نوبهار است در آن کوش که خوش دل باشی

نوروز که با تازه شدن زمین و رسیدن فصل بهار آغاز می‌شود، تازگی و طراوت زاید الوصفی را با خود به ارمغان می‌آورد و با نفخه روح‌افزایی که طبیعت را زنده می‌کند انسان‌ها را نیز به این مهمانی فرا می‌خواند که همراه با بلبلان چمنزار، نغمه شادی و سرور سر دهند و از این خوان الهی بهره برند که سردی زمستان رفت و گرما و نور خورشید غالب شد و اعتدال بر طبیعت حاکم گشت.

رسوم نوروزی که در بین ایرانیان متداول است از جمله آیین‌های در خور و قابل ستایش از لحاظ شیوه زندگی ایرانی- اسلامی است، چرا که در این ایام ایرانیان لباس نو و پاکیزه تن می‌کنند و آلودگی و غبارهای ایام را از لوازم زندگی و محیط خویش می‌زدایند؛ قهرها و کینه‌های به وجود آمده را به میمنت قدوم بهار فراموش کرده دست دوستی به هم دراز می‌کنند و سعی می‌نمایند تا با خُلق نیک و رسم ادب با همنوع خویش رفتار نمایند؛ در دید و بازدیدها که صله رحم را به جا می‌آورند دوستی‌ها را ادامه بخشیده و با به کار بردن الفاظ زیبا و تبریکات شایسته، قلوب خویش را به هم نزدیک می‌گردانند و نیز با چیدن سفره‌ای از نمادهای طراوت، شادابی، حیات، برکت، شیرینی، زندگی و... سال پیش رو را با حمد و ستایش خالق یکتا آغاز می‌کنند که این همه خوبی و سرزندگی در سایه رسیدن بهار و نوروز است.

اما از ورای تمامی این اعمال و رفتار که ظاهر آدمی را می‌آراید و همرنگ بهار می‌کند، توقع بر این می‌رود که باطن نیز مصفا شده، غبار ایام و کدورت غفلت از آن زدوده شود تا در بهار طبیعت، شاهد بهار و شکوفایی روح و جان آدمی باشیم، چرا که در اصل و اساس تغییر و تحول در طبیعت نشانه تغییر در باطن آنهاست. یعنی بیدار شدن از خواب و شروع به زایش و حرکت کردن و شکوفه دادن و خرم شدن و... که با فصل بهار آغاز می‌شود و نمایانگر یک حرکت باطنی و درونی است که تجلیات آن در ظاهر بخوبی قابل رویت است و آدمی نیز با توجه به همین امر باید این تحول را در درون خویش ایجاد کرده و از نفخه باطنی بهار که در گلستان جان می‌وزد روح خسته از زمستان خویش را طرواتی دوباره بخشد و چکاوک وار با نغمه شادی به سوی غایت انسانی و قرب خداوندی پرواز کند و از همین‌روست که باید کوشید و در بهار خوش دل بود و از پیمانه زلال مستی که در جان هستی ریخته می‌شود آشامید و سرمست از آن به طبیعت جان نگریست چنان‌که حافظ شیرین سخن می‌گوید:

ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی‌/‌ از این باد ار مدد خواهی چراغ دل بر افروزی

و این امر میسر نمی‌شود مگر که سینه از کینه شسته و پیراسته گردد به قول جناب مولوی:

رو سینه را چون سینه‌ها هفت آب شوی از کینه‌ها / وانگه شراب عشق را پیمانه شو پیمانه شو

امیر هاشم‌پور/ جام‌جم