قیف، گلوگاه، گره

این کاهش می‌تواند ناشی از عوامل زیر باشد:

1.‌ تعمیر یک یا چند خط راه یا خرابی سطح جاده

2.‌ خرابی یا تصادف خودروها

3.‌ تغییر هندسی عرض راه و کاهش یا افزایش خطوط عبور

در اغلب کشورهای جهان با برخورد درست و اصولی مدیران ترافیک، پلیس و رانندگان گلوگاه به راه‌بندان منجر نمی‌شود، اما متاسفانه در ایران هر گلوگاهی براحتی می‌تواند تبدیل به گره ترافیکی شده و موجب راه‌بندان شود.

به علت گلوگاه‌های متعدد در جاده هراز، مسافران در تعطیلات و ایام پرتردد ناگزیرند راه‌بندان‌های فرساینده و آزاردهنده ناشی از ایجاد گره را تحمل کنند.

چه کنیم تا در گلوگاه، گره ایجاد نشود؟

راه‌حل فنی برای جلوگیری از تشکیل گره در گلوگاه که در همه کشورهای پیشرفته رعایت می‌شود، به قرار زیر است:

1.‌ اعلام فاصله تا گلوگاه از کیلومترها جلوتر

2.‌ تشکیل قیف گلوگاهی. قیف گلوگاهی بخشی از راه است که با خط‌کشی خاص بتدریج باریک می‌شود تا خودروها بتدریج خطی را که در جلوتر مسدود شده ترک و به خطوط مجاور منتقل شوند. برای این منظور از ابتدای ناحیه قیف گلوگاهی با رسم فلش‌های مخصوص روی سطح راه به رانندگان اعلام می‌شود به خط مجاور منتقل شوند. ایشان نیز بلافاصله با زدن راهنما قصد خود را برای ترک خط به اطلاع خودروهای خط مجاور می‌رسانند و این خودروها به نوبه خود با زیاد کردن فاصله با جلو زمینه را برای این کار تسهیل می‌کنند.

3.‌ در انتهای قیف، خط مزبور با خط‌کشی مورب (مانند شانه راه) از دسترس رانندگان خارج شده و از این نقطه به بعد هرچند هنوز این خط به طور فیزیکی بسته نشده، اما راندن روی آن اکیدا ممنوع است. این نقطه تا گلوگاه واقعی حداقل 500 متر فاصله دارد.

به این ترتیب بدون آن‌که کاهش سرعت چندانی ایجاد شود، تمامی خودروهای موجود در خط مورد نظر به خطوط مجاور منتقل می‌شوند و راه‌بندان هم ایجاد نمی‌شود (مشروط بر آن‌که حجم جریان ترافیک از 50 تا 70 درصد ظرفیت حداکثر راه تجاوز نکند). برعکس، رعایت نکردن این نکات می‌تواند حتی در اوقاتی که حجم جریان در حد 20‌درصد ظرفیت راه است راه‌بندان ایجاد کند. علت این موضوع و این‌که چه عواملی در کشور ما موجب ایجاد گره در گلوگاه‌ها می‌شود را در نوشتارهای آینده بررسی خواهیم کرد.

دکتر حسن مقدم - استاد دانشگاه صنعتی شریف

خوانندگان ارجمند! لطفا نظرات خود را با شماره 300011220 پیامک کنید.