در آستانه سالگرد عملیات طوفان الاقصی و در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
صدقه قابل رجوع نیست
یک ماده در قانون مدنی وجود دارد که بیان میکند اگر کسی مالی را بهعنوان صدقه به دیگری بدهد، حق رجوع ندارد. این موضوع از آن جا جالب است که عقد هبه که در میان مردم به عنوان هدیه شناخته میشود، نوعی عقد جایز است به این معنا که فرد میتواند تحت شرایطی هدیه خود را پس بگیرد، اما ظاهرا شارع و قانونگذار به دلایلی مانع رجوع از صدقه شدهاند. شاید برای اینکه کمکی به افراد نیازمند کرده باشند و شأن انسانی آنان را نیز رعایت کنند.
شرایط سخت تأسیس خیریه
غیر از موضوع صدقه درباره نهادهای صدقه بگیر هم قوانین و مقرراتی وجود دارد. ثبت موسسه خیریه بهصورت معمول بیش از مؤسسات تجاری، فرآیندهای قانونی پیچیده و طولانی دارد. تأسیس این نهادها طبق قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در سازمان بهزیستی کشور صورت میگیرد. داشتن حداقل 23 سال و سرمایه اولیه پنج میلیون تومانی تنها بخشی از شرایط برای داشتن موسسهای است که بتواند صندوق جمعآوری صدقه داشته باشد و در این بخش فعالیت کند. در این میان کمیته امداد ماهیت ویژهای دارد زیرا بهعنوان نهاد حاکمیتی و موسسه عمومی غیردولتی فعالیت میکند. این کمیته زیر نظر رهبر معظم انقلاب کار میکند.
قانون بالادستی حوزه صدقه
قانونی که در حوزه صدقات بهعنوان قانون بالادستی شناخته میشود، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی است. در اصول و سیاستهای مالی نظام تأمین اجتماعی ـ که در این قانون ذکرشده ـ استفاده از منابع حاصل از صدقات و نذورات در قلمروهای نظام تأمین اجتماعی بهعنوان یک سیاست معرفی شده است.
برای نصب صندوق صدقات مجوز لازم است
باید دید بهطور جزئی درباره صندوقهای صدقات چه احکامی جاری است؟ درباره کمیته امداد ظاهرا هیچ محدودیت یا دستورالعمل قانونی برای نصب صندوق صدقات وجود ندارد؛ اما در سایر مؤسسات خیریه زیرمجموعه بهزیستی چاپ هرگونه قبض و نصب یا پخش صندوقهای جمعآوری کمکهای مردمی باید با مجوز سازمان بهزیستی باشد. این موضوع از منظر مالی اهمیت دارد کما اینکه ثبت عملکرد مالی در دفاتر قانونی و پلمب شده انجمنها و مؤسسات غیردولتی و خیریه و ارائه ترازنامه سالانه به بهزیستی استان الزامی است.
شهرداری متصدی نظم دهی به صندوقهای صدقات
از نظر قوانین و مقررات ناظر بر فرآیند نصب، این شهرداری است که متصدی اصلی ماجراست. مطابق تبصره یک ماده 55 قانون شهرداری مصوب سال 1334، سد معابر عمومی و اشغال پیادهروها و استفاده غیرمجاز از آنها و میدانها، پارکها و باغهای عمومی برای کسب و یا سکنی یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزادکردن معابر و اماکن مذکور به وسیله مأمورین خود رأساً اقدام کنند. در جای دیگری، ضوابط و مقررات ارتقای کیفی سیما و منظر شهری مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی هم مکانیابی صندوق صدقات را به شهرداریها واگذار میکند. شهرداری هم ضوابط و مقرراتی در این زمینه تنظیم کرده است. نکات جالب در این ضوابط و مقررات این است که اولا گفته شده فرم صندوقهای صدقات باید متناسب با فرم اولیه کمیته امداد باشد و الزامی هم صورت گرفته که رنگ صندوقها با یکدیگر متناسب باشد. طبق این مقررات نصب صندوق صدقات در تقاطعها تا شعاع ده متری آنها، در ورودی و خروجی پمپهای بنزین و گاز و نیز در مجاورت سطلهای زباله مجاز نیست. جالب است که در این سند برای نوع مصالح، شکل و قالب و حتی اندازه حفره ورود پول به صندوق هم قواعدی پیشبینی شده است.
ماجرای یک اختلاف در دیوان عدالت اداری
جالب است بدانید که نصب صندوق صدقه در کشور تا آنجا اهمیت دارد که حتی موضوع یک رأی دیوان عدالت اداری هم قرار گرفته است. ماجرا این بوده که در شهریار، از توابع استان تهران فردی اقدام به نصب صندوق صدقه در پیادهرو میکند، اما نیروی انتظامی بنا به مصوبه فرمانداری که گفته صندوقهای صدقات بدون مجوز در معابر عمومی نصب نشوند، اقدام به برخورد با این فرد میکند. این فرد از مصوبه فرمانداری به دیوان شکایت میبرد و میگوید وظیفه ساماندهی صندوقهای صدقه با شهرداری است نه فرمانداری. این استدلال مورد توجه دیوان هم قرار میگیرد و رای نهایتا به نفع شاکی صادر میشود، اما دو نکته در دفاعیات فرمانداری شهریار قابل توجه است. نخست آنجا که به رعایت نشدن تقسیمات کشوری در نصب صندوقهای صدقه اشاره میکند (مثل اینکه صندوق یک خیریه که دفتر آن در تبریز است، در تهران زده شود) و دوم اینکه از سوءاستفاده از اعانههای مردم با صندوقهای غیرمجاز میگوید. همین دو موضوع نشان میدهد هنوز نظام قانونی و حقوقی کشور به سند جامعی درباره این کالای پراستفاده در فضای شهری نرسیده است.
در آستانه سالگرد عملیات طوفان الاقصی و در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
حسن هانیزاده در آستانه سالگرد عملیات طوفان الاقصی در یادداشتی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
رهبر در گفتوگو با جامجم:
در آستانه سالگرد عملیات طوفان الاقصی و در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با رئیس شورای تامین دام کشور وضعیت بازار واردات گوشت را بررسیکردیم
در گفتوگوی «جامجم» با مینا مهرنوش، کارآفرین و عضو هیات علمی دانشگاه تهران: