نیازهای خانواده ایرانی در سیمای​ خانواده

این برنامه در طول این سال‌ها با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است. گاهی بخش‌های این برنامه جذاب و دیدنی بوده و بعضی مواقع هم به لحاظ جذب مخاطب موفق نبوده است، اما آنچه اهمیت دارد این که مدیر شبکه و مدیر گروه اجتماعی تلاش کردند هر چند وقت یکبار با تغییر دادن عوامل سازنده این برنامه ایده‌های جدید را به سیمای خانواده تزریق کنند تا مخاطبان از مباحث مطرح شده در این برنامه نهایت استفاده را ببرند و علاوه بر حفظ مخاطبان قدیمی، مخاطبان جدید هم به این برنامه اضافه شوند.

علی‌اکبر کریمی از اواسط بهمن سال گذشته تهیه‌کنندگی برنامه سیمای خانواده را پذیرفته و تا به امروز تلاش کرده با بهره بردن از تجربیات خود که در سال‌های گذشته تهیه‌کنندگی این برنامه را به‌عهده داشته و تجربیات دیگر تهیه‌کنندگان سیمای خانواده، طراوت تازه‌ای به این برنامه ببخشد. به همین دلیل مباحث کارشناسی این برنامه بویژه بخش روان‌شناسی، جان تازه‌ای گرفته و این بخش با استقبال مردم روبه‌رو شده است.

بهترین پزشکان در کلینیک خانواده

در این بخش دکتر ناظری، کارشناس برنامه با حساسیت خاصی مسائل مبتلابه افراد جامعه و دغدغه‌های آنها را مطرح کرده و راهکارهای حل مساله را به بهترین شکل ارائه می‌کند. این ویژگی باعث شده این بخش جزو بخش‌‌های پرطرفدار شود. از دیگر بخش‌های این برنامه می‌توان به کلینیک خانواده اشاره کرد.

مخاطبان می‌توانند در این بخش با پزشک متخصص صحبت کنند. ضمن این‌که این بخش به گونه‌ای طراحی شده تا فضای کلیشه‌ای برای مخاطبان نداشته باشد. به همین دلیل در یک استودیو و با یک دکور مختص به فضای برنامه پزشک متخصص به صورت فشرده موضوع را مطرح و علائم و پیشگیری از مشکل پیش آمده را بیان می‌کند.

بنا به گفته تهیه‌کننده برنامه، در این بخش تلاش شده از پزشکانی دعوت شود که بیان رسانه‌ای خوبی دارند تا مباحث طرح شده در برنامه برای مخاطبان مفید و کاربردی باشد. ضمن این‌که عوامل سازنده به هیچ وجه به دنبال معروف‌کردن پزشکان یا مطب آنها نیستند، به همین دلیل از بهترین پزشکان در حوزه‌های تغذیه، پوست و مو، ارتودنسی و... دعوت می‌شود اطلاعات مختصر، اما مفید را در اختیار مخاطبان این برنامه قرار بدهند.

«دستپخت مامان» ، عنوان یکی از بخش‌های جذاب برنامه سیمای خانواده است که مردم آن را خیلی دوست دارند. درواقع دوربین برنامه سیمای خانواده وارد خانه‌ها می‌شود و سراغ مادرها می‌رود. نقطه صفر تا صد این بخش به‌عهده شرکت‌کنندگان است و مخاطب تعامل بسیار زیادی با عوامل سازنده این برنامه دارد. در این بخش بعد از درست شدن غذا، سفره پهن و غذا همراه با دیگر مهمانان خانه خورده می‌شود.

در فواصل مختلف برنامه درخصوص صله رحم به شکل‌های متنوع تبلیغ می‌شود. «سفره‌درمانی» یکی دیگر از بخش‌های سیمای خانواده است که خیلی از مشکلات روحی و جسمی در این برنامه مطرح و حل می‌شود.

شیرینی‌کده، شربت‌کده، آموزش هنرهای دستی، خیاطی و گلخانه (نگهداری از گل‌های آپارتمانی) از دیگر بخش‌های این برنامه است که ساعت 10 و 30 دقیقه تا 12 از شبکه یک پخش می‌شود. اجرای این برنامه به‌عهده هرمز شجاعی‌مهر، شعله قهرمانی، عباس طاهریان، نیلوفر امینی و شیرین صمدی است. رضا طاهری هم آشپز برنامه سیمای خانواده است.

علی‌اکبر کریمی، تهیه‌کننده برنامه سیمای خانواده در پاسخ به این پرسش که برای سرپا نگهداشتن این برنامه روزانه که سال‌ها از شبکه یک پخش می‌شود، از چه راهکارهایی بهره می‌برد؟ به جام‌جم می‌گوید: معمولا برنامه‌های روتین خیلی در تیررس مخاطبان و مدیران است و اگر به تیم تهیه و سردبیری توجه نشود، مسلما برنامه به تکرار می‌افتد و مخاطبانش را از دست می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: من بعد از شش ماه دوری از برنامه سیمای خانواده از نوزدهم بهمن سال گذشته دوباره تهیه‌کنندگی این برنامه را به‌عهده گرفتم. تلاش کردم از تجربه گذشته خود و دیگر دوستان به نحو مطلوب استفاده کنم، ضمن این‌که تلاش دارم ایرادهای سال‌های گذشته را تکرار نکنم. البته وقتی دوباره تهیه‌کنندگی این برنامه را به‌عهده گرفتم، می‌دانستم با چه مخاطبی روبه‌رو هستم و در این ساعت چه اقشاری بیننده برنامه هستند.

این تهیه‌کننده اشاره می‌کند: قبل از این‌که تهیه این سریال را بپذیرم، همه بخش‌های گذشته این برنامه را آسیب‌شناسی کردم تا در سری جدید از بخش‌‌هایی استفاده کنم که کار مردمی باشد و بقیه بخش‌هایی را که با استقبال مخاطبان روبه‌رو نشده بود، کنار گذاشتم. همین مساله باعث شد اتاق فکر مناسبی برای برنامه جمع‌آوری کنیم.

یکی از امتیازات سری جدید برنامه سیمای خانواده، بهره بردن از یک اتاق فکر مناسب بوده و همین باعث شده تا از محتوا غافل نشویم. ضمن این‌که تهیه‌کننده برنامه با تقسیم‌کردن کار در شورای سردبیری باعث شده بخش محتوا انسجام مناسبی به خودش بگیرد.

بنا به گفته تهیه‌کننده، پرداخت به موضوعات در شورای سردبیری مشخص شده و در این باره با مجریان و کارشناسان صحبت می‌شود تا به موضوعات روز جامعه نگاه کلیشه‌ای نشود.

کریمی در ادامه می‌افزاید: هدف ما این است که صحبت‌های کارشناسان در برنامه تبدیل به نصیحت نشود. به همین دلیل مرتب نیاز خانواده‌ها را جستجو می‌کنیم تا موضوعات را استخراج کنیم. حمایت مدیر شبکه و کمک‌های مدیر گروه اجتماعی از برنامه باعث شده با دقت و حساسیت بیشتری دغدغه‌های خانواده‌ها را مطرح کنیم.

وی عنوان می‌کند: ما نیازهای اصلی جامعه را بررسی می‌کنیم و بعد به شکل اساسی به موضوع‌های اجتماعی از جمله طلاق، گرایش جوانان به مد و لباس و... می‌پردازیم. ضمن این‌که مرتب درباره تغذیه و طب سنتی به صورت حرفه‌ای در برنامه صحبت می‌کنیم. تلاش کردیم مسئولیت بخش محتوا فقط به‌عهده یک نفر نباشد و کار تقسیم شده است. احمد گرمایی و درویش علیپور کارگردان هنری برنامه هستند. هر بخش سردبیر خاص خود را دارد.

با توجه به این‌که تغذیه اهمیت زیادی دارد، به همین دلیل آموزش تغذیه سالم به خانواده، یکی از اهداف این برنامه است. کریمی در این باره می‌گوید: متخصصان معتقدند خیلی از بیماری‌ها به دلیل تغذیه نامناسب است، از این رو این بخش به صورت جدی در برنامه دنبال می‌شود. این بخش طرفداران خاص خودش را دارد. ضمن این‌که تلاش کردیم فرم بخش‌های این برنامه را تغییر بدهیم، به همین دلیل ساختار استودیویی عوض شده و از فرد آسیب‌دیده هم در برنامه دعوت کرده یا با او ارتباط تلفنی برقرار می‌کنیم. مشارکت مردم هم در برنامه بیشتر شده است.

برنامه‌ای برای همه مردم ایران

شوشتریان، سردبیر بخش محتوایی برنامه سیمای خانواده است. او درباره این‌که چگونه محتوا و موضوعات برنامه انتخاب می‌شود تا برای مخاطبان جذابیت داشته باشد، به جام‌جم می‌گوید: بزرگ‌ترین مساله در ساخت برنامه این است که مخاطب را بشناسیم و این‌که او کیست؟ ارزیابی ما از مخاطبانمان اهمیت زیادی دارد و این‌که بدانیم در ساعت پخش برنامه چه کسانی بیننده برنامه هستند. در طول این سال‌ها، این تجربه را کسب کردیم و مخاطب را می‌شناسیم. تازگی برنامه‌های روتین با نیازهای روز مردم اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال اگر قرار باشد برنامه‌ای برای سال 93 تولید کنیم، باید موضوع و زاویه نگاهمان با سال 89 فرق کند.

وی ادامه می‌دهد: به همین دلیل در برنامه‌های روتین تیم تحقیقاتی و پژوهشی باید به صورت مستمر در کار حضور داشته باشد و به شکل علمی و میدانی روی موضوعات کار کند. هر چقدر موضوعات به مسائل مردم نزدیک‌تر باشد، خواه‌ناخواه جذابیتش‌ برای مردم زیادتر می‌شود. اگر ارتباط با مردم تقویت شود و آنها را وادار کنید درباره مسائلشان با شما حرف بزنند، مسلما می‌توانند کمک بیشتری به شما کنند.​ سردبیر محتوایی برنامه ادامه می‌دهد: بعد از انتخاب موضوع، بحث فرم مطرح می‌شود. هر برنامه‌ای متناسب با موضوع، فرم خودش را دارد. برنامه‌سازان باید سعی کنند محتوای خود را با فرم‌های جدید و جذاب ارائه کنند. زمانی بحث‌های دونفره مجری با کارشناس مردم را راضی نگه می‌داشت، ولی با پیشرفت زمان و تعدد رسانه‌ها، مردم حق انتخاب بیشتری پیدا کردند، به همین دلیل ما به عنوان یک برنامه‌ساز موظف هستیم خودمان را به‌روز کنیم.​ وی عنوان می‌کند: اکنون گفت‌وگوهای دسته‌جمعی با سوژه‌های جذاب جواب می‌دهد، به همین دلیل تغییرات بنیادی در برنامه سیمای خانواده به وجود آمد تا محتوا و فرم برای بینندگان جذابیت لازم را داشته باشد.

شوشتریان در پاسخ به این پرسش که چگونه موضوعات را انتخاب می‌کنید که هم دغدغه مردم تهران باشد و هم مردم دیگر شهرها و استان‌ها، توضیح می‌دهد: اکنون مردم در اقصی نقاط ایران درگیر مسائلی هستند که شباهت زیادی به‌هم دارند. به عنوان مثال وقتی ما درباره تربیت فرزندان و مشکلات نوجوانان صحبت می‌کنیم، بین نوجوان تهرانی یا نوجوانی که در کرمان زندگی می‌کند، خیلی اختلاف نیست. فقط اختلافات اندکی وجود دارد که ناشی از فرهنگ و قومیت است. از طرق مختلف در جریان مشکلات مردم قرار می‌گیریم. مردم از طریق پیامک و تلفن مشکلاتشان را منعکس می‌کنند. در شهرستان‌ها پایگاه‌هایی همچون دانشگاه‌ها و مدارس مرتب با ما در ارتباط هستند و درباره مسائلشان صحبت می‌کنند. همچنین وقتی عوامل سازنده برای تهیه گزارش‌ها به شهرستان‌ها سفر می‌کنند با کوله‌بار تجربه برمی‌گردند. همه تلاش ما برای این است که مخاطبان سیمای خانواده را به واکنش‌های بیشتری دعوت کنیم. هرچه مخاطبان با فضای برنامه راحت‌تر باشند و آن را محرم بدانند، مسلما بر کیفیت برنامه افزوده می‌شود.

تغذیه سالم در آشپزخانه سیمای خانواده

سمیرا افتخارنیا، سردبیری بخش آشپزی را به‌عهده دارد. او در پاسخ به این پرسش که با توجه به این‌که در طول روز برنامه‌های متنوعی از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش می‌شود که آموزش آشپزی بخشی از برنامه را به خودش اختصاص می‌دهد، شما به سراغ آموزش چه غذاهایی رفته‌اید تا برای مخاطبان تنوع داشته باشد، می‌گوید: شعار برنامه سیمای خانواده در حوزه تغذیه، تغذیه سالم است و آقای طاهری با آموزش غذای ملل و سنتی به سمت سالم‌سازی تغذیه رفته است. ما در این برنامه به سراغ دستور تهیه غذاهایی رفته‌ایم که نیاز به زمان پخت، روغن و نمک زیاد ندارد. درواقع با احترام به دستور تهیه تمام غذاها در سراسر کشور به سمت اصلاح آن رفتیم.​ وی ادامه می‌دهد: در حوزه غذای ملل هم سعی می‌کنیم مزه‌ها را به ذائقه ایرانی نزدیک کنیم. برخی مزه‌ها نزدیک به فرهنگ ما نیست، اما به سمت فرهنگسازی حرکت کردیم. به عنوان مثال در تغذیه روزانه ما، سبزی بخارپز معنا ندارد، اما آقای طاهری غذاهایی یاد می‌دهد که سبزی آن بخارپز می‌شود یا برای مزه‌دار کردن غذا از سبوس استفاده می‌کند که در تغذیه ما باب نیست. ما در این برنامه به تغذیه سالم کمک می‌کنیم.

افتخارنیا می‌گوید: ما به سمت آموزش عرقیجات سنتی و دمنوش‌ها طبق طب سنتی رفتیم و متناسب با هر فصل تهیه آنها را آموزش می‌دهیم. همچنین آقای طاهری با توجه به این‌که رشته تحصیلی‌شان هم در این زمینه است، تلاش می‌کند غذاهای دیگر ملل را هم که نزدیک به طعم غذاهای ایرانی است، آموزش بدهد.

سردبیر بخش آشپزی عنوان می‌کند: با توجه به این‌که جوانان امروز بیشتر به خوردن غذاهای فست‌فود علاقه‌مند هستند، آقای طاهری در برنامه نحوه پخت غذاهای فست‌فود را یاد می‌دهد، البته در ترکیب آنها از خوراکی‌هایی استفاده می‌کند که ویتامین داشته باشند. ایشان سبوس را وارد این نوع غذاها کرده که طعم را فوق‌العاده می‌کند. درواقع ایشان یاد می‌دهد چگونه غذا را جاافتاده، خوشمزه و در زمان کوتاه پخت که سرشار از ویتامین باشد، حتی ادویه‌جات و سبزی‌های خشک را جایگزین نمک کرده تا هم به غذا طعم بدهد و هم این‌که جلوی ضرر نمک را بگیرد، ضمن این‌که برخی روزها هم غذای بیمارانی مثل دیابتی‌ها را آموزش می‌دهیم. (فاطمه عودباشی /جام جم)