درخواست مصدومان شیمیایی سردشت از دولت روحانی

همایش بیست و هفتمین سالگرد فاجعه بمباران شیمیایی سردشت پنجشنبه با هدف بزرگداشت شهدا و جانبازان این فاجعه انسانی و جلب‌نظر مسئولان بویژه بنیاد شهید و امور ایثارگران برای پرداخت این حقوق فراموش شده برگزار شد.

رحیم واحدی، یکی از قربانیان این فاجعه که 11 نفر از اعضای خانواده اش را در این فاجعه از دست داده، با گلایه از بی‌توجهی به عمق فاجعه انسانی سردشت می‌گوید: سال‌هاست درباره مسائل و مشکلات شهر، مردم، جانبازان و مصدومان شیمیایی صحبت‌های زیادی شده و به اندازه کافی مسئولان در جریان این مشکلات هستند.

وی در گفت‌وگو با مهر می‌افزاید: اکنون 8000 نفر از مردم این شهر مدعی جانباز شیمیایی هستند، اما در طول این 27 سال گذشته، موفق به احقاق حق خود از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران نشده‌اند.

سخنگوی انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت با بیان این‌که تاکنون کمتر از 1500 نفر جانباز شیمیایی در این فاجعه شناسایی شده است، یادآور می‌شود: از این تعداد نیز کمتر از 500 نفر تحت‌پوشش خدمات بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار گرفته و خدمات دریافت می‌کنند.

واحدی با اشاره به این‌که در این فاجعه انسانی تمام مردم شهر درگیر هستند، با این حال فقط 5 درصد از جانبازان شیمیایی شناسایی شده‌اند، می‌افزاید: متاسفانه کمیسیون‌های پزشکی که برای تعیین درصد جانبازی مردم این شهرستان تشکیل می‌شود تاکنون قابلیت و ملاک عمل مناسبی نداشته است، زیرا با تشکیل این کمیسیون‌ها در عرض 7 ساعت، بیش از 400 مدعی جانباز شیمیایی ویزیت می‌شود، این در حالی است که تشخیص وضع جانبازان شیمیایی نیازمند زمان مناسبی است.وی تاکید می‌کند: گاز خردل استفاده شده در فاجعه شیمیایی سردشت به دلیل همراهی با گاز ارسنیک، عوارض متعددی به همراه ماندگاری بیش از 50 سال دارد و بررسی این موضوع نیازمند زمان و وقت زیادی است.

واحدی با انتقاد از این‌که تاکنون تحقیقاتی درباره تاثیرات این گازهای شیمیایی در شهرستان سردشت در زمینه محیط‌زیست و زندگی مردم صورت نگرفته و اگر صورت گرفته محرمانه بوده و یا نتایجی در برنداشته است، یادآور می‌شود: با توجه به ماندگاری بالای خردل، فرزندان مصدومان شیمیایی نیز دچار عوارض این گاز شده‌اند که نمود بارز این عوارض را می‌توان در نازایی زنان، افزایش سکته‌های قلبی و مغزی مشاهده کرد و نمی‌توان براحتی از کنار آنها گذشت.

علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور در امور اقوام ایرانی و اقلیت‌ها در همایش یادشده از بنیاد شهید خواست با مسامحه و سخاوت بیشتری با مصدومان شیمیایی سردشت برخورد کند.

وی با اشاره به ابعاد فاجعه بمباران شیمیایی سردشت افزود: برخی از حوادث تاریخی به اندازه‌ای دردآور است که انسان تمایل دارد آن را بیشتر در ذهن خود بایگانی کند تا از تالمات آن در امان بماند و حادثه سردشت یکی از آن وقایع تلخ است.وی خطاب به بنیاد شهید تاکید کرد: با توجه به اختلاف‌های آماری بسیار زیاد و نسبت اندک افرادی که تحت پوشش قرار گرفته‌اند، لازم است با مردم شهر به صورت سخاوتمندانه‌ای تعامل شود و فاجعه سردشت می‌طلبد با تسامح و سخاوت بیشتری روحیه مردم ترمیم شود و افراد بیشتری تحت پوشش قرار گیرند.

ضرورت پیگیری بین‌المللی

اسعد اردلان، استاد دانشگاه با اشاره به ابعاد حقوقی و بین‌المللی پرونده فاجعه بمباران سردشت در همایش بیست و هفتمین سالگرد فاجعه بمباران شیمیایی این شهر می‌گوید: در کمتر جایی در جهان مثل ایران درباره ابعاد حقوقی، سیاسی و اجتماعی این رویداد بحث شده است، هرچند در زمینه حقوقی کارهایی انجام شده، اما متاسفانه هنوز نتیجه ملموسی به دست نیامده است.

وی با اشاره به این‌که طبق قواعد بین‌المللی در صورت بروز چنین حوادثی، برای دولت مسئولیت بین‌المللی ایجاد می‌شود تا دولت متخاصم را به پرداخت خسارت و پاسخگویی وادار کند، تاکید می‌کند: بزرگ‌ترین زیان در فاجعه سردشت، زیان معنوی است که برای جبران این زیان، ضروری است که از سوی نهادهای ذی‌ربط پیگیری شود، هر چند دولت دشمن در عراق امروزی رفته و دولت دوست بر جای آن نشسته است.

احسان هوشمند، پژوهشگر مطالعات قومی نیز در این مراسم طی سخنانی پیشنهاد کرد که شهر سردشت به عنوان نماد صلح در کشور شناخته و ثبت شود.

وی در سخنان خود به چند نکته اشاره می‌کند و می‌گوید: آیا باورکردنی است که هزاران زن و مرد و کوچک و بزرگ سردشتی قربانی کید و کینه صدام و صدامیان شوند و هنوز نامشان در فهرست جانبازان سرافراز این کشور در بنیاد شهید ثبت و ضبط نشده باشد؟ هنوز زخم‌هایشان رسمیت حقوقی نیافته باشد و نامشان در میان جانبازان نهاد مربوط و مسئول این کار ثبت نشده باشد؟ مگر چند شهر مانند سردشت در کشور داریم که تاکنون مسئولان مربوط هنوز تلاشی برای ثبت و رسمیت جانبازی این شهروندان نداشته‌اند؟

به گفته وی، با توجه به فشارهای روحی و اجتماعی افراد مصدوم و خانواده‌های آنها، تجهیز کلینیک تخصصی در سردشت برای مراجعه نکردن مصدومان به تهران و نیز تامین داروهای مورد نیاز مردم ضروری است.

83 درصد تحت پوشش بنیاد شهید نیستند

مزین، وکیل مصدومان شیمیایی سردشت نیز در این همایش به تفاوت و تناقض آماری این واقعه پرداخته و می‌گوید: براساس آمارهای رسمی، هنگام بروز واقعه ده هزار نفر قربانی شدند که انعکاس چندانی نداشت. شاید دلیل آن، حفظ روحیه نیروهای ایرانی بود که در حال مبارزه با دشمن بعثی بودند. این آمار بعد از مدتی 5000 و پس از آن 8000 نفر اعلام شد که از این تعداد 400 نفر تحت پوشش قرار گرفتند و در نهایت 1400 نفر که 17 درصد از کل این تعداد مصدومان هستند، تحت پوشش قرار گرفتند؛ هرچند از این تعداد هم فقط 5 درصد جانباز 25 درصد شیمیایی شناخته و از حقوق ماهانه و خدمات درمانی بهره‌مند شدند.

به گفته وی، با توجه به این آمار می‌توان گفت اکنون 83 درصد از مصدومان مورد احراز بنیاد مربوط نیستند و تحت پوشش قرار ندارند که همین موضوع به یاس و ناامیدی در میان مردم دامن زده است.

فقط ادعا ملاک نیست

در همین حال سرپرست فرمانداری سردشت در پاسخ به این پرسش که هم‌اکنون حدود 8000 مدعی جانباز شیمیایی در سردشت وجود دارد و با گذشت 27 سال از واقعه بمباران این شهرستان هنوز موفق به اثبات ادعای خود نشده‌اند، می‌گوید: فقط ادعای صرف، مدرک قابل قبول برای جانبازی نمی‌شود و باید مدارک لازم به کمیسیون تعیین درصد جانبازی ارائه و آزمایشات بدنی بر این اساس انجام شود.

حسین یوسفی‌فر در این زمینه که آیا کمیسیون درصد جانبازی از قوانین خاصی پیروی می‌کند که بیشتر مدعیان با وجود داشتن مشکلات ریوی و تاول‌های پوستی موفق به اثبات ادعای خود نمی‌شوند، در گفت‌وگو با مهر می‌افزاید: اخیرا این کمیسیون تشکیل جلسه داده و در آن درصد جانبازی تعدادی محرز و تائید شده است.وی با بیان این‌که هم‌اکنون در حال جمع‌آوری مدارک متقاضیان یا مدعیان جانباز شیمیایی در سردشت هستیم، تصریح می‌کند: در صورت رسیدن به حد نصاب لازم، کمیسیون بار دیگر تشکیل و مدارک ارائه شده از سوی افراد بررسی و با آزمایشات لازم تائید یا رد می شود.

سرپرست فرمانداری سردشت درخصوص برنامه‌های عملیاتی در جهت جلوگیری از تاثیرگذاری اثر منفی گاز خردل استفاده شده در بمباران شیمیایی این شهرستان که با عامل دیگری ترکیب و تا صدها سال ماندگاری دارد، عنوان می‌کند: مردم این شهرستان به لحاظ جسمانی مقاوم بوده و تاکنون گزارشی از شیوع بیماری خاصی به دلیل ماندگاری گاز خردل نداشتیم.

سامان عابری / جام‌جم