محرومیت چابهار، پنهان در زرق و برق منطقه آزاد

اگر چه ایجاد منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار سبب رونق سرمایه‌گذاری در این منطقه شده و چابهار را به عنوان یک منطقه گردشگری، صنعتی و تجاری در جنوب‌شرق کشور مطرح کرده، اما تاثیری در توسعه متوازن این منطقه نداشته است، به طوری که برخلاف سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، اکنون مردم شهر چابهار و روستاهای اطراف با مشکلات و کمبودهای زیادی مواجه‌اند.

یکی از این مشکلات نرخ بالای بیکاری در این شهرستان است. البته در دولت نهم قرار شد که برای رفع بخشی از این بیکاری ده واحد پالایشگاه نفتی و 21 واحد پتروشیمی و یک مجتمع فولاد تا سال 97 در این شهرستان احداث شود که نه تنها این وعده تاکنون به سرانجام نرسیده است، بلکه اکنون مشخص شده که یک پالایشگاه نفتی و یک واحد پتروشیمی که چندی است، احداث آنها آغاز شده، مجوز زیست‌محیطی ندارد و به همین دلیل ادامه ساخت آن با مخالفت محیط‌زیست مواجه شده است.

البته دوست‌محمد بلوچ، عضو شورای شهرستان چابهار که بشدت با ساخت این پالایشگاه به دلایل زیست‌محیطی مخالف است، به جام‌جم می‌گوید: با وجود تمام مخالفت‌های صورت گرفته از سوی محیط‌زیست و امام جمعه چابهار، متاسفانه این واحدها همچنان بدون توجه به این هشدارها در حال احداث است و این در حالی است که مجری چینی پالایشگاه نفتی از همین ابتدای کار تمام نیروهای مورد نیاز خود را از چین آورده و حتی کارهای ساده‌ای همچون کارگری و بنایی و دیوارچینی را به چینی‌ها سپرده است.

بلوچ با بیان این‌که ساخت این واحدهای صنعتی حاصلی جز آلودگی و نابودی محیط‌زیست نداشته است، یادآور می‌شود: این در حالی است که ظرفیت توسعه بخش شیلات چابهار، هزار برابر از کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در این زمینه بیشتر و ظرفیت توسعه گردشگری آن نیز با وجود جاذبه‌هایی همچون کوه‌های مینیاتوری صدها برابر بیشتر از ظرفیت‌های گردشگری کشوری همچون ترکیه است و می‌توان براحتی از این ظرفیت‌ها در کنار ظرفیت کشاورزی برای اشتغالزایی و رفع مشکل بیکاری استفاده کرد.

منطقه‌ای آزاد بدون آب شرب

کمبود آب آشامیدنی در مناطق شهری و روستایی چابهار نیز یکی دیگر از محرومیت‌های این شهرستان است، به‌طوری که هم‌اکنون جیره‌بندی آب روزانه در نیمی از شهر چابهار اعمال می‌شود و حدود 400 روستای این شهرستان نیز بدون آب بوده و از طریق تانکر آبرسانی می‌شود، با جیره‌ای حدود 15 لیتر در روز برای هر خانوار که به گفته بلوچ، این سهمیه به دلیل نبود تانکر، گاه به 15 لیتر در ماه محدود می‌شود، مشکلی که مردم را مجبور می‌کند از آب چشمه‌ها یا چاله‌هایی که در آن آب جمع شده و وحوش نیز از همان آب استفاده می‌کنند، برای مصارف شرب خود استفاده کنند.

یعقوب جدگال، نماینده چابهار، نیک‌شهر و کنارک در مجلس نیز با بیان این‌که بحران کم‌آبی در روستاهای جنوب استان مشکلات بهداشتی زیادی برای مردم ایجاد کرده است، می‌گوید: متاسفانه طرح آبرسانی به 400 روستای شهرستان چابهار به دلیل کمبود اعتبار مدتی است که نیمه تمام رها شده است.البته مدیر امور آب و فاضلاب چابهار معتقد است: بزودی با راه‌اندازی مرحله ۲ آب شیرین‌کن مشکل جیره‌بندی رفع می‌شود.

امید حسینی با بیان این‌که این شهر نزدیک ۸۰ هزار نفر جمعیت دارد و از منابع آب زیرزمینی بی‌بهره است و فقط به‌وسیله آب‌شیرین‌کن‌ها آب مصرفی آن تامین می‌شود، در گفت‌و‌گو با ایلنا می‌افزاید: تا سه ماه آینده که مرحله دوم آب‌شیرین‌کن این شهر راه‌اندازی می‌شود، مشکل جیره‌بندی آب این منطقه حل می‌شود.سطح آموزش مدارس این منطقه نیز چندان مناسب نیست به طوری که به گفته یعقوب جدگال، نماینده مردم چابهار، نیک‌شهر و کنارک در مجلس که کمبود فضای آموزشی و کیفیت پایین مدارس از عمده مشکلات بخش آموزشی این شهرستان است.

بلوچ، عضو شورای این شهرستان نیز وضع آموزشی این شهرستان را بحرانی توصیف کرده و می‌گوید: مدارس این منطقه دوشیفته است و در کلاس‌های آن 45 دانش‌آموز درس می‌خوانند. البته در برخی مناطق نیز مدرسه‌ای وجود ندارد.

به گفته وی، از آنجا که رشد مهاجرپذیری چابهار، سه برابر میانگین کشوری است، این امر به افزایش جمعیت چابهار و در نتیجه کمبود فضای آموزشی و مشکلات آن دامن زده است. ضمن این‌که این مهاجران به امید یافتن شغلی به این منطقه رهسپار می‌شوند که در عمل نه تنها موفق نمی‌شوند، بلکه حاشیه‌نشین شده و به مشکلات شهر دامن می‌زنند، به طور مثال اکنون در فاصله چند صد متری منطقه آزاد تجاری و صنعتی و در حاشیه شهر چابهار محله‌هایی همچون مرادآباد، میرآباد، سرخ ریگ و چنگلوک وجود دارد که مردم ساکن آنها به دلیل نداشتن شغل مناسب و فقر در وضع اسفباری زندگی می‌کنند.

مشکلات بهداشتی

مشکلات بهداشتی و درمانی از دیگر مشکلات چابهار است که به گفته مسئولان این شهرستان، با تعطیل شدن دانشگاه بین‌المللی علوم پزشکی آن وضع به مراتب بدتری خواهد یافت.

اکنون در چابهار فقط یک بیمارستان وجود دارد که به گفته عضو شورای شهر آن، این بیمارستان ظرفیت جانمایی 48 تخت و امکانات محدود به این ظرفیت را دارد، اما اکنون بیش از صد تخت در آن قرار گرفته است و اکنون از پنج شهرستان نظیر قصرقند، کنارک و سرباز و برخی شهرستان‌های هرمزگان نیز برای درمان به این بیمارستان مراجعه می‌شود.

بلوچ به وجود شعبه بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در این منطقه اشاره می‌کند و می‌افزاید: این دانشگاه تا حدودی پاسخگوی نیازهای بهداشتی و درمانی مردم منطقه بود، زیرا اعضای هیات علمی آن که خود پزشک متخصص هستند، به ویزیت و معاینه و درمان مردم منطقه می‌پرداختند، اما اکنون قرار شده این دانشگاه تعطیل شود که در این صورت علاوه بر گسترش مشکلات بهداشتی و درمانی مردم، خانواده‌هایی که به دلیل حضور دخترانشان در این دانشگاه امیدوار شده بودند و به دلیل سنت خود، تمایلی به فرستادن دختران خود به دیگر دانشگاه‌های کشور ندارند، به کل ناامید خواهند شد.

عضو هیات رئیسه شوراهای عالی استان‌ها درباره دلیل تعطیلی این دانشگاه می‌گوید: مسئولان در وزارت بهداشت معتقدند دانشگاه علوم پزشکی باید در کنار بیمارستانی که شرایط آموزشی را برای گذراندن دوره طرح دانشجویان دارد، تشکیل شود و به دلیل نبود شرایط آموزشی در بیمارستان امام علی چابهار، فارغ‌التحصیلان این دانشگاه از کیفیت تحصیلی مناسبی برخوردار نخواهند شد.

البته جدگال، نماینده مردم چابهار، نیک‌شهر و کنارک در مجلس معتقد است: با پیگیری‌هایی که تاکنون انجام شده است، احتمال دارد مسئولان از تعطیلی آن صرف‌نظر کنند.