زنانه: هر آنچه باید از بیماری‌های جنسی و مقاربتی بدانید

جام جم سرا: دکتر جمشیدی نقص در تشخیص و درمان اکثر بیماری‌های عفونی را در مراحل اولیه، در پی آورندۀ عوارض و مشکلات شدیدی از جمله نازایی، بارداری خارج از رحم، عفونت رحم و لوله‌های رحمی، سرطان‌های دستگاه تناسلی زنان، ناهنجاری‌های مادرزادی نوزادان، مرگ و میر داخل رحمی و یا دوره نوزادی و دردهای مزمن شکمی می‌داند و تأکید می‌کند که اکثر این مشکلات اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند، قابل درمانند.

آیا بیماری‌های مقاربتی در خانم‌ها شایع‌تر است؟
بله، محیط دستگاه تناسلی زن به گونه‌ای است که احتمال ابتلای زنان به عفونت‌های تناسلی بیشتر از مردان است و این عفونت‌ها برای زنان مسایل و مشکلات بیشتری به وجود می‌آورند اما مردان هم در اثر عفونت‌های تناسلی ممکن است دچار ناباروری، درد طولانی‌مدت و بیماری‌های خطرناک (ایدز، هپاتیت و...) شوند.

این بیماری‌ها بیشتر با چه علایمی بروز می‌کنند؟
یکی از علامت‌های مهم عفونت‌های آمیزشی وجود زخم و ترشحات غیر عادی است و اکثر خانم‌های مبتلا به این بیماری‌ها با مراجعه به پزشک از درد زیر دل، مقاربت دردناک، ترشحات مهبلی، خون‌ریزی زیاد و طولانی‌مدت، سوزش ادرار، عادت ماهیانه دردناک، تب و گاهی تهوع و استفراغ و خون‌ریزی در فواصل عادات ماهیانه یا در زمان نزدیکی، وجود ترشحات چرکی، زخمی یا شکننده بودن دهانه رحم و زخم تناسلی شکایت دارند.

سوزاک یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی است. این بیماری‌ در خانم‌ها چه علایمی دارد و از چه طریقی منتقل می‌شود؟
سوزاک یک بیماری عفونی قابل درمان و منتقله از طریق تماس جنسی است. باکتری ایجاد کننده سوزاک می‌تواند مجاری تناسلی، دهان و رکتوم را در هر دو جنس درگیر کند.
بانوان اکثرا بدون علامت هستند اما افزایش ترشحات مهبلی، سوزش به هنگام خروج ادرار و خون‌ریزی‌های نامرتب قاعدگی هم می‌تواند علایم ابتلا به این بیماری باشد. در هر صورت، مجرای تناسلی و گردن رحم فرد مبتلا آلوده‌کننده است. در اینجا باید تاکید کنم که همه عفونت‌های آمیزشی علامت ندارند. به همین علت برای تشخیص دقیق لازم است از معاینه یا آزمایش کمک گرفته شود. در هر حال این بیماری از طریق ارتباط دهانی، مهبلی، مقعدی و همچنین از طریق مادر آلوده به فرزند در هنگام بارداری منتقل می‌شود.

سیفلیس هم که جزو بیماری‌های مقاربتی است، به همین گونه منتقل می‌شود؟
سیفلیس در اثر تماس مستقیم با یک زخم از شخص مبتلا به شخص سالم منتقل می‌شود. ارتباط دهانی، مهبلی، مقعدی یا لمس کردن قسمت‌های عفونی از جمله راه‌های انتقال این بیماری است و علایم پس از گذشت مدت زمان 2 تا 4 هفته پس از ابتلا به‌صورت زخم‌های شدید گرد و بی دردی در محل عفونی شده پدیدار می‌شوند و مانند سوزاک درمان آنتی بیوتیکی دارد. البته بیماری کلامیدیا هم با استفاده از همین روش درمان می‌شود.

پس کلامیدیا هم جزو همین بیماری‌هاست؟
بله. کلامیدیا یکی از متداول‌ترین عفونت‌های باکتریایی مقاربتی به شمار می‌رود و در خانم‌ها موجب عفونت دهانه رحم می‌شود. چنانچه این بیماری به موقع درمان نشود می‌تواند مشکلات جدی را برای فرد ایجاد کند. نشانه‌ها و علایم بیماری غالبا بین یک تا 3 هفته پس از ابتلا به صورت افزایش اندک ترشحات رحمی (که در اثر ملتهب شدن دهانه رحم ایجاد می‌شود)، درد زیر شکم، احساس درد هنگام آمیزش جنسی و حتی سوزش و تورم دردناک چشم‌ها آشکار می‌شود اما ممکن است تا مدت زیادی هم نشانه‌ای ظاهر نشود.

همه این بیماری‌هایی که گفتید قابل درمان هستند. آیا بیماری مقاربتی غیر قابل درمان هم وجود دارد؟
تبخال ناحیه تناسلی یکی از مهم‌ترین این بیماری‌ها و یک عفونت ویروسی ناحیه تناسلی است که از راه آمیزشی انتقال می‌یابد. در حال حاضر نمی‌توان تبخال ناحیه تناسلی را معالجه کرد اما با درمان می‌توان علایم بیماری را تخفیف داد و از عود بیماری جلوگیری کرد. داروهای ضدویروسی خوراکی غالبا برای درمان اولین حمله عفونت تبخال ناحیه تناسلی و عود عفونت تجویز می‌شوند و در بعضی از بیماران این داروها ممکن است برای پیشگیری نیز تجویز شوند.

البته نوع موضعی مالیدنی این داروها ضدویروسی نیز موجود هستند اما به اندازه خوراکی مؤثر نیستند. تاول‌های دردناک و زخم‌های باز که قبل از آن خارش، سوزش یا احساس آزردگی در ناحیه تناسلی وجود دارد، از علایم ابتلا به این بیماری است. هنگامی که علایم وجود ندارد، ویروس به حالت خفته درآمده است و وقتی که ویروس دوباره فعال شود، علایم باز می‌گردند اما بازگشت علایم به معنای عفونت جدید نیست. از طرفی، تاول‌ها ممکن است به درون مجرای تناسلی تا گردن رحم و نیز پیشابراه گسترش یابند. پس از چند روز، تاول‌ها می‌ترکند و از آنها زخم‌هایی کم عمق و دردناک بر جای می‌ماند که یک تا سه هفته به طول می‌انجامد ولی ویروس برای همیشه در بدن باقی می‌ماند.

زگیل ‌تناسلی هم مشابه تبخال تناسلی غیرقابل درمان است؟
بسیاری از افراد جامعه این‌طور فکر می‌کنند اما ویروس عامل این بیماری (زگیل تناسلی) موجب زگیل در ناحیه تناسلی می‌شود. در ابتدا، زگیل‌های تناسلی کوچک، سفت و بدون درد هستند و ممکن است در ناحیه واژن باشند. همچنین ممکن است در اطراف مقعد به وجود بیایند و اگر در مراحل اولیه درمان نشوند، ممکن است بزرگ شوند و نمایی گل‌کلمی و گوشتی پیدا کنند اما اهمیت این زگیل‌ها در آن است که برخی از آنها ممکن است خطر سرطان دهانه رحم یا سایر سرطان‌های منطقه تناسلی را افزایش دهند. درمان آنها با یک پماد که روی ضایعه مالیده می‌شود، امکان‌پذیر است. البته راه‌های درمانی دیگر نیز وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به فریز ‌کردن آن با یک جسم بسیار سرد اشاره کرد که توسط پزشک انجام می‌شود.همچنین برای برداشتن زگیل‌های بزرگ ممکن است نیاز به جراحی باشد

چگونه می‌توان از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی پیشگیری کرد؟
رعایت اصول اخلاقی و بهداشتی در روابط جنسی و نداشتن رفتارهای جنسی پرخطر، وفاداری به همسر و داشتن رفتار جنسی مسوولانه، خویشتن‌داری و اجتناب از روابط جنسی با شرکای جنسی متعدد، استفاده از کاندوم، شستشوی دستگاه تناسلی، ادرار کردن بعد از تماس جنسی، شستشو و انتخاب لباس زیر مناسب از جمله راه‌های پیشگیری از این بیماری‌ها هستند.(آموزش مسائل زناشویی)