سردرد در کودک

به‌طور کلی سردردها به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود که تمایز میان آنها اهمیت بسزایی دارد. از سردردهای اولیه می‌توان به سردردهای میگرنی و سردردهای فشاری اشاره کرد که به‌طور نسبی شایع هستند و به سردردهایی که به دلایل زمینه‌ای مانند سینوزیت، فشار خون، تومورها و ضایعات مغزی به وجود می‌آید سردردهای ثانویه می‌گویند که اساس درمان آنها معطوف به برطرف کردن عوامل زمینه‌ای است.

از میان همه اینها، سردرد میگرنی از شایع‌ترین علل سردرد کودکان است که معمولا به‌صورت درد موضعی متوسط تا شدید با ماهیت ضربان‌دار یعنی احساس کوبیدن یا احساس ضربات مکرر در سر بروز می‌کند. مدت آن بین یک تا 72 ساعت متغیر و ممکن است با حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور یا صدا همراه باشد.

قبل از شروع سردرد میگرنی ممکن است علائمی مانند احساس جرقه و ارتعاش نور یا احساس حرکت حشرات روی پوست، گزگز شدن پوست یا اختلال تکلم رخ دهد که معمولا مدت آن بین پنج تا 60 دقیقه است، ولی باید توجه داشت که در کودکان این علائم، معمولا رخ نمی‌دهد یا از سوی کودک قابل توصیف نیست.

نوع دیگری از میگرن نیز وجود دارد که با علائم شکمی همراه است. در آن از سردرد خبری نیست و درد شکم، بیشتر در اطراف ناف بروز می‌کند؛ درد کیفیت مبهم دارد و مانند سردرد میگرنی بین یک تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد؛ این نوع میگرن با علائمی مانند تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی یا رنگ‌پریدگی همراه است.

حال این‌که چه نوع سردردی را باید مورد بررسی بیشتر قرار داد، بستگی به وجود نشانه‌های خطر دارد که عبارت است از: مشاهده علائم عصبی موضعی در معاینه، وجود تشنج، کوتاه بودن مدت علائم اولیه، سردرد نوع کلاستر، سردردهای ثانویه، سردرد بدنبال سرفه، بروز سردرد در سن زیر شش سال، سردردی که هنگام برخاستن از خواب باشد یا بدون سابقه سردرد میگرنی در خانواده.

درمان

درمان طولانی و پیشگیرانه میگرن با داروهای اختصاصی میگرن زمانی صورت می‌گیرد که دست‌کم یک حمله سردرد در هر هفته رخ دهد یا این‌که سردرد موجب اختلال فعالیت کودک در مدرسه، خانه یا اجتماع شود؛ در غیر این صورت فقط درمان با داروهای مسکن در زمان حمله میگرنی کفایت می‌کند.ورزش منظم، مصرف کافی مایعات، پرهیز از مصرف مواد محرک مانند قهوه، مصرف بموقع وعده‌های غذایی و خواب کافی از دیگر مواردی است که در کاهش عود میگرن موثر است.

دکتر حمیدرضا‌ صادقی - ‌‌متخصص اطفال