نوجوانی و لجبازی

جام جم سرا: نوجوانی مرحله‌ای است که فرد تلاش می‌کند از وابستگی‌های کودکانه به والدین و دیگر بزرگسالان دور شود و به استقلال و خودکفایی در جنبه‌های مختلف زندگی دست پیدا کند.

وقتی که فرزندان به نوجوانی می‌رسند، از سپری کردن اوقات با خانواده خودداری می‌کنند و بیشتر اهل جر و بحث می‌شوند. هرچه فاصله بین نگرش والدین و نوجوانان درباره آمادگی نوجوانان برای پذیرفتن مسئولیت‌های جدید بیشتر باشد، مناقشه آن‌ها بیشتر خواهد بود.

نوجوانان به آزادی نیاز دارند. با این حال آن‌ها نیاز به راهنمایی نیز دارند. صمیمیت و پذیرش والدین همراه با کنترل دقیق (اما نه محدود کننده) به نوجوانان کمک می‌کند تا این دوره را به خوبی پشت سر بگذارند.

نوجوان نیاز دارد تا از جانب خانواده به او اعتماد شود لذا پدر و مادر می‌توانند با ایجاد فضایی صمیمی و مشارکت دادن نوجوان در امور مربوط به خانه و خانواده به او نشان دهند که برای آن‌ها فردی مهم و قابل اعتماد است.

اگر چنین فضایی فراهم شود احتمالا نوجوان احساس نزدیکی بیشتری به پدر و مادر خود خواهد کرد و بیشتر در مورد مسائل و دغدغه‌های خود با آن‌ها صحبت خواهد کرد.

والدین باید سعی کنند آمادگی پذیرش نظرات و خواسته‌های متفاوت نوجوان را در خود ایجاد کنند و واکنش تند و شدیدی در مقابل رفتارهای نوجوان از خود نشان ندهند. نوجوان در عین حال که نوعی بی‌نیازی از هم صحبتی با والدین را نشان می‌دهد، نیازمند یک گفت‌و‌گوی آرام و صمیمانه با آن هاست؛ اینکه والدین شنونده ایدئولوژی او باشند و به آن احترام بگذارند.

دیگر ویژگی‌های دوران نوجوانی

برخی از دیگر ویژگی‌های نوجوانی برای آگاهی بیشتر و ارتباط موثر‌تر با آنان در ادامه ذکر می‌شود.

انتقاد از افراد صاحب قدرت:
والدین، معلمان و افراد صاحب قدرتی که در گذشته مورد تحسین وی بوده‌اند، در نوجوانی دیگر بی‌عیب و نقص به شمار نمی‌آیند.

تمایل به مجادله:
شرکت کردن در بحث‌های مذهبی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... یکی از ویژگی‌های دوران نوجوانی است.

توجه به خود:
نوجوانان همیشه تصور می‌کنند که دیگران آن‌ها را زیر ذره بین نگاه می‌کنند، لذا همیشه درباره ظاهر، پوشش، رفتار اجتماعی، موفقیت‌ها، شکست‌های تحصیلی و دیگر فعالیت‌های خود نگرانند.

خود محوری:
خود را منحصر به فرد می‌دانند. به طور مثال بسیاری از نوجوانان معتقدند که هرگز معتاد نخواهند شد، هرگز تصادف نخواهند کرد و...

بلاتکلیفی:
نوجوانان در برخورد با انتخاب‌های متعدد دچار دوگانگی‌های شدید می‌شوند مثلا انتخاب همسر، شغل و...

هویت یابی:
نوجوان در پی کسب شناخت خود برمی آید. شناخت هویت یعنی پاسخ دادن به سوال من کیستم؟ آن‌ها در این مرحله نگاهی منتقدانه به مسائل اطراف خود دارند و در پی این هستند که هویت و شخصیتی مستقل پیدا کنند.

میل پیوستن به گروه همسالان:
نوجوان علاقه زیادی به ارتباط با همسالان و دوستان خود دارد و ترجیح می‌دهد بیشتر اوقات خود را با آن‌ها سپری کند تا با خانواده.

بلوغ:
بلوغ جسمانی نیز با افزایش تعارض والد-فرزند ارتباط دارد. عوامل موقعیتی با تاثیرات هورمونی ترکیب می‌شوند و بر دمدمی بودن نوجوان تاثیر می‌گذارند. (آسیه امیدوار طهرانی - کار‌شناس ارشد روان‌شناسی/خراسان)