اوباما را فردی بسیار مؤدب و باهوش یافتیم

حسن روحانی،‌ رئیس‌جمهور ایران، در مصاحبه‌ای با نشریه آمریکایی فایننشال تایمز به بیان دیدگاه‌های خود درباره مسائل داخلی و خارجی کشورمان پرداخت.

فایننشیال‌تایمز: سه‌شنبه گذشته سخنرانی مهمی درباره اقتصاد و وضعیت وخیم اقتصادی، انجام دادید. برنامه‌های شما برای احیای اقتصاد چیست و آیا زمانی که دفتر ریاست‌جمهوری را در اختیار گرفتید از وضعیت اقتصادی دچار شوکه شدید؟

حسن روحانی: این دولت مسائل اقتصادی جدی‌ای به ارث برده است. اگرچه ما هم شاهد رکود و هم تورم در کشور بودیم اما درباره آینده اقتصادی کشور بسیار امیدوار هستیم. این تنها دیدگاه من نیست. تیم اقتصادی من نیز همین دیدگاه مشابه را دارد که ما می‌توانیم مسائل اقتصادی را در مدت زمان کوتاهی حل و فصل کنیم.

دلیل امیدواری ما این است که توانسته‌ایم رشد سریع تورم را در سه ماه گذشته تا حدودی مهار کنیم. من فکر می‌کنم تورم [نقطه به نقطه] از 43 درصد به 36 درصد کاهش یافته است. این یک علامت خوب است و ما این مسیر را از طریق دو ابزار مهار نقدینگی و بهبود فضای کسب و کار ادامه خواهیم داد.

در حوزه رکود، رشد اقتصادی  ایران در سال 1391 منفی 5.8 درصد بود، سعی داریم که این رقم را در اسفند ماه به صفر درصد کاهش دهیم. در همین حین،‌ توافقنامه هسته‌ای ژنو فضای مثبتی را در حوزه اقتصادی فراهم آورده این فضا با اعمال این توافقنامه بیشتر بهبود خواهد یافت.

فایننشیال‌تایمز: آیا پیش‌بینی شما وابسته به برداشته شدن تحریم‌ها است؛ لغو تحریم‌ها برای اقتصاد ایران چقدر مهم است؟

حسن روحانی: خیر. اگر شما گزارش اقتصادی مرا مطالعه کرده باشید، متوجه خواهید شد که تحت تحریم‌های کنونی توانسته‌ایم تورم را کاهش دهیم. پیش‌بینی کرده‌ایم که تحت تحریم‌های کنونی، رشد اقتصادی ما سال آینده مثبت خواهد بود. اما در عین حال، اگر تحریم‌ها برداشته شده و یا تسهیل گردند، طبیعتاً شاهد نتایج آن در اقتصاد خواهیم بود.

فایننشیال‌تایمز: توافقنامه هسته‌ای موقت از اهمیت بسیاری برای اعتماد دوجانبه بین ایران و بقیه جهان برخوردار است. ایران چه‌کاری می‌تواند انجام دهد تا واشنگتن و کنگره را مطمئن سازد که واقعاً خواهان یک توافق هستید، اینکه نمی‌خواهید تسلیحات هسته‌ای بسازید؟ آیا درباره حجم برنامه غنی‌سازی اورانیوم با غنای پایین ایران خط قرمز دارید؟

حسن روحانی: همان‌گونه که قبلاً نیز گفته شده است، فعالیت‌های هسته‌ای ایران دارای اهدافی کاملاً صلح‌آمیز است. زیرا تمام فعالیت‌های هسته‌ای ما زیر نظر آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای قرار دارد. همان‌گونه که می‌دانید،‌ تمام سایت‌های هسته‌ای به‌صورت منظم توسط دوربین‌های آژانس بازرسی می‌شوند. و اصول ما نیز ایجاب می‌کنند که تسلیحات کشتار جمعی هیچ جایی در دکترین ما نداشته باشند. اینکه ما غنی‌سازی [اورانیوم] را تا چه‌حد گسترش داده و یا آن‌گونه که شما گفتید حجم آن چقدر خواهد بود وابسته به نیاز ما به سوخت هسته‌ای است.

می‌دانید که ما بخش‌های دیگری را در ایران تکمیل کرده‌ایم تا میله‌های سوختی بسازیم و با برنامه‌ای که به آژانس داده‌ایم تقریباً از هم‌اکنون به بعد [اورانیوم] غنی‌سازی شده به میله‌های سوختی رآکتور [تحقیقاتی تهران] تبدیل خواهند شد.

فایننشیال‌تایمز: آیا نابود کردن تأسیسات هسته‌ای خط قرمزی برای دولت شما است؟

حسن روحانی: 100 درصد.

فایننشیال‌تایمز: اگرچه این امر آشکارا به توافق آتی بستگی خواهد داشت اما آیا می‌توانید تداوم روابط دوجانبه با آمریکا را متصور شوید؟ آیا ایران از نظر سیاسی و روانی آماده چنین اقدامی است، و البته نباید بریتانیا را از یاد ببریم، ماهی کوچک‌تر؟

حسن روحانی: در حوزه آمریکا، ما در این مرحله نیاز به کاهش تنش‌ها و اعتمادسازی گام به گام داریم. مسائلی که در 35 سال پدید آمده‌اند در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت نمی‌توانند حل شوند. بهترین راه برای مشاهده اینکه آیا می‌توانیم اعتمادسازی کنیم یا نه مسأله هسته‌ای است.

اگر گام‌های اولیه در ژنو محتاطانه و دقیق اجرایی شوند، بدین معنا خواهد بود که ما یک گام به‌سوی اعتماد برداشته‌ایم. فضایی که من در نیویورک دیدم در قیاس با آنچه قبلاً شاهدش بودم اندکی تغییر یافته بود. در دیدار با روشنفکران، اساتید دانشگاهی و اعضای اندیشکده‌ها احساس کردم که انتخابات [ریاست جمهوری] تأثیر بسیاری گذاشته است.

اما درباره "ماهی کوچکی" که اشاره کردید، وضعیت بسیار متفاوت است. ما با دولت بریتانیا دارای روابطی بودیم که تحت برخی شرایط به میزان زیادی کاهش یافت.

پس از انتخابات [ریاست جمهوری]، برخی گام‌ها برای بهبود روابط برداشته شده است. در گفت‌و‌گوی تلفنی که هفته گذشته با آقای دیوید کامرون داشتم، احساس کردم که هر دو طرف مشتاق هستند گام به گام به‌سوی روابط بهتر قدم بردارند.

فایننشیال‌تایمز: آیا آماده هستید که شاید در آینده اوباما را به تهران دعوت کنید؟ درباره وی به‌عنوان یک شخصیت اصلاح‌طلب چه‌فکری دارید؟

حسن روحانی: در گفت‌و‌گوی تلفنی [ماه سپتامبر] که داشتیم،‌ وی را فردی بسیار مؤدب و باهوش یافتیم. همان‌گونه که قبلاً نیز گفتم، مسائل ایران ــ آمریکا بسیار پیچیده هستند و در یک بازه زمانی کوتاه نمی‌توانند حل شوند. علی‌رغم پیچیدگی‌ها، گشایشی در 100 روز گذشته پدید آمده است که می‌تواند بعداً گسترش یابد.

فایننشیال‌تایمز: گفت‌و‌گوهای هسته‌ای اهمیتی بنیادین دارند و اعتماد دوجانبه در حال ایجاد است. انتخاب شما نیز نشانگر یک تغییر بود. اما بدبین‌هایی در اسرائیل،‌ عربستان سعوی و یا میان محافظه‌کاران واشنگتن و در کنگره وجود دارند که می‌گویند ما هنوز درباره حضور ایران در سوریه و‌ حمایت این کشور از حزب‌الله بسیار نگران هستیم. تا چه‌حد می‌توانید در حالی که چنین مسائلی دارید و درباره سیاست خارجی ایران بی‌اعتمادی وجود دارد، اعتمادسازی کنید؟

حسن روحانی: نگرانی مهم درباره سوریه حضور گروه‌های تروریستی در خاک این کشور است. این امر باید تمام [کشورها] را نگران سازد. به‌نظر من اساساً تداوم خونریزی و جنگ داخلی در سوریه ثبات منطقه را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل، هم‌اکنون مذاکراتی با کشورهای منطقه و غربی درباره آینده سوریه انجام می‌دهم. ما تمام تلاش خود را می‌کنیم تا درجهت پایان دادن به جنگ داخلی در سوریه و خروج تمام تروریست‌ها از این کشور، یاری رسانیم. این امر منوط به مذاکرات بین دولت سوریه و اوپوزیسیون خواهد بود تا راه برای برگزاری انتخابات آزاد هموار شود. ما باید تسلیم هرچیزی شویم که مردم سوریه در انتخابات برمی‌گزینند.

فایننشیال‌تایمز: آیا شما وارد مذاکراتی بی‌سروصدا با آمریکایی‌‌ها و قدرت‌های غربی درباره سوریه شده‌اید؟

حسن روحانی: نه با آمریکایی‌ها. اما [در حال مذاکره] با اروپایی‌ها هستیم. اگر ایران در گفت‌و‌گوهای ژنو2 شرکت کند،‌ به‌صورت بی‌طرفانه‌ای با تمام اعضایی که در آنجا حاضر خواهند بود گفت‌و‌گو خواهد کرد.

فایننشیال‌تایمز: گفته می‌شود که شما از یک خوشبینی ذاتی برخوردار هستید. اما باید خیلی خوشبین باشید که باور کنید بشار اسد در یک انتخابات عادلانه و آزاد از قدرت کنار خواهد رفت.

حسن روحانی: من خوشبین نیستم، اما بدبین نیز نیستم. نمی‌توانم آینده سوریه را پیش‌بینی کنم. اما زمینه باید برای تصمیم مردم آماده باشد. اگر مردم به آقای اسد رأی ندهند، مشکلی نخواهد بود. مردم هرکسی را که انتخاب کنند ما به انتخاب آنها احترام خواهیم گزارد.

فایننشیال‌تایمز: آیا شما برای مهار بحران سوریه و آماده‌سازی زمینه‌های مصالحه با عربستان سعودی گفت‌و‌گو می‌کنید؟

حسن روحانی: ما هم‌اکنون مذاکره نمی‌کنیم. اما هیچ مسأله‌ای برای مذاکره با عربستان سعودی و یا هر کشور دیگری نداریم. ما مذاکراتی نزدیک و گوناگون با اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه سازمان ملل، داشته‌ایم. وی چند روز پیش در تهران بود و با وی دیدار کردیم. ما روابط نزدیکی داریم و مذاکراتی را با سازمان ملل درباره آینده سوریه انجام می‌دهیم.

فایننشیال‌تایمز: شما با کمک اصلاح‌طلب‌ها یک پیروزی قاطع در ماه ژوئن کسب کردید. آیا با دیدگاه آنها مبنی بر اینکه باید اصلاحات سیاسی در داخل ایران صورت بگیرد موافق هستید یا اینکه تنها بر کارایی اقتصادی و روابط بهتر با غرب و همسایگان‌تان متمرکز هستید؟

حسن روحانی: یقیناً مسائل اقتصادی و سیاست خارجی مهم هستند اما این امر ما را از تفکر درباره مسائل فرهنگی و سیاست داخلی بازنمی‌دارد. همان‌گونه که در دوره انتخابات وعده دادم، درصدد برنامه‌ریزی یک منشور حقوق مدنی هستیم. با اتمام 100 روز از عمر دولت، پیش‌نویس این منشور را روی وب‌سایت [رسمی ریاست جمهوری] قرار دادم تا کارشناسان بتوانند درباره آن نظر دهند. من این منشور را پس از دریافت نظرات روشنفکران و کارشناسان تکمیل و آن را به جامعه عرضه کردم و فرآیند اجرای آن را تعقیب خواهم کرد. بنابراین، این دولت نمی‌تواند تنها به خط‌مشی‌های اقتصادی و خارجی محدود بماند.

فایننشیال‌تایمز:آیا فایننشیال‌تایمز می‌تواند امیدوار باشد که در دیدار بعدی از تهران بتواند مانند شما و رهبر و دیگر اشخاص مهم در این کشور "توئیت" کند؟

حسن روحانی: هم‌اکنون هم می‌توانید این کار را انجام دهید، مسأله‌ای نباید باشد.

فایننشیال‌تایمز: قصد دارید در پایان دور اول ریاست جمهوری‌تان کشور را در چه‌وضعیتی ببینید؟

حسن روحانی: جمهوری اسلامی ایران در پایان این چهار سال از نظر اقتصادی، در حوزه اثرگذاری منطقه‌ای و نیز از نظر فرهنگی و سیاسی در داخل، در وضعیت بسیار بهتری خواهد بود. ما از پیش شاهد علائم پیشرفت در تمام این حوزه‌ها در 100 روز گذشته بوده‌ایم.

فایننشیال تایمز: یک ایرانی گفته‌ جالب توجه است که ایران تنها در عرض سه ماه از قرون وسطی پای به رنسانس گذاشته است.

حسن روحانی: من با این نوع عبارات موافق نیستم، اما تحرک و سرزندگی مردم در این دوره به‌میزان چشمگیری افزایش یافته است.(تسنیم)