قندپهلو چگونه شیرین‌تر شد؟/ گزارش پشت صحنه سری جدید برنامه در شبکه آموزش

امیر قمیشی، تهیه‌کننده قند پهلو داخل استودیو با عوامل درباره چیدمان دکور صحبت می‌کند. یکی از حاضران می‌گوید: تقریبا 20 دقیقه دیگر استودیو آماده است و ضبط شروع می‌شود. در این فرصت از قمیشی درباره تولید سری تازه برنامه می‌پرسم که می‌گوید: بعد از پخش سری اول قند پهلو در ماه مبارک رمضان و استقبال مخاطبان، شبکه آموزش سیما تصمیم به ساخت سری دوم گرفت و بیست و دوم دی به‌عنوان زمان پخش سری جدید در نظر گرفته شد؛ برنامه‌ای که هر شب ساعت 21 روی آنتن می‌رود و روز بعد ساعت 11 بازپخش می‌شود. در سری دوم سعی کرده‌ایم برنامه تلفیقی از طنز و آیتم‌های دیداری باشد. به همین منظور نسبت به سری قبل، 40 درصد تغییر کرده است.

قمیشی همچنین می‌گوید: از ویژگی‌های این سری، رقابت چهار طنزپرداز زن با هشت طنزپرداز مرد است. این دوستان از سایر نقاط ایران به تهران آمده‌اند و معدل سنی افراد بین 22 تا 65 سال است. با همکاری این طنزپردازان در محیطی فرهنگی، طنز مکتوب به طنز دیداری بدل می‌شود.

***

از بخش‌های جدیدی که در سری جدید قندپهلو به برنامه اضافه شده، آیتم نور، صدا، دوربین، لبخند، معرفی کتاب طنزپردازان معاصر، خالی‌بندی شاعرانه و هدفمندی محیط‌ زیست است. 12 برنامه قندپهلو در استودیو ضبط می‌شود و مرحله فینال (یا به قول دست‌اندرکاران برنامه مرحله خیلی خیلی نهایی!) با حضور دو شرکت‌کننده در فرهنگسرای اندیشه تصویربرداری خواهد شد.

***

رضا رفیع، مجری و سردبیر محتوایی برنامه قند پهلو درباره سری جدید برنامه می‌گوید: برنامه بصری‌تر شده و ما ادبیات طنز را با حوزه‌های مختلف هنری گره زده‌ایم تا برنامه شیرین‌تر شود.

رفیع که هدایت بخش محتوایی از نقطه صفر تا نظارت بر اشعاری که در برنامه خوانده می‌شود به عهده اوست، می‌گوید: خوشبختانه خانم‌ها پا به میدان رقابت گذاشته‌اند، هرچند به دلیل حجب و حیا، نگاه خانم‌ها به مسائل متفاوت است، ولی همین تفاوت باعث لطیف و شیرین‌تر شدن برنامه می‌شود.

***

ساعت 22 و 20 دقیقه است که ضبط برنامه شروع می‌شود. از رضا رفیع می‌خواهند کمی جلوتر بیاید. می‌گوید: شانس آوردم، فاصله کله قندها چند سانتی‌متر نسبت به سری قبل بیشتر شده است، چون نباید از بین کله قندها فاصله بگیرم. البته خدا را شکر پهنای من مثل پهنای اینترنت مختصر و مفید است و بین کله قندها جا می‌گیرم!؛ سخنی که با خنده حضار روبه‌رو می‌شود. در برنامه امشب، سعیده موسوی‌زاده از مشهد، رضا احسان‌پور از اصفهان و فرامرز ریحان صفت از گیلان با یکدیگر رقابت می‌کنند. آیتم‌های برنامه ضبط می‌شود و شهرام شکیبا و ناصر فیض به‌عنوان داوران، به شرکت‌کنندگان امتیاز می‌دهند. در این میان، نکته جالب توجه، نوع امتیازدهی داوران است. شهرام شکیبا خطاب به ناصر فیض می‌گوید: ناصر چرا اذیت می‌کنی؟ در امتیازدهی چرتکه می‌اندازی؟ 17 و 25 صدم! فیض می‌گوید: ناراحت نباش! ببین امشب چرتکه هم آورده‌ام تا در جمع و تقسیم با مشکلی مواجه نشوم.

قبل از ضبط آیتم کاریکاتور، گریمور برنامه دوباره روی گریم رضا احسان‌پور، یکی از شرکت‌کنندگان کار می‌کند تا عرقی که بر چهره او نشسته در تصاویر دیده نشود. از ابتدای برنامه بشکه‌ای که در بخشی از دکور برنامه قرار گرفته، توجه فرامرز ریحان‌صفت شرکت‌کننده گیلانی را به خود جلب کرده است. شهرام شکیبا خطاب به او با شوخی می‌گوید: آخر برنامه این بشکه را به شما هدیه می‌دهیم و احسان‌پور به او می‌گوید: با نصب رایگان در محل. رضا رفیع، مجری برنامه هم می‌گوید: بنده ‌خدا فکر می‌کند توی این بشکه، نفت هست!

***

در ادامه، آیتم نور، صدا، دوربین، لبخند ضبط می‌شود. این بخش با همکاری و پیشنهاد سیدرضا صائمی، منتقد تلویزیون و سینما به قند پهلو اضافه شده است. صائمی می‌گوید: می‌خواهیم از ظرفیت تصویری سینما هم در طنز استفاده کنیم و درواقع پیوندی بین طنز ادبی و کمدی برقرار شود؛ زیرا سینما ظرفیت و قابلیت دارد که طنزپرداز وجه تصویری را تبدیل به طنزپرداز ساختار ادبی، زبانی و مکتوب بکند.

صائمی معتقد است این کار بخشی از توانایی‌ طنزپردازان را به اثبات می‌رساند و در عین حال جذابیت برنامه برای مخاطب بیشتر می‌شود، زیرا ضمن دیدن بخش‌هایی از فیلم‌ها که جنبه سرگرم‌کنندگی دارند، ذهن مخاطب نیز خلاق می‌شود و نگاهش نسبت به فیلم‌های طنزی که می‌بیند، ارتقا پیدا می‌کند. شاید این بخش بتواند علاقه‌مندان سینما را به دیدن برنامه‌های طنزی همچون قند پهلو ترغیب کند. در ضمن یک باب جدید در ذهن فیلمنامه‌نویسان طنز باز می‌شود تا از ظرفیت‌ ادبیات طنز در حیطه سینما و کمدی بیشتر استفاده بشود.

صائمی البته به این نکته اشاره می‌کند طنزی که دوستان درباره بخش‌هایی از فیلم‌ها می‌گویند، تمسخرآمیز نیست، بلکه نوعی شوخی است. او می‌گوید: همان‌طور که مهرجویی در فیلم نارنجی‌پوش با فیلم هامون خودش شوخی می‌کند، ما هم این شوخی را در برنامه قندپهلو استفاده می‌کنیم. گفتن بعضی چیزها با زبان طنز و شوخی دلنشین‌تر است.

***

در ادامه، نوبت به احسان‌پور می‌رسد تا شعر خود را بخواند و دوباره قبل از خواندن شعر توضیحاتی می‌دهد. شهرام شکیبا می‌گوید: اگر برای ما حداقل عقلی قائل‌ باشی، توضیح نمی‌دهی! احسان‌پور می‌پرسد حداقل شما چقدر است؟ شکیبا می‌گوید: حداقلی که می‌خواهی برای ما قائل شوی، حداکثر خودت است.

در آیتم هدفمندسازی شاعرانه، قرار می‌شود شرکت‌کنندگان با کلمه هوا و آلودگی شعر بگویند.

***

ساعت 12 شب است. چند دقیقه استراحت می‌کنیم و چای می‌آورند. در همین فرصت، نظر شهرام شکیبا را درباره سری جدید برنامه می‌پرسم.

او می‌گوید: وجه اصلی برنامه مسابقه نیست، بلکه می‌خواهیم مردم با حوزه ادبیات طنز بیشتر آشنا شوند اما به دلایلی در سری جدید، شیوه داوری تغییر کرده است. نوع امتیازدهی من و ناصر فیض سبب می‌شود با هم در حال شوخی باشیم که برای خودمان هم جالب است. ناصر فیض می‌گوید: تمام امتیازاتی که یک فرد می‌گیرد، با هم جمع و تقسیم بر دو می‌شود. سپس امتیاز کلی اعلام می‌شود. از او می‌پرسم بعضی جاها بر حسب صدم نمره می‌دهید. دلیل خاصی دارد؟ فیض می‌گوید: نه، چون اختلاف امتیازات شرکت‌کنندگان در مسابقه کم است، مجبور می‌شوم این‌طور نمره بدهم. احسان‌پور دوباره گریم می‌شود. او با خنده می‌گوید: تصویر من را زیاد نشان دهید. شاید گشایشی اتفاق بیفتد و بخت من باز شود.

فیض می‌گوید: با آن شعری که تو گفتی، اگر 99 ساله هم بشوی، وضعیت تو همین است.

ساعت یک و 10 دقیقه نیمه‌شب است. آیتم خالی‌بندی شاعرانه به‌عنوان آخرین بخش برنامه ضبط می‌شود. در نهایت، سعیده موسوی‌زاده و رضا احسان‌پور به مرحله دیگر می‌روند. رضا رفیع می‌گوید: قبل از ضبط قسمت دیگر برنامه اجازه دهید شام بخورم. چیزی نمانده بود مثل سری اول قندپهلو غش کنم! البته غش کردن من از نوع غش کردن به سمت یک تیم فوتبالی نیست، بلکه ناشی از خستگی کار است!

***

با اتمام برنامه از قمیشی می‌خواهم درباره ایده‌های آینده خود برای این برنامه بگوید. تهیه‌کننده قندپهلو در حالی که خسته‌تر از سه ساعت پیش است، می‌گوید: همزمان با ایام دهه فجر، اولین قندواره لبخند فجر از شبکه آموزش سیما پخش می‌شود. همچنین تلاش می‌کنیم در تعطیلات نوروز 93 مرحله خیلی‌خیلی‌خیلی نهایی! (فینال فینالیست‌ها) در قالب 13 برنامه قند پهلو روی آنتن شبکه آموزش برود. ساخت برنامه قند پهلو کار سختی است، اما به دلیل بازخورد خوبی که از مخاطبان گرفته‌ایم و به پاس احترام به مخاطبان رسانه یک‌بار دیگر این تجربه سخت، اما شیرین را تکرار کرده‌ایم.

سیما پویا