خطر افزایش داروخانه‌های اینترنتی

برای دیدن نمونه کار هم کار سختی پیش رو ندارید. با یک جستجوی ساده در اینترنت، می‌توانید داروخانه‌های اینترنتی زیادی را پیدا کنید که مدعی هستند داروی موردنظرتان را در کمترین زمان ممکن به دستتان می‌رساند.

حتی برخی از این داروخانه‌های اینترنتی به دنبال پذیرش نمایندگی در شهرهای مختلف کشور هستند و رقابت جدی هم بین این سایت‌های فروش اینترنتی برقرار است.

شاید تا چند سال گذشته، بحث فروش اینترنتی دارو در ایران فراگیر نبود و این مساله چندان هم جدی گرفته نمی‌شد، اما این روزها با گسترش ضریب نفوذ اینترنت در بین خانواده‌های ایرانی و با توجه به سودسرشاری که در بازار دارو وجود دارد، تعداد داروخانه‌های اینترنتی در ایران نیز رو به افزایش است.

اگرچه فروش اینترنتی دارو در ایران، اقدامی قانونی نیست و گاهی نیز مراجع قضایی با این‌گونه متخلفان برخورد می‌کنند ولی تاکنون مجموع این اقدامات نتوانسته است مانع از افزایش تعداد فروشگاه‌های مجازی دارو در کشور شود؛ داروهایی که همچنان بدون نسخه به دست مشتری می‌رسد و در بیشتر اوقات نیز تقلبی و پرخطر از آب درمی‌آید.

یک کارشناس ارشد امور دارویی هم در همایش مبارزه با داروهای تقلبی که پنجشنبه هفته گذشته برگزار شد، هشدار داد که هم‌اکنون بیش از هزار سایت اینترنتی در زمینه پخش و توزیع داروهای تقلبی در جهان شناسایی شده ‌است. دکتر نریمان صدر به مهر توضیح داد: از آنجا که یکی از مهم‌ترین مبادی فروش و توزیع داروهای قاچاق و تقلبی، شبکه‌های اینترنتی است، پیش‌بینی می‌شود در صورت کم‌توجهی دست‌اندرکاران مربوط، در آینده‌ای نه‌چندان دور، فروش داروهای تقلبی و قاچاق از طریق اینترنت دامنگیر ایران شود و به همین دلیل، مسئولان مربوط باید خیلی سریع به فکر چاره باشند و پیشگیری کنند.

عمدا به دنبال فروش قانونی نمی‌روند

داروخانه‌دار اینترنتی، حتما نباید مجرمی با سابقه یا کلاهبرداری حرفه‌ای باشد، هر کسی که هوس کند از بازار پرتلاطم دارو ماهیگیری کرده و البته مالیاتی هم پرداخت نکند، راه داروخانه‌دار شدن مجازی برایش باز است.

عباس حاجی آخوندی، رئیس پیشین سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم خاطرنشان می‌کند: اغلب افرادی که به تاسیس داروخانه‌های اینترنتی روی می‌آورند، افرادی هستند که نمی‌خواهند وارد مسیر قانونی فروش دارو شوند و عمدا به مسیرهای قانونی فروش دارو روی نمی‌آورند، زیرا در مسیر قانونی فروش و توزیع دارو، نظارت و کنترل وجود دارد و نمی‌شود هر دارویی اعم از بی‌کیفیت و تقلبی را با هر‌قیمت دلخواه به دست بیمار رساند.

حاجی آخوندی تاکید می‌کند که مساله داروخانه‌های اینترنتی از حدود پنج سال قبل تا کنون، رواج پیدا کرده است و در طول این مدت، داروهایی به دست بیماران رسیده که با استانداردهای وزارت بهداشت مغایر بوده است. به باور این کارشناس حوزه دارو، بیشتر گردانندگان داروخانه‌های اینترنتی، دغدغه سلامت مردم را ندارند و صرفا به دنبال سود شخصی بیشتر هستند و به همین منظور، برخورد جدی‌تر و قانونی با عاملان فروش داروهای اینترنتی، می‌تواند مانع از آن شود که داروهای خطرناک و مضر سلامت در بازار پخش شود.

بازار عرضه و تقاضا در بازار پرسود دارو هم حکمفرماست و واضح است تا وقتی مشتری برای خرید داروی اینترنتی وجود نداشته باشد، داروخانه اینترنتی هم به وجود نمی‌آید.

شمس‌علی رضازاده، معاون سابق داروی سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: بیشتر افرادی که به دنبال داروهای اینترنتی هستند، افرادی هستند که به دنبال راه‌های دم دستی برای رفع مشکل خود می‌گردند و از مراجعه به پزشک متخصص اجتناب می‌کنند، در حالی که در هیچ جای دنیا، داروهای نسخه‌ای و تجویز شده از سوی پزشک را از داروخانه‌های اینترنتی دریافت نمی‌کنند.

به اعتقاد رضازاده، داروهایی مثل چاقی، لاغری، زیبایی، افزایش قد، رشد مو، رفع چین و چروک، ترمیم پوست، داروهای جنسی و خواب‌آور، از جمله مهم‌ترین داروهای اینترنتی هستند که به بیمار فروخته می‌شود ولی بسیاری از این داروها تقلبی و غیراستاندارد هستند و مصرف آن می‌تواند عوارض بسیار خطرناکی برای بیمار داشته باشد.

نباید فراموش کرد که برای از بین بردن خطرات این داروها، همکاری مردم و مسئولان هم الزامی است. یعنی همانطور که گفته شد باید علاوه بر برخورد جدی با عاملان فروش داروهای اینترنتی و ماهواره‌ای، بیماران هم از خرید این داروهای آسیب‌رسان اجتناب کنند تا این همکاری مشترک، خود به خود موجب کساد شدن بازار داروخانه‌های اینترنتی شود.

درخواست وزارت بهداشت برای کنترل داروی مسافران

فقط بحث غیرقانونی بودن داروهای اینترنتی نیست، بلکه از نظر وزارت بهداشت، فروش داروهای چمدانی که مسافر با خود به سوغات می‌آورد هم غیرقانونی است و داروخانه‌ نباید این داروها را به مردم بفروشد.

رئیس اداره کل بازرسی و ارزیابی عملکرد سازمان غذا و دارو هم به ایسنا توضیح می‌دهد که داروی سالم برای ورود به کشور باید فرآیند مشخصی را طی کند و باید نمایندگی واردکننده دارو، مجوزهای لازم را داشته باشد و آزمایش‌های کنترلی لازم هنگام ورود دارو به کشور نیز انجام شود، اما غیر از این مسیر، همه مسیرها غیرمجاز است و داروهایی که با راهی غیر از روند یاد شده وارد کشور شوند، تقلبی و قاچاق محسوب می‌شود.

اما با این وجود، هر ساله بخش زیادی از داروی قاچاق و تقلبی از طریق همین روش چمدانی به کشور وارد می‌شود و با توجه به همسایگی ایران با پاکستان- به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده داروی تقلبی در جهان- این داروها از طریق این کشور و دیگر کشورهای همسایه به ایران وارد می‌شود.

حالا بر اساس تازه‌ترین اخبار وزارت بهداشت، رئیس اداره کل بازرسی سازمان غذا و دارو برای جلوگیری از پدیده قاچاق دارو از سوی مسافران پیشنهاد داده است بار مسافرانی که از کشورهای زیارتی می‌آیند چک و بازبینی شود، زیرا به اعتقاد این مقام مسئول، یکی از معابری که داروهای قاچاق در آن رد و بدل می‌شود، عراق است و بسیاری از زائران این داروها را با خود به داخل کشور می‌آورند.

امین جلالوند ‌/‌ گروه جامعه