرسشهایش از محتوای فیلم استخراج شده است. در این بخش هم تشویق مخاطبان به دیدن فیلم از اهداف در نظر گرفته شده است. مثلا سوال یکی از برنامهها این بود که سرنوشت گربه در پایان فیلم شهر موشها 2 چه میشود؟ اگر مردم به بهانه پاسخ گفتن به این سوال بروند فیلم را ببینند فروش فیلم بیشتر میشود و برنامه سینما اکران به هدفش رسیده است.
اتفاقی که جدیدا در برنامه رخ داده و فضای زنانه سینما اکران را پررنگ کرده اضافه شدن یک مجری زن به جمع اجراکنندگان برنامه است. صبا راد در هفتههایی که مهمانهای زن به برنامه میآیند روبهروی آنها مینشیند و سوالاتش را مطرح میکند. او در هفتههای گذشته میزبان مرضیه برومند و شبنم مقدمی بود.
میخواهیم فرهنگ خرید بلیت را ترویج کنیم
فرشید نوابی که در حال حاضر تهیهکننده و سردبیر سینما اکران است بازیگری و آهنگسازی در سینما و تلویزیون را در کارنامه خود دارد. او در گفتوگو با قاب کوچک انگیزه اصلی راهاندازی برنامه سینما اکران را کمک به رونق گیشه فیلمهای در حال اکران عنوان میکند و میگوید: «ما میخواهیم پیوند بیشتری بین مردم و سینماگران برقرار کنیم و قصد ایجاد چالش و پرداختن به سیاستهای کلان سینما را نداریم. مردم در این برنامه با سکانسهایی از فیلم آشنا میشوند و اطلاعاتی درباره بازیگران و گونه اثر دریافت میکنند. ما نشانی و شماره تلفن 20 سالن سینما را زیرنویس میکنیم که صرفا جنبه تبلیغاتی دارد.»
بخشی که ابتدای برنامه جلبنظر میکند مراجعه مهمانان به گیشه و خرید بلیت است. نوابی درباره دلیل استفاده از دکور گیشه که در گوشهای از استودیو مستقر شده، تاکید میکند: «گیشه مجوز ورود مردم به سینماست و مردم از طریق آن با سالن سینما ارتباط برقرار میکنند. با دکور گیشه میخواهیم فرهنگ خرید بلیت را برای مردم تداعی کنیم. رفتن به سینما و دیدن فیلم مراسمی دارد که خرید بلیت از گیشه بخشی از آن است. این مراسم، زیبایی خاص خودش را دارد. دکور باید استفاده اجرایی و کارکردی داشته باشد و صرفا برای نمایش نباشد. در برنامه ما رئیس سازمان سینمایی به سمت گیشه میرود و بلیت میخرد. ما به بیننده میگوییم شما حتی برای ورود به یک برنامه سینمایی هم باید بلیت بخرید. در این دوره و زمانه خیلیها دیگر به سینما نمیروند و دیویدی فیلم را در خانه تماشا میکنند. بعضیها هم فیلم قاچاق خریداری میکنند. در حالی که فیلم دیدن در سینما لذت دیگری دارد. این دکور یک کارکرد دیگر هم دارد و ما به کمک آن مهمانانمان را معرفی میکنیم. در واقع مردم پیشزمینهای ذهنی درباره مهمان پیدا میکنند و فرد مورد نظر دیگر به شیوه سنتی معرفی نمیشود.»
تاثیرگذاری روی فروش فیلمها
نوابی در پاسخ به این پرسش که چرا بخش نقد و بررسی فیلم ندارید، توضیح میدهد: «حرف اول سینمااکران این است که ما فرهنگ احترام به سینماگر و مخاطب را ارتقا بدهیم. سینمای ما بیش از چالش به آرامش نیاز دارد. ما اول باید مردم را ترغیب کنیم که فیلم را ببینند و بعد بیاییم آن را نقد کنیم. در حال حاضر گلوگاه سینما خالی است و درصد کمی از مردم ما سینمارو هستند. سینما اکران حدود پنج میلیون نفر مخاطب دارد که اگر یکهزارم این افراد به خاطر این برنامه به سالن سینما بروند، برنامه ما کار خودش را انجام داده است. رسالت دیگر برنامه سینما اکران ترویج مهربانی است. ما میخواهیم بگوییم سینما میتواند مهربان باشد و ما هم باید نگاه مهربانانهای به سینما داشته باشیم. خوشبختانه هر فیلمی که معرفی میکنیم آمار فروشش 30 درصد اضافه میشود. من همیشه با تهیهکنندهها تماس میگیرم و میپرسم فروش این جمعه شما با جمعه پیش چقدر تفاوت داشته و آمارها نشان میدهد برنامه سینما اکران روی فروش فیلمها تاثیر میگذارد.»
این تهیهکننده ادامه میدهد: «ما اصلا قصد آسیبشناسی نداریم و میخواهیم اطلاعرسانی درستی درباره فیلمها داشته باشیم. تنها ویترین سینمای ما در حال حاضر صفحات مطبوعات است. در شهرهای بزرگ بیلبوردها هم درباره فیلم تبلیغات میکنند. ما به طور غیرمستقیم مردم را به سینما رفتن تشویق میکنیم. اینکه مردم با سینماها قهر کردهاند، دلایل متعددی دارد که یکی از آنها، مشکلات اقتصادی است. من این مژده را به مردم میدهم که بزودی با صادر شدن سینماکارت این مشکل تا حدودی حل میشود. سینماکارت بعد از کارت سوخت و عابربانک به عنوان کارت سوم در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.»
از نوابی میپرسیم بجز پیامک، بینندگان از چه طریق میتوانند با برنامه شما ارتباط برقرار کنند که در پاسخ میگوید: «سایت برنامه سینما اکران بزودی راهاندازی میشود. در این سایت از مردم میخواهیم از سینماهای شهرشان عکس و فیلم بفرستند و در تولید برنامه مشارکت داشته باشند. مخاطبان این برنامه همه مردم ایران هستند و ما صرفا تهرانیها را در نظر نمیگیریم. از وقتی دستگاههای ستآپباکس آمده، دیگر شبکه استانی معنایی ندارد. تعداد زیادی از پیامکهای برنامه از شهرستانها برایمان ارسال میشود. این بینندگان خیلی وقتها ما را نقد میکنند و پیشنهاد هم میدهند.»
مهمانهایی که تقاضای مالی ندارند
یکی از چالشهای برنامههای گفتوگومحور، نحوه دعوت از چهرههای مطرح سینماست. بسیاری از چهرهها براحتی جلوی دوربین حاضر نمیشوند و برای حضورشان شرط و شروطی میگذارند. آنها تمایل زیادی به دیده شدن ندارند و ترجیح میدهند بیشتر در قاب سینما بدرخشند تا باورپذیری نقشهایشان خدشهدار نشود. از فرشید نوابی میپرسیم آیا با چنین مشکلی مواجه شده است که او پاسخ میدهد: «تاکنون 24 برنامه پخش شده و چهرههایی چون شبنم مقدمی، حامد بهداد، مهدی فخیمزاده و اکبر عبدی به استودیوی ما آمدهاند. تمام عزیزان با روی باز به برنامه آمدند و هیچ کدام تقاضای مالی نداشتند. گوهر خیراندیش با وجود اینکه وضع جسمانی خوبی نداشت به برنامه آمد. تنها هدیهای که به آنها میدهیم، لیوانی است که مزین به عکس خودشان شده است. آنها این لیوان را خیلی دوست دارند و به یادگار نگه میدارند.»
به گفته نوابی، سینما اکران 53 برنامه مصوب دارد و تا اواسط بهار سال آینده در خدمت بینندگان شبکه تهران خواهد بود؛ البته امکان دارد مدت زمان این برنامه تمدید شود و پخش آن ادامه داشته باشد. (احسان رحیمزاده/ ضمیمه قاب کوچک)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد