وام یک میلیون تومانی سخت، بالا کشیدن 3 هزار میلیارد تومان آسان

سی و پنجمین برنامه مناظره امروز به روی آنتن شبکه یک سیما رفت و به موضوع «سبد حمایتی دولت» پرداخت؛ موضوعی که در ماه‌های گذشته پس از ورود به فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها اهمیت ویژه‌ای یافته است. بر اساس این قانون دولت موظف است خانوارهای نیازمند را شناسایی کرده و به صورت نقدی و غیرنقدی به آنها کمک کند.

آنطور که گفته می‌شود بخشی از این کمک به صورت سبد کالا خواهد بود اما با توجه به تجربه سال گذشته و تصاویر ناخوشایندی که از فرایند توزیع این سبد در اذهان عمومی باقی مانده است، این نگرانی وجود دارد که توزیع سبد کالا نتواند به خوبی پاسخگوی نیازهای جامعه باشد. در کنار این موضوع و به منظور رفع اشکالات احتمالی، پیشنهادات دیگری مطرح شده است تا علاوه بر حمایت از اقشار نیازمند، در این فرایند حداقل مشکلات پیش روی مسئولان قرار گیرد.

حال باید کارشناسان به این سوال پاسخ دهند که در این ارتباط کدامیک از این روش‌ها کارآمدتر است: ارائه سبد کالا، ارائه بن مواد غذایی یا پرداخت نقدی؟

میهمانان این مناظره، عبدالرضا مصری وزیر سابق رفاه و اجتماعی و عضو کنونی هیات رئیسه مجلس، علیرضا محجوب نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، حسین راغفر استاد دانشگاه الزهرا(س)، علی دینی ترکمانی استادیار مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و محمد اسماعیل سعیدی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس هستند.

در این برنامه هیچیک از مقامات مسئول دولتی حضور پرداخت یارانه نقدی 140 هزار میلیارد دلار از منابع دولت را تلف کرد و به دنبال آن وضعیت مردم نیز روز به روز بدتر شدنداشتند.

سوال نظرسنجی این هفته برنامه مناظره بدین شرح است ؛

کدام راه را برای تامین امنیت تغذیه خانواده‌های نیازمند کارآمدتر می‌دانید؟

1. ارائه سبد کالا

2. ارائه بن مواد غذایی

3. پرداخت نقدی

یارانه نقدی 60 درصد قدرت خرید خود را از دست داده است

علی دینی ترکمانی به عنوان نخستین نفر پشت تریبون قرار گرفت و در مورد سبد کالا و یارانه نقدی، اظهار داشت: اینکه عده‌ای معتقد هستند‌ یارانه نقدی موجب افزایش نقدینگی در جامعه می‌شود، ‌سوءتفاهم است چون پول نقد و سبد کالا از منظر بار بودجه‌ای برای دولت هیچ تفاوتی ندارد.

وی گفت: سبد کالا ترکیب هزینه‌های مصرفی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

ترکمانی بیان کرد: سیاستگذاری اقتصادی 2 مقوله دارد که درک صحیح از دانش و درک موقعیت خاص یک اقتصاد یا پدیده از این موارد است.

وی گفت: قطعاً از منظر اصل کلی اقتصادی ارائه پول نقد به مردم بهتر است زیرا قدرت خرید آنها را محدود نمی‌کند، اما سبد کالا قدرت انتخاب را محدود می‌کند.

این کارشناس اقتصادی بیان کرد: در چارچوب مولفه دوم موقعیت خاص باید مورد توجه باشد؛ اگر در نظر بگیریم سرپرست خانواری از منابع نقدی دریافتی سوءاستفاده کند، مثلا بابت اعتیاد این مبالغ را هزینه کند، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که سبد کالا بهتر است، زیرا احتمال اصابت آن به هدف، بیشتر است.

وی گفت: همچنین اگر در منطقه‌ای از کشور تبعیض جنسیتی بین دختران و پسران وجود داشته باشد، قطعا سبد کالا بهتر است، چون ممکن است وجه نقد بیش از آنکه به تساوی تقسیم شود، به پسران خانواده بیشتر ارائه شود.

این استاد دانشگاه یادآور شد: در شرایطی که نرخ تورم بالا است و همه تورم را حس می‌کنند‌، بنابراین اگر ترکیب سبد کالا تغییر نکند، قطعا از پول نقد بهتر است چون یارانه 45 هزار و 500 تومانی هم با توجه به تورم 60 درصد قدرت خرید آن کاهش یافته است.

وی گفت: البته ترکیب میزان سبد‌ کالا نباید کاهش یابد و توزیع آن باید مدیریت شود؛ در انتخاب بین بن کالا و سبد کالا از نظر اینجانب بن کالا بهتر است، زیرا درجه کارایی بیشتری دارد.

شیوه توزیع فعلی سبد کالا اهانت به مردم است

در ادامه برگزاری مناظره تلویزیونی با موضوع سبد کالا، حسین راغفر استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا(س) اظهار داشت: پرداخت به مسئله جزئی مثل حمایت‌های یارانه‌ای (سبد کالا) وقتی منطقی خواهد بود که در بستر سیاست گسترده‌ای گنجانده شود.

وی ادامه داد: مهمترین مسئله‌ای که هدف اصلی پرداخت یارانه است، حفظ عزت نفس و کرامت انسانی است و در شیوه فعلی متوجه شدیم که این مسئله چقدر خدشه‌دار شد.

راغفر گفت: بحث پرداخت سبد کالایی باید در بسته سیاستی گسترده‌ای دیده شود.

این کارشناس اقتصادی با انتقاد از اینکه یارانه نقدی بزرگترین اشتباه دولت است، گفت: پرداخت یارانه نقدی 140 هزار میلیارد دلار از منابع دولت را تلف کرد و به دنبال آن وضعیت مردم نیز روز به روز بدتر شد.

وی افزود: در کنار آسیب‌های اجتماعی و ایجاد تورم بخش تولید آسیب دید و رکود را گسترده‌تر کرد.

وی با بیان اینکه پرداخت یارانه نقدی موجب ایجاد اعتیاد می‌شود، گفت: با توجه به حجم عظیم منابع با توجه به میل به مصرف امکان اعتیاد بیشتر مردم به سیگار وجود دارد که برای سلامت مردم مضر است.

راغفر گفت: باید به جای توزیع یارانه نقدی موارد دیگری از جمله اشتغال و مسکن جایگزین شود و سبد کالا نیز به شیوه فعلی توزیع نشود، چرا که اهانت به مردم است.

قدرت خرید را بالابریم

محمد‌اسماعیل سعیدی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در ادامه برنامه مناظره گفت: اول باید بدانیم سبد کالا به چه منظوری باید داده شود و هدف از توزیع آن چیست.

وی ادامه داد: بحث بن یا یارانه ریالی و یا سبد کالا بعد از پاسخ به این سوال مهم مطرح می‌شود، زیرا باید بدانیم نیازمندان جامعه و اقشار آسیب‌پذیر جامعه چه قشری هستند و چه نیازی دارند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ادامه داد: همان طور که در نحوه اعطای سبد کالا در چند ماه پیش شاهد بودیم مشکلاتی پیش آمد که رئیس‌جمهور از مردم عذرخواهی کرد، بنابراین باید مبنای برنامه‌ریزی ما برای اعطای سبد کالا صحیح باشد.

سعیدی با اشاره به اینکه اقشار آسیب‌پذیر باید شناسایی شوند گفت: برخی از نیازمندان به سبد کالا نیاز دارند، تا برخی نیز به دارو و درمان بنابراین باید بدانیم که نیازمندان جامعه به دنبال چه مواردی هستند، تا بتوانیم آن موارد را برطرف کنیم.

این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس خاطرنشان کرد: شیوه اجرای این سیاست حمایتی نیز باید به درستی صورت بگیرد و تفاوتی نمی‌کند که ما از طریق سبد کالا یا یارانه نقدی بخواهیم، این نیاز را برطرف کنیم و نکته بسیار مهم این است که شان و منزلت مردم رعایت شود.

وی خاطرنشان کرد: به نظر من باید قدرت خرید مردم را بالا ببریم و از این طریق بتوانیم مشکلات نیازمندان را برطرف کنیم، زیرا همان طور که گفتم لزوما یک فرد ممکن است، به سبد کالا نیاز نداشته باشد و مشکلاتش از طریق دیگر برطرف شود.

خط مطلق فقر در شهرها و روستاها

در ادامه برنامه مناظره علیرضا محجوب عضو کمیسیون اجتماعی ضمن اعلام موافقت با ارائه سبد کالا به افراد نیازمند جامعه اظهار داشت: آنچه بایستی در این زمینه راجع به آن صحبت شود بحث فقر و نقطه مقابل آن ثروت است و یک طرف فقیر باید دیده شود و از طرفی غیر نیازمندان باید در نظر گرفته شوند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه در سال92 خط مطلق فقر برای شهرها 920 هزار تومان و برای روستاها 700 هزار تومان تعیین شده است، تصریح کرد: خلائی در این میان وجود دارد که باید پر شود، کارگران و کشاورزان اساس عزت کشور هستند و با زحمت خود مزد می‌گیرند و مفت‌خوری نمی‌کنند، آنها نمی‌توانند خط فاصله فقر را پر کنند و ارقام نشان می‌دهد در شهری مثل ایلام خط فقر شهری 72 درصد آنها را در برمی‌گیرد.

به گفته محجوب قانون اساسی در اصل 43 به بحث اشتغال، صنعت و حمایت از تولید و در کنار آن به موضوع خوراک، پوشاک و مسکن و نیازهای درمانی آنها می‌پردازد و همه خدمات ارائه کالا نیست.

وی تأکید کرد: کودکان کار اکنون نمی‌توانند به مدرسه بروند و خانواده‌های آنها نمی‌توانند خوراک و نیازهای آنها را تأمین کنند و در حال حاضر راجع به فقرا و کارگرانی حرف می‌زنیم که حقوق‌شان کمتر از رقم ذکر شده است.

محجوب افزود: سال‌هاست می‌خواهیم بیمه بیکاری را در مجلس تصویب کنیم اما در شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت معطل مانده و آیا می‌توان به فقرا و نیازمندان گفت صبر کنید یا خیر.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه در سال گذشته ابر تورم داشتیم که بالاترین رقم در سطح جهان است، گفت: باید همه خدمات برای نیازمندان و فقرا در نظر گرفته شود و راه نجاتی پیدا کرد.

توزیع 5 نوبت سبد کالا به کجا رسید

عبدالرضا مصری در ادامه مناظره چگونگی توزیع سبد کالا به این نکته اشاره کرد که ابتدا باید برای توزیع سبد کالا به این نکته توجه کرد که آیا کالا خوب است، یا پول که قاعدتا جامعه پول را ترجیح می‌دهد، ولی باید ببینیم هدف ما از این موضوع چیست و متوجه چه گروهی خواهد شد، چرا که اگر بخواهیم این کار را برای خودمان انجام دهیم، یک نحوه اجرا دارد و برای گروه دیگر نحوه دیگری باشد.

وی ادامه داد: قاعدتا برای یک فرد تشنه در بیابان اگر بگوییم، آب یا نوشابه یا فلان نوشیدنی قاعدتا آب حرف اول را می‌زند و حتی جوجه کباب هم فایده‌ای برای این فرد ندارد.

عضو هیئت ‌رئیسه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ما در مورد جامعه‌ای داریم تصمیم می‌گیریم که جزء دهک‌های آخر درآمدی است، خاطرنشان کرد: این گروه حداقل درآمد را هم ندارد و افراد زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی یعنی صفر ‌الکف‌ها هیچ چیز ندارند و ما یارانه‌ای که می‌دهیم به اندازه یک تخم‌مرغ و نصف نان سنگک در وعده ظهر و تکرار همین وعده در شب است و این میزان درآمدی است که از کمیته امداد بهزیستی می‌گیرند.

مصری تصریح کرد: دومین هدف ما از کالاهایی که توزیع می‌کنیم این است که امنیت غذایی ایجاد کرده و حداقل پروتئین و کالری را به دهک‌های پایین جامعه برسانیم. اگر پول بدهیم از آنجایی که تنوع نیازها بالاست معلوم نیست که صرف چه چیزی می‌شود. اگر از همین خانواده‌ها یک دانشجو داشته باشند، آن را در اولویت قرار می‌دهند و از نان و پنیری که مصرف می‌کنند، پنیر را هم حذف کرده و 5 نفر باید دچار سوءتغذیه شوند، تا یک نفر درس بخواند.

وی به مزیت‌های توزیع کالا اشاره کرد و گفت: با این کار امنیت غذایی به خانواده می‌دهیم و حاشیه سود را کم می‌کنیم چرا که حداقل گردش 20 تا 30 درصدی سود در بخش‌های مختلف توزیع وجود دارد و از خرده فروش گرفته تا توزیع‌کننده زنجیره طولانی باید طی شود و به بعضی کالا‌ها بالای 50 درصد سود تعلق می‌گیرد.

مصری به این نکته اشاره کرد که از طرف دیگر بازار ما قابل کنترل نیست و باید نوسانات قیمت کالا را در نظر گرفت، چرا که امروز روغن می‌خریم، ولی فردا یا این جنس در بازار موجود نیست و یا با قیمت دیگری عرضه می‌شود.

به گفته عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی در عین حال سال گذشته قانونی در مجلس به تصویب رسید که 5 نوبت سبد کالا بین افراد زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی و بهزیستی باید توزیع شود.

نماینده مجلس سبد گرفت، سرباز نگرفت

عبدالرضا مصری نماینده مجلس در ادامه برنامه مناظره امروز اظهار داشت: اگر قرار است سبد کالا توزیع شود، امسال فقط به افراد تحت پوشش بهزیستی، کمیته امام خمینی (ره) و دامنه‌های شناسایی شده آنها ارائه می‌شود.

وی گفت: در ارائه توزیع سبد کالای قبلی مطلوب عمل نشد، زیرا بدون در نظر گرفتن گروه هدف و بانک اطلاعاتی مشخص، انجام شد.

مصری بیان کرد: به عنوان مثال سربازی که در دفتر من بود، مشمول دریافت سبد کالا نشد، اما چند نماینده مجلس مستحق دریافت سبد کالا اعلام شده بودند.

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: گروه هدف سبد کالای سال 93، افراد تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد و دامنه‌های آنها است.

وی گفت: متأسفانه در توزیع سبد کالا در دولت یازدهم خوب عمل نشد؛ در دولت نهم ما 3 سال سبد کالا توزیع کردیم، اما هیچ کس متوجه اجرای این کار نشد، زیرا بانک اطلاعاتی مشخص داشتیم و برای هر خانوار 200 مرکز دریافتی سبد را در نظر گرفته بودیم.

تورم مهار شود، مردم یارانه نقدی نمی‌خواهند

در ادامه این مناظره علی دینی ترکمانی بیان کرد: طبق اصل عام اقتصادی (درجه آزادی) یارانه نقدی از نظر مردم بهتر است، زیرا قدرت انتخاب آنها را بیشتر می‌کند و از سوی دیگر به دلیل آنکه برخی اقلام سبد کالا نظیر برنج کیفیت لازم را نداشت، مردم بیشتر مایل هستند، یارانه نقدی دریافت کنند، بنابراین اگر ترکیب سبد کالا مطلوب باشد و طبق نظرسنجی از جامعه هدف ترکیب سبد کالا مشخص شود، از نظر مردم مطلوب است.

این کارشناس اقتصادی تأکید کرد: البته باید همسو با تورم ترکیب سبد کالا تعیین شود؛ با این یارانه نقدی تا دو سال دیگر به علت وجود تورم قدرت خرید کاهش می‌یابد که یک راهکار آن این است که یارانه نقدی متناسب با تورم رشد کند.

این استاد دانشگاه یادآور شد: زیرساخت‌های اجتماعی، درمانی، آموزشی، بهداشتی، مسکن و از این قبیل باید برای مردم ایجاد شود، اما زمان طولانی لازم دارد.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در شرایط فعلی نمی‌توان خانوارها را رها کرد، زیرا در برخی از خانواده‌ها همین یارانه نقدی 50 درصد کل درآمد ماهیانه آنها است.

وی یادآور شد: درباره امنیت غذایی نیز باید توضیح داد که به طور اساسی توزیع ثروت باید عادلانه باشد؛ در حال حاضر ضریب جینی در اقتصاد ما بسیار بالاست، در حالی که در کشورهایی نظیر سوئد و دانمارک، نصف ایران است.

این استاد دانشگاه گفت: در این فضا وقتی زیرساخت نامناسب است، چنین سیاست‌هایی مُسکّن است، اما باید ریشه‌ها را درمان کرد.

وی با تأکید بر اینکه باید تورم را مهار کرد، گفت: از نظر بسیاری از مردم اگر تورم کنترل شود، آنها حاضرند یارانه نقدی دریافت نکنند.

علیرضا محجوب در برنامه مناظره با اشاره به اینکه یک فرد باید حداقل 2100 کالری در ماه به دست آورد گفت: بر اساس فهرستی که من دارم یک فرد باید 8 کیلو نان، 3 کیلو برنج، 700 گرم ماکارانی، 600 گرم عدس، 7 کیسه یک کیلویی شیر، 1.2 کیلو گوشت قرمز، 1.5 کیلو گوشت سفید، 10 عدد تخم‌مرغ، 60 واحد میوه و 60 واحد انواع سبزیجات را استفاده کند.

وی ادامه داد: حال شما ببینید با حداقل درآمدی که توسط کارگران دریافت می‌شود آیا می‌توانند این 2100 کالری را به دست آورند؟

محجوب ادامه داد: در واقع نیازمندان جامعه احتیاج به یک چتر حمایتی دارند تا بتوانند از طریق این چتر حمایتی علاوه بر بخش های مهم زندگی خود که شامل مسکن و بهداشت و درمان است را برطرف و در کنار آن بتوانند این 2100 کالری را به دست آورند.

وی ادامه داد: در شرایط فعلی یک کارگر حداقل 720 هزار تومان درآمد دارد که با این درآمد باید علاوه بر برطرف کردن نیازهای روزمره خود هزینه اجاره‌بها و درمان را نیز پرداخت کند.

حداقل درآمد یک خانواده 4 نفره

علی دینی ترکمانی در ادامه این مناظره خطاب به آقای محجوب گفت: این ترکیبی که شما گفتید باید یک استانداردی را نیز در نظر گرفت. هم‌اکنون در تهران و یک کلان‌شهر یک خانواده 4 نفره حداقل باید درآمد بالای 1.5 میلیون تومان داشته باشد تا بتواند فهرستی که شما عنوان کرده‌اید را تهیه کند.

علیرضا محجوب در ادامه خاطرنشان کرد: با این درآمد کم چگونه می‌توانیم نیاز نیازمندان را برطرف کنیم در صورتی که در کنار این فهرست باید پوشش‌های بیمه‌ای نیز به خوبی عمل کنند.

وی ادامه داد: پس از بررسی‌های انجام شده 40 درصد جامعه شهری نتوانستند در سال‌های اخیر از پایین خط فقر به متوسط جامعه برسند و حتی در برخی از موارد شرایط‌شان بدتر شده است که باید در این خصوص چاره‌ای اندیشید.

وی گفت: من با پرداخت یارانه نقدی مخالفم زیرا این یارانه می‌تواند منجر به کاهش قدرت خرید مردم شود و باید مسئولان چاره‌ای بیندیشند که چتر حمایتی خود را بر سر فقرای جامعه بگسترانند.

در ادامه عبدالرضا مصری گفت: آقای محجوب اگر در مورد کارگری صحبت می‌کند که درآمدش 720 هزار تومان در ماه است من در مورد خانواده‌ای صحبت می‌کنم که تحت پوشش سازمان بهزیستی و یا کمیته امداد است که با چند فرزند یتیم تنها 80 هزار تومان در ماه درآمد دارد.

عبدالرضا مصری گفت: با این درآمد خودتان قضاوت کنید آیا حتی یکی دو قلم از اجناس فهرست که آقای محجوب عنوان کرده‌اند قابل دستیابی است؟

وی ادامه داد: باید شرایط را به گونه‌ای رقم بزنیم که اقشار آسیب‌پذیر جامعه بتوانند از حداقل امکانات برخوردار شوند در صورتی که هم‌اکنون در قدم اول یعنی بخش تغذیه مشکلات عدیده‌ای وجود دارد.

نیازمندانی که در بانک‌های اطلاعاتی دیده نمی‌شوند

در ادامه برنامه مناظره محمد‌اسماعیل سعیدی گفت: ما در جامعه شهری مشکلات ویژه‌ای داریم که با توجه به این مشکلات باید کمک ویژه‌ای به نیازمندان جامعه شود.

این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: افرادی در شهرها ساکن هستند که با فقر شدید حاضر نیستند تحت پوشش نهادها و سازمان‌ها مانند کمیته امداد و سازمان بهزیستی قرار گیرند.

سعیدی گفت: اگر در بخش اول مناظره من صحبت از بانک اطلاعاتی دقیق کردم منظورم همین افراد بودند زیرا قطعا این افراد در هیچ بانک اطلاعاتی دیده نمی‌شوند و ما از آنها غفلت کردیم.

وی گفت: در شرایط فعلی بخش عمده‌ای از مستمری‌بگیران و بازنشستگان زیر خط فقر هستند که باید فکر اساسی در این زمینه کرد.

سعیدی تصریح کرد: اگر من صحبت از افزایش قدرت خرید می‌کنم به مفهوم آن است که در شرایط تورمی نمی‌توانیم پول نقد را به مردم بدهیم و از سوی دیگر نشان دادیم که در اعطای سبد کالا شان و منزلت مردم رعایت نشد به همین دلیل پیشنهاد من ارائه کارت‌های الکترونیکی است.

وی با اشاره به ارائه این کارت‌های الکترونیکی توضیح داد: صرف دادن کارت نمی‌تواند مشکلی را برطرف کند زیرا مردم از طریق این کارت‌ها می‌توانند اجناسی که حتی مورد‌نیازشان نیست تهیه کنند بنابراین برای جلوگیری از این کار و هدفمند‌ کردن کارت‌های الکترونیکی پیشنهاد می‌کنم فهرستی را تهیه کنید و به مردم اعلام کنیم که از طریق این کارت‌ها تنها می‌توانند اجناسی را که در این فهرست آمده است تهیه کنند زیرا از این طریق هم به هدف خود رسیده‌ایم و هم شان و منزلت مردم رعایت شده است.

اگر این منابع صرف تولید می‌شد نیازی به سبد کالا نبود

در جریان پخش مناظره امروز تلویزیونی با موضوع نحوه توزیع سبد کالا از شبکه یک سیما، حسین راغفر با اشاره به اینکه اکنون با توجه به ظرفیت اقتصادی توجه دولت و مجلس به مسئله حمایت‌های اجتماعی است، اظهار داشت: باید از اشتباهات 8 سال گذشته درس جدی بگیریم؛ در شیوه مقطعی کنونی تنها منابع دولت تلف می شود.

وی افزود: اکنون حقوق مسلم و مصرح بسیاری در قانون اساسی برای مردم تدوین شده است که دولت‌ها بنا به دلایل مختلفی از جمله بازسازی‌های پس از جنگ و عدم منابع به تعویق افتاد.

راغفر تاکید کرد: مردم ما اکنون باید از لحاظ رفاهی در وضعیت بسیار خوبی باشند اما فقرای ما طی سال‌های گذشته افزایش یافتند.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه چرا باید 82 هزار میلیارد تومان از منابع در دست 585 نفر باشد، گفت: اگر منابع صرف شده طی سال‌های گذشته صرف سرمایه‌گذاری در کشور می‌شد، دیگر نیازی به سبد کالا نبود و نیازی نبود که اینچنین عزت مردم را زیر سؤال ببریم.

وی گفت: ما خودمان را جای دولت می‌گذاریم و در راستای اقدامات صحیح آن باید کمک کنیم.

این اقتصاددان تصریح کرد: طرحی که برای اصلاح سلامت دولت اجرا می‌کند، بخشی از اهداف قانون اساسی برای احقاق حق مسلم مردم است، بنابراین در این زمینه باید منابع دولت همچنان برای بخش سلامت افزایش یابد، چرا که این میزان کافی نیست.

وی افزود: اکنون متاسفانه 12 تا 14 درصد از مردم گرسنه‌اند و در مقابل 82 هزار میلیارد تومان در دست 585 نفر است.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه منابع به جای تزریق به بخش تولید صرف زدو‌بند و سفته‌‌بازی شد، گفت: متاسفانه بسیاری از منابع صرف تولید نشد.

وی با بیان اینکه افزایش حقوق کارگران و کارمندان بسیار ناچیز است، گفت: این میزان منابعی به مردم اضافه نکرد چرا که تورم ایجاد شده قدرت مردم را به شدت کاهش داده است.

راغفر گفت: اکنون دانشجوی فارغ‌التحصیل اگر کمک پدر و مادر را نداشته باشند، هرگز امکان ازدواج برایش فراهم نیست.

وی افزود: باید بحث گرسنگی در اولویت اول دولت باشد و سپس بحث سلامت و آموزش مدنظر دولت قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از فرزندان به دلیل مشکلات مالی حتی در مدارس دولتی امکان تحصیل ندارند، گفت: چرا دولت اعلام نکرد که مدارس دولتی از مردم نباید پولی دریافت کند.

وی با اشاره به ایجاد فرصتی که منابع درنظر گرفته شده در تبصره بودجه 93 فراهم کرده، گفت: تخصیص 2 هزار میلیارد تومان منابع برای حمایت از اشتغال با عنوان بیمه بیکاری فرصت تاریخی است که دولت باید به نحو احسن از آن استفاده کند.

وی با بیان اینکه رفتار مردم در عدم انصراف از دریافت یارانه نقدی کاملا منطقی بود، گفت: دولت اعلام کرد که می‌خواهد از سبد مردم بردارد و همزمان از آنان درخواست انصراف از یارانه را داشت.

وی با اشاره به اینکه اکنون 6 میلیون نفر زیر نظر کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی هستند، گفت: 6 میلیون نفر دیگر متقاضی تحت پوشش هستند اما امکان تحت پوشش قرار گرفتن نیستند چه بسا این افراد پیش از آنانی که تحت پوشش هستند نیازمند باشند.

وی با بیان اینکه کمک به خانوار را باید مشروط کنیم، گفت: به عنوان مثال اگر یارانه نقدی به خانوار تخصیص می‌دهیم باید آن را مشروط به ثبت‌نام فرزندان در مدارس کنیم و یا اگر به آنان سبد امنیت غذایی داده می‌شود ‌باید تحت نظر مراکز بهداشتی وضعیت آنان به طور کامل رصد شود. بنابراین یکی از اهداف اصلی فقرزدایی کودکان است.

این اقتصاددان تاکید کرد: نباید در خانواده‌های فقیری که فرزندان به دنیا می‌آیند، فقیر شوند،‌بنابراین باید با استفاده از ابزارها نباید چنین اجازه‌ای داده شود.

وی گفت: بسیاری از منابع بانک‌ها در جایی صرف می‌شود که بهره بیشتری داده شود که این خود ضد تولید است.

معضل جامعه بیکاری است

عبدالرضا مصری در ادامه برنامه تلویزیونی با اشاره به اینکه 7 میلیون تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و 5 میلیون تحت پوشش بهزیستی وجود دارد، اظهار داشت: این موضوع باعث تحقیر نظام نیست و بنده قبول ندارم، یک دهک آخر در دنیا همیشه تحت پوشش اجتماعی هستند و حتی در برخی نقاط دنیا غذای گرم میان فقرا توزیع می‌شود.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به اینکه نقد نظام‌های موجود خوب است، تصریح کرد: در حال حاضر مردم در نظرسنجی به ارائه یارانه نقدی در بحث تامین امنیت غذایی رای دادند که یکی از مباحث آن بی اعتمادی به نظام دولتی بوده و مردم به آن اعتماد ندارند و معتقدند پول را به خود آنها داده شود، تا بتوانند خرج کنند.

به گفته وی نظام‌های فساد مالی به گونه‌ای است که اختلاس 123 هزار میلیارد تومان بانک صادرات اکنون به 3 هزار میلیارد تومان رسیده و شاید در آینده به 10 هزار میلیارد تومان می‌رسد و هرجا می‌بینید شعبه جدید بانکی ایجاد می‌شود مساوی با تعطیلی 10 واحد تولیدی است و با این وجود تولید‌کننده نیز پول خود را در بانک گذاشته و تولید را می‌خواباند نتیجه اینکه فسادهای اقتصادی موجود حاصل می‌شود.

مصری با بیان اینکه برنامه‌های دولت باید بر مبنای اقتصاد مقاومتی باشد و الگویی در این زمینه تعریف شده تا سهم تولید، بانک‌ها و دیگر بخش‌ها مشخص شود عنوان کرد: 90 درصد افرادی که اکنون در مجلس به بنده مراجعه می‌کنند، لیسانس، فوق لیسانس و دکترا بوده و معضل جامعه بیکاری است که افسردگی را ایجاد کرده و زنگ خطری برای جامعه است زیرا جوان امروزی کار ندارد حتی اگر امروز همه کارمندان دولت را بیرون بریزیم و بیکاران را جایگزین کنیم، باز هم دو میلیون بیکار با وجود جذب 2.4 میلیون نفری وجود دارد.

وی در خصوص انصراف از یارانه‌ها نیز گفت: موارد و رفتار‌های متفاوتی در این زمینه از سوی مسئولان مطرح شد و آخر مشاهده کردیم 73 میلیون نفر ثبت‌نام کردند و ما و شما هم در رودر بایستی از گرفتن یارانه انصراف دادیم و در فضای تاریک ثبت‌نام نکردیم و باید دید، با میزان افزایش حامل‌ها آیا قدرت خرید حفظ می‌شود، یا خیر.

مصری با طرح این سوال که متولی بیکاران در جامعه کیست و جایگاه بانک‌های اطلاعاتی اقتصادی کجاست بیان داشت: تنها بانک اطلاعاتی مربوط به کمیته امداد و بهزیستی کامل بوده و به ریز موجود است و نظام کنونی اطلاعاتی پاسخگوی نیازها نیست و فاصله درآمدی دهک‌ها را چه کسی باید پوشش دهد. نمی‌توان فقط مشکل را گفت و باید برای برنامه‌ریزی و اصلاح آن اقدام کرد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با طرح این سوال که با شروع بحران‌های اقتصادی اولین مراکزی ورشکست می‌شوند بانک‌ها هستند، اما در کشور ما با وجود مشکلات اقتصادی بانک‌ها روز به روز بیشتر می‌شوند. نظام مالی پاسخگوی نیاز کشور نیست و یک جوان نمی‌تواند یک میلیون تومان وام بگیرد، اما در همین نظام بانکی 3 هزار میلیارد تومان بالا کشیده می‌شود و فاصله فقیر و غنی زیاد‌تر می‌شود.

وی تاکید کرد: ماحصل این بحث‌ها این است که جامعه از نظر اقتصادی ناامن شده و اگر کسی امروز بخواهد حرام‌خور نباشد و برای راه‌اندازی تولید به دنبال رانت و رابطه نباشد، هیچ جایگاهی نخواهد داشت، اما از پله اول باید پول بدهد که نشان می‌دهد، آنها برنده هستند.

به گفته این نماینده مجلس تا زمانی که نسبت به تولید و کارآفرینی جایگاه قائل نشویم و تبدیل به ارزش نشود، فقر و بیکاری تولید خواهد شد.

مصری با اشاره به رویکردهای اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: مباحث اولیه این اقتصاد تحرک و پویایی بوده که از طریق رشد اقتصادی تولید ملی حاصل خواهد شد و با ایجاد بهره‌وری و رفاه اجتماعی با رویکرد عدالت اجتماعی ایجاد خواهد کرد، اما اکنون چرخه اقتصادی به هم ریخته است و نباید فقرا را در گوشه رینگ قرار دهیم، تا فشار و مشکلات بر آنها بیشتر شود.

این نماینده مجلس تاکید کرد: باید در ارائه سبد کالا ذائقه و شان مردم در نظر گرفته شود، وگرنه با آن مخالف هستم.

آنهایی هم که درآمد بالایی دارند درگیر فقر ذهنی شده‌اند

علی دینی ترکمانی در ادامه برنامه مناظره نقد و بررسی نحوه توزیع سبد کالا گفت: نحوه توزیع سبد کالا که سال گذشته رخ داد، زیبنده جامعه ما نبود و اینکه مردم از سر کول هم بالا بروند و حتی یکی، دو نفر هم کشته شوند درست نیست.

وی افزود: اشاره شد به اینکه در کشور ما نسبت به کشورهای دیگر ضریب جینی و توزیع نابرابری درآمدها بالاتر است، البته نباید فراموش کرد که در کشورهای دیگر 70 درصد درآمدهای جامعه تبدیل به مالیات شده و تأمین نیازهای پایین‌دستی می‌شود.

به گفته این اقتصاددان اتفاقی که در جامعه ما افتاد این بود که بخشی از جامعه درگیر فقر معیشتی است که درصدش زیاد است.

دینی ترکمانی به این نکته اشاره کرد که کاری کرده‌ایم که حتی آنهایی که درآمد بالایی دارند درگیر فقر ذهنی شده‌اند و احساس می‌کنند وقتی سبد کالایی توزیع می‌شود، باید دنبالش بروند، در حالی که در کشورهای دیگر این قشر مناعت طبع دارند و غرور اجتماعی‌شان له نشده است که این به مدیریت‌های ما برمی‌گردد.

به باور این اقتصاددان دو فاکتور رشد اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد امنیت غذایی را تأمین می‌کند.

مجلسی‌ها برای کاهش مشکلات فقر چه کرده‌اند؟

در این میان حسین راغفر دیگر اقتصاددان این مناظره گفت: سه نماینده مجلس در این مناظره حضور دارند. ما که کاره‌ای نیستیم، ولی آقایان بگویند که چه کار کرده‌اند؟ و مجلس در این حوزه چه کرده است؟ برای اینکه فقر مشکلات را کم کند چه کرده است، چرا که اینها در دوره‌ای اتفاق افتاده که مجلس این مشکلات را در نظر گرفت.

عبدالرضا مصری عضو هیأت رئیسه مجلس در پاسخ به راغفر گفت: اتفاقاً زمان هدفمندی یارانه‌ها در تولید و توزیع تقسیم شد. مجلس نظارت و سؤال هم کرده است. الان تا سؤال می‌کنیم تمام رسانه‌ها علیه ما می‌شوند که مجلس چرا سؤال کرده؟ بنده خودم وزیر بوده‌ام و مگر کم از من سؤال شد؟ مجلس 290 نماینده دارد اما 3 تا 4 میلیون نفر در بحث اجرا در دولت حضور دارند.

مصری پاسخ داد: من سؤال می‌کنم؟ چه قانونی از چه دولتی از مجلس درخواست شده برای بهبود کسب و کار تولید مجلس آن را تصویب نکرده باشد.

راغفر گفت: اتفاقاً همین اتفاق‌ها افتاده که اقتصاد مالی را به این وضع رسانده است. معاون بانک مرکزی می‌گوید ما زورمان به بانکها نمی‌رسد.

مصری گفت: دو روز گذشته بعد از اینکه هیچگونه اقدامی برای حذف قوانین مزاحم در کشور نشد طرحی تهیه شد و به دولت گفتیم تا مرداد ماه هر قانونی که مزاحم اقتصاد مقاومتی است را به دستگاه‌هایتان بگویید آن را تهیه کنند و به مجلس بدهید. ما به جای قانونگذاری می‌نشینیم و قوانین مزاحم را در مجلس حذف می‌کنیم، تا فضا شفاف شود و بتوانیم به سمت تولید برویم چون هیچ چیز به اندازه تولید فقر را حذف نمی‌کند.

دینی ترکمانی در این میان با اشاره به صحبت‌های راغفر و مصری تصریح کرد: من نمی‌خواستم وارد این فضا شوم چون صحبتهایی خارج از بحث شد، به ناچار به آن ورود می‌کنم، اینکه مجلس و دولت روی کاغذ چه می‌نویسند، مهم نیست اینکه سازوکارهای اجرایی چگونه کار می‌کنند مهم است.

وی اذعان داشت: ساختار اقتصاد سیاسی و مراکز قدرت و تصمیم‌گیری در کشور متعدد است که نتیجه آن می‌شود که دچار ناهماهنگی شوند و هر کس ساز خود را می‌زند. پاسخگویی به حداقل می‌رسد و کانال‌های مختلفی وجود دارد که افراد دور زدن‌ها را یاد می‌گیرند.

این اقتصاددان با اشاره به رشد اقتصادی کشور همسایه ترکیه و وضعیت اقتصاد کشور گفت: الان تولید ناخالص ملی کشور ترکیه 1200 میلیارد دلار است، در حالی که رشد اقتصادی ما طی سال گذشته منفی 5.8 درصد بوده و حدود 550 میلیارد دلار است. در حالی که جمعیت هر دو کشور یکی است و اقتصاد ما با اقتصاد نفت است، در حالی که ترکیه نفتی هم ندارد و سرانه درآمد مردم آن دو برابر ما است.

دینی ترکمانی گفت: بحث ما مربوط به این دولت و آ‌ن دولت نیست، بلکه طی سالهای پس از جنگ و 20 سال گذشته باید دید که چه کار کرده‌ایم. رشد ما تابع درآمدهای ارزی نفتی بوده و سال گذشته بر اثر تحریم‌ها نصف شده است.

این اقتصاددان تصریح کرد: برخلاف آنچه در قانون برنامه‌های توسعه آمده اقدام جدی نکرده‌ایم و ضریب جینی ما 41 تا 42 صدم است، در حالی که در هلند و سوئد 20 تا 25 صدم است و ما اسم آنها را سرمایه‌گذاری می‌نامیم، اما در حقیقت بازار اجتماعی‌گرا هستند.(فارس)