راهکارهای پیشگیری و رفع گرمازدگی

جام جم سرا: گرمازدگی به هم خوردن تعادل در مکانیسم های تنظیمی گرمای بدن است و تولید گرما در بدن بعلت افزایش شدید حرارت محیط و ناتوانی در دفع حرارت ایجاد شده باعث گرمازدگی می شود. در ادامه برخی آگاهیها و راهکارها در این زمینه ارائه میشود:

راههای پیشگیری از گرمازدگی

گرمازدگی نیز ماننده بسیاری از بیماری‌ها دارای راه‌های پیشگیری است که برخی از راه‌های آن عبارتند از:
از پوشیدن لباسهای ضخیم و غیرقابل نفود در فصل گرما که مانع تبخیر عرق و دفع گرما می شود ، خودداری کرد.
هنگام فعالیت شدید بدنی به قدر کافی مایعات بنوشید.
بطور کلی ، باید از فعالیت شدید در آب و هوای گرم و به ویژه مرطوب اجتناب کرد . اگر هوا گرم و خشک باشد و تهویه کافی هم وجود داشته باشد بهتر از هوای گرم و مرطوب می باشد. در صورت اجبار برای فعالیت بدنی در مناطق گرم و مرطوب، فعالیت بدنی را به تدریج طی ۳ تا ۴ هفته جهت عادت کردن بدن به گرما ، افزایش دهید.
در فعالیت های ورزشی گروهی ، گرمازده شدن یکی از افراد به معنای در خطر بودن دیگران است و باید اقدامات احتیاطی را برای بقیه افراد در نظر داشت.
بیماریهای همراه و زمینه ساز گرمازدگی باید درمان شوند تا میزان تحمل فرد بالا برود.
داروهائی که فرد را مستعد گرمازدگی می کند باید با نظر پزشک معالج با داروهای دیگری جایگزین شود یا به طرز مناسب از آنها استفاده شود.

علائم گرمازدگی چیست؟

این علائم شامل: پوست خشک و داغ، عدم تعریق، پوست ابتدا قرمز شده و سپس رنگ پریده یا کبود می شود، تنفس کوتاه و سریع، نبض سریع و ضعیف، افزایش دمای بدن به بیش از 40 درجه، سردرد، گرفتگی عضلات، گشادی مردمک چشم.

علائم روحی و روانی گرما زدگی

این علائم شامل: زدن سخنان بی ربط ، گیجی ، رفتار پرخاشگر، آشفتگی و هیجان، توهم، بی حالی، رخوت و بی حسی (واکنش های بدن بیش از حد آرام و آهسته می شود) و تشنج است.

علائم پیش از گرما زدگی

ضعف و خستگی، کشیدگی و درد عضلات، استفراغ و تهوع، پوست رنگ پریده و چسبناک، دمای طبیعی بدن، گرفتگی عضلات، سرگیجه، ضعف و غش، ادرار زرد تیره یا نارنجی، سردرد و اسهال است.

6 اقدام برای درمانگ فوری گرمازدگی

اولین اقدام ، کاهش هر چه سریع تر دمای بدن فرد است. بنابراین اولین کاری که شما باید انجام دهید این است که:

1- لباس های فرد را درآورده و بدن او را در آب سرد فرو برید. اگر چنین امکانی وجود نداشت، با استفاده از یک پارچه یا حوله یا اسفنج ، بدن فرد را با آب سرد خیس کنید یا اینکه قطعات یخ را به آرامی به بدن فرد بمالید.
اگر مقدار آبی که در اختیار دارید کم است، ابتدا سر و گردن او را خنک کنید. تکه های یخ را روی گردن ، زیر بغل و کشاله ران او قرار دهید. توسط یک تکه کاغذ یا حوله یا پنکه ، او را باد بزنید.
2- بعد از حمام گرفتن ، فرد را در مکان خنکی قرار دهید.
3- پاهای فرد را در محل بالاتری نسبت به بدن او قرار دهید تا جریان خون بیشتر به طرف سر او برود.
4- دست ها و پاهای فرد را ماساژ دهید تا خونی که خنک شده ، به سمت مغز و مرکز بدن او برود.
5- اگر شخص به هوش است، او را تشویق کنید تا کم کم آب یا یک نوشیدنی خنک بنوشد. ولی اگر شخص بی هوش باشد، نمی توانید این کار را انجام دهید، بنابراین همانطور که گفتیم بدن او را خنک کنید تا وقتی به هوش آمد، آب بنوشد.
6- وقتی بدن فرد خنک شد، هر 10 دقیقه یک بار دمای بدن او را اندازه گیری کنید تا دمای بدنش کمتر از 5/38 درجه سانتیگراد نشود.

راهکارهای طب سنتی برای مقابله با گرمازدگی

کم بخورید، سالاد بخورید

گروهی از مردم هستند که در روزهای گرم تابستان بعد از مصرف غذا دچار گرمازدگی و بی حالی می شوند. آنها با وجود آنکه غذایی مغذی و پرحجم را مصرف کرده اند دچار ضعف و بی حالی می شوند و توان ادامه فعالیت های روزانه را از دست می دهند.

عامل اصلی بروز این مشکل گرمازدگی است. یکی از عواملی که موجب ابتلا به گرمازدگی و بی حالی در روزهای گرم تابستان می شود زیاده روی در مصرف خوراکی ها و موادغذایی است، چرا که با مصرف بیش از اندازه غذاها به ویژه غذاهای سنگین و پرحجم بخش زیادی از انرژی بدن به جای آنکه صرف تعریق و خنک کردن بدن شود، بر دستگاه گوارش متمرکز می شود تا هضم و جذب مواد غذایی به خوبی انجام شود.

برای همین منظور درمانگران طب سنتی به بیماران خود توصیه می کنند که در تابستان یک سوم غذای خود را به سالاد کاهو و دیگر سبزیجات اختصاص دهند تا به این ترتیب آب و فیبر مورد نیاز بدن را تامین کنند.

حمم کردن با جوشانده طبیعی

اگر در گروه افرادی قرار دارید که استعداد زیادی برای ابتلا به گرمازدگی، سردرد و بی حالی تابستانی دارند، بهتر است برای یک بار هم که شده حمام با عصاره گیاهی را برای پیشگیری و درمان گرمازدگی تجربه کنید.

برای تهیه این عصاره گیاهی ضدسردرد کافی است ۱۵ گرم از گیاه گل ختمی را با ۱۵ گرم گل نیلوفر خشک شده و ۱۵ گرم سبوس گندم خوب مخلوط کرده و آن را با ۴ لیوان آب و ۲ عدد کدوی سبز رنده شده مخلوط کنید و آن را ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی حرارت بگذارید تا عصاره مواد به خوبی از آنها خارج شود. سپس مخلوط به دست آمده را توسط یک آبکش ریز خوب صاف کنید تا عصاره آن به خوبی جدا شود. این عصاره را می توانید به صورت گرم درون وان آب ولرم بریزید و با تنظیم دمای آب نیم ساعت درون این آب دراز بکشید و با آن حمام کنید.

خاکشیر، معجون ضد گرمازدگی

شربت خاکشیر یکی از خوراکی‌هایی است که از گذشته تاکنون در طب سنتی به عنوان یک نوشیدنی با طبع سرد مطرح بوده و می تواند در فصل گرما با کاهش دمای بدن به پیشگیری از گرمازدگی کمک کند.

شربتی ساده برای از بین بردن گرمازدگی

یکی دیگر از شربت‌هایی که از قدیم در فصل گرم مورد مصرف قرار می‌گرفته، شربت آب‌لیمو است که جلوی گرمازدگی و عطش را می‌گیرد و مصرف آن در ماه‌های گرم و در مسافرت‌ها، بسیار مناسب است.

این روزها فصل گلاب‌گیری است و شربت گلاب نیز در این فصل طرفداران زیادی دارد، گلاب که همان اسانس گل محمدی است، خواص دارویی زیادی دارد، از آن جمله می‌توان به ضد اسهال، ضد التهاب، ضد نفخ، مقوی قلب، خلط‌آور، مقوی معده و اشتهاآور بودن آن اشاره کرد.

عرقیاتی برای رفع گرمازدگی

سعیده ولایی مدرس طب سنتی از شاتره و کاسنی به عنوان دو عرق گیاهی قوی که خاصیت بسیار خنک کننده دارد نام برد و گفت: عرق شاتره و کاسنی برای همه افراد عادی و عامه مردم تجویز نمی شود بلکه برای آن دسته از افرادی که شغل آنان به نوعی با منبع حرارتی مانند نانوایان، ریخته گران، کارگران و کسانی که ساعات های طولانی در زیر نور خورسید مشغول به فعالیت هستند مناسب است.