مشکل دارو در داروخانه‌های بیمارستانی

جمشید سلام‌زاده در گفت‌وگو با فارس، ضمن انتقاد از اقدام اخیر شرکت‌های پخش‌دارو با صراحت اعلام کرد ‌اکنون شرکت‌های دارویی، بیشتر داروها را دارند، اما چون بیمارستان‌ها به این شرکت‌ها بدهی دارند، این شرکت‌ها یا از توزیع دارو خودداری می‌کنند یا برای خرید دارو شرط می‌گذارند و می‌گویند که بیمارستان‌ها باید هزینه دارو را نقدی پرداخت کنند.

یعنی در حالی که ‌اکنون بسیاری از بیمارستان‌های دولتی با مشکل کمبود نقدینگی روبه‌رو هستند، برخی شرکت‌های پخش دارو نیز حاضر نیستند که دیگر دارو را به صورت نسیه در اختیار داروخانه‌های این بیمارستان‌ها قرار دهند و ترجیح می‌دهند که دارویشان را نقدی به فروش برسانند.

سلام‌زاده مدعی است که سهمیه داروی بیمارستان‌های بدهکار به بیمارستان‌های مرفه داده می‌شود و در واقع، چون یکسری بیمارستان‌ها نمی‌توانند خرید نقدی دارو داشته باشند، از طرف شرکت‌های پخش‌دارو تحریم شده‌اند و همین امر باعث شده زمانی که سهمیه داروی خاصی تولید یا وارد می‌شود، شرکت‌های پخش ترجیح دهند با بیمارستان‌هایی که بدهی ندارند و دارو را به صورت نقدی خریداری می‌کنند وارد معامله شوند؛ در نتیجه سهمیه داروی بیمارستان‌های بدهکار به بیمارستان‌هایی داده‌ می‌شود که وضع مالی بهتری دارند.

جالب اینجاست این اتفاق‌ها در حالی رخ می‌دهد که هفته قبل، متن مصوبه‌ای از سوی دولت منتشر شد که در آن تاکید شده بود بیماران بیمارستان‌های دولتی نباید برای تهیه دارو و تجهیزات درمانی به داروخانه‌های خارج از بیمارستان مراجعه کنند و بیمارستان‌ها ملزم هستند که داروی موردنیاز بیماران بستری را در همان داروخانه بیمارستان تهیه کنند.

در حالی که برخی بیمارستان‌های بدهکار به شرکت‌های پخش دارویی، توان تهیه دارو را ندارند و تا وقتی که پول نقد ندهند، دیگر شرکت‌های پخش دارویی به آنها دارو نمی‌دهند، معلوم نیست این مصوبه چگونه می‌خواهد اجرایی شود و طبیعی است که وقتی دارو به بیمارستان‌های دولتی داده نشود اولین چوب این اختلاف‌نظر را بیمارانی خواهند خورد که مجبور می‌شوند با نسخه‌ای در دست، داروهایشان را در داروخانه‌ای خارج از بیمارستان تهیه کنند.

تحریم دارویی بیمارستان‌ها غیرقانونی است

مطابق آمارهای وزارت بهداشت، بیمه‌های درمانی بیش از 1100 میلیارد تومان به بیمارستان‌ها بدهکار هستند و در همین شرایط جالب است که برخی شرکت‌های عمده پخش دارو در کشور زیرنظر سازمان تامین اجتماعی و وزارت رفاه کار می‌کنند.

عباس حاجی‌آخوندی، رئیس سازمان غذا و دارو در گفت‌وگو با جام‌جم به همین نکته اشاره می‌کند و می‌گوید: از نظر قانونی، شرکت‌های پخش دارو حق ندارند که بیمارستان‌ها را تحریم دارویی کنند و خوشبختانه تاکنون نیز بسیاری از شرکت‌های پخش دارو با بیمارستان‌ها همکاری داشته‌اند و شاید این مشکل تنها به تعداد محدودی از بیمارستان‌ها با بدهی زیاد ختم شود، اما اگر هم قرار بر تحریم دارو باشد، این شرکت‌ها می‌توانند قبل از این تصمیم، به سازمان غذا و دارو شکایت کنند تا ما هم بتوانیم از طریق طلب‌هایی که بیمارستان‌ها از بیمه دارند، با آنها تسویه حساب کنیم.

این مقام مسئول از همه شرکت‌های پخش دارو می‌خواهد که مشکلات مالی با بیمارستان‌ها را از طریق رایزنی با بیمارستان‌ها و وزارت بهداشت حل کنند و اطمینان می‌دهد که در سریع‌ترین زمان ممکن، بدهی‌ بیمارستان‌ها پرداخت می‌شود.

اما برخی شرکت‌های پخش دارو نیز زیرمجموعه وزارت رفاه نیستند که بتوانند از تسویه حساب وزارت بهداشت و‌وزارت رفاه، طلبشان را وصول کنند و با این حال، نمی‌توان از این شرکت‌های خصوصی توقع داشت که دندان روی جگر گذاشته و مثل سابق، دارو را به صورت غیرنقدی به بیمارستان‌های بدهکار به فروش برسانند.

مدیریت بیمارستان‌ها بی‌تقصیر نیست

مراحل رسیدن دارو به داروخانه‌ بیمارستان‌ها به این شکل است که ابتدا شرکت‌های پخش دارو، تجهیزات پزشکی و داروهای موردنظرشان را از شرکت‌های دارویی خریداری می‌کنند و سپس این داروها را در اختیار داروخانه‌های بیمارستانی قرار می‌دهند.

این داروخانه‌ها نیز بخشی از هزینه دارو را از بیمار دریافت می‌کنند و بخش دیگری از هزینه دارو را هم از بیمه‌ها می‌گیرند و در نهایت نیز داروخانه‌های بیمارستانی باید از محل همین دریافتی‌ها، با شرکت‌های پخش دارو تسویه حساب کنند.

اما شمس‌علی رضازاده، معاون سابق داروی سازمان غذا و دارو به جام‌جم می‌گوید: مشکل دارو در بیمارستان‌ها وقتی بحرانی می‌شود که این دریافتی‌های دارو به جای آن که صرف تسویه‌حساب با شرکت‌های پخش دارو شود، صرف هزینه‌های جاری در بیمارستان‌ها می‌شود.

به گفته رضازاده، ‌اکنون بیمارستان‌ها بیش از 800 میلیارد تومان به شرکت‌های پخش دارو بدهکار هستند و اگر رقم این بدهی‌ها اضافه شود، بسیاری از شرکت‌های پخش دارو ورشکست می‌شوند، اما برخی بیمارستان‌های بدهکار به جای آن که پول داروی فروخته شده را به‌شرکت‌های پخش دارو بدهند، صرف تهیه غذا و حقوق کارکنان بیمارستان می‌کنند.

اما اگر پای درد دل مدیران بیمارستان‌های دولتی بنشینید، آنها می‌گویند که برای جبران کسری بودجه بیمارستان‌ها، ناگزیر به انجام این کار هستند و به دلیل آن که تعرفه‌های درمان در بیمارستان‌ها با هزینه‌های واقعی دارو و درمان مطابقت ندارد و بودجه‌هایی که وزارت بهداشت در اختیار بیمارستان‌ها می‌گذارد، کفاف هزینه‌های واقعی آنها را نمی‌دهد، در این شرایط برخی بیمارستان‌ها مجبور می‌شوند که به هر نحوی شده، هزینه‌های جاری بیمارستان را تامین کنند.

به هر حال به نظر می‌رسد تا وقتی تعرفه درمان در بیمارستان‌ها واقعی نشده و مشکل کمبود نقدینگی بیمارستان‌های دولتی رفع نشود، این اختلاف‌های مالی بین بیمارستان‌ها و شرکت‌های پخش دارویی در ماه‌های آینده نیز ادامه داشته باشد.

امین جلالوند‌ - ‌گروه جامعه