نه حال بیمار خوب است، ‌نه حال دارو

دیگر از آن خواهش و التماس‌های اولیه هم خبری نیست و با ناامیدی در گوشه‌ای از داروخانه 13 آبان تهران می‌نشیند؛ جایی که قرار است هر داروی نایابی در آن پیدا شود و یک داروخانه مرجع برای همه بیماران باشد، اما حالا کار به جایی رسیده که این داروخانه دیگر برای هما و بسیاری از بیماران خاص و صعب‌العلاج، حکم امید آخر را از دست داده است.

هما برای تهیه داروهای شیمی‌درمانی ویژه بیماران مبتلا به سرطان به این داروخانه آمده است و حالا بناچار باید با دست خالی به خانه برگردد. او مجبور است در هر دوره شیمی‌درمانی، داروی کیتریل را برای جلوگیری از تهوع و داروی هیدروکورتیزون را برای مقابله با التهاب مصرف کند، اما به گفته خودش، پیدا‌کردن این داروها در داروخانه‌های اصلی کشور هم بسیار سخت و گاهی غیرممکن شده و طی چهار ماه اخیر نیز قیمت این داروها بشدت افزایش داشته است.

هما دیگر حس و حالی برای حرف زدن ندارد و فقط برای این‌که حرمت مرا نگه دارد و پرسشم را درباره اوضاع فعلی دارو و درمانش بی‌پاسخ نگذارد، خیلی کوتاه می‌گوید: این داروهایی که تا حالا پیدا نکرده‌ام، داروهای جانبی برای کاهش عوارض شیمی‌درمانی است. پیدا‌کردن داروهای اصلی شیمی‌درمانی، سخت‌تر از این هم می‌شود. به هر داروخانه‌ای که فکر کنید سرزده‌ام، اما اگر نتوانم این داروهای جانبی را پیدا کنم، باید تا دوره بعدی شیمی‌درمانی، با تهوع و سردرد چند هفته‌ای کنار بیایم.

اوضاع پرویز ابراهیمی نیز دست‌کمی از هما ندارد. وقتی می‌فهمد خبرنگارم، به سمتم می‌آید و می‌گوید: تو را به خدا به گوش مسئولان برسانید که چرا باید یک آمپول دیفلکس برای درمان بیماری مزمن کلیه، قیمتش 920 هزار تومان باشد؟ مگر حقوق ماهانه ما چقدر است؛ تازه همین دارو را دو ماه پیش، 720 هزار تومان می‌خریدم و جالب است مسئولان داروخانه 13 آبان می‌گویند نمونه مشابه این دارو را دارند، اما کیفیت این داروی مشابه را تضمین نمی‌کنند.

پرویز از زنجان آمده و می‌گوید این داروی پسرش را از طریق دلال‌های دارو در تهران پیدا کرده است، اما می‌ترسد ماه بعد هم دوباره همین مشکل کمبود دارو برایش پیش بیاید. او از این‌که بیمه‌های درمانی نیز تاکنون هیچ کمکی برای تحت پوشش قرار دادن قیمت این دارو انجام نداده‌اند، گلایه‌مند است و در آخر شماره تلفنش را می‌دهد تا اگر خبر خوشی از این دارو به گوشمان رسید، او را هم بی خبر نگذاریم.

مجید نظر هم راننده تاکسی است که از کمبود قرص پلاویکس برای درمان بیماری‌های قلبی شکایت دارد.

او از گرانی دارو هم حسابی دل خونی دارد و می‌گوید: همین قرص پلاویکس را دو ماه قبل به قیمت 1800 تومان می‌خریدیم، اما حالا قیمت هر قرص،3200 تومان شده است، حتی اینجا داروی فشار خون ایرانی را هم در اختیار همه قرار نمی‌دهند و می‌گویند کمبود داریم.

بهنام جباری هم برای کمک به مراحل درمان برادرش به داروخانه 13 آبان آمده و از این مساله شاکی است که چرا آمپول‌های ایرانی مخصوص بیماران دیابتی، کیفیت داروهای خارجی را ندارد و تازه همین نوع ایرانی‌اش هم به زحمت پیدا می‌شود.

روزهای سخت بیماران خاص و صعب‌العلاج

این روزها اگر از خیابان طالقانی، تقاطع قرنی عبور کنید، با انبوه بیمارانی مواجه می‌شوید که به امید تهیه داروهای کمیاب، راهی داروخانه مرکزی هلال احمر شده‌اند.

در این داروخانه بزرگ پایتخت، بسیاری از شهروندان از شهرهای دیگر آمده‌اند و به امید این‌که در تهران بزرگ، داروی کمیاب راحت‌تر پیدا می‌شود، راهی داروخانه‌های مرجع تهران شده‌اند.

حسین کیا از شهرستان فیروزکوه آمده و در اسفند 91 عمل پیوند قلب انجام داده است، اما حالا به گفته خودش، دیگر نمی‌تواند با این قیمت‌های نجومی دارو، مراحل درمانش را ادامه دهد. حسین با اندامی تکیده و ماسکی به صورت، گلایه می‌کند: برای این‌که بدنم، پیوند قلب را پس نزند، مجبورم هستم داروی والسایت را تهیه کنم. تا سه ماه قبل، قیمت این دارو 370 تا 380 هزار تومان بود، اما حالا قیمت این داروی کمیاب در داروخانه‌ها، پنج میلیون تومان برای 60 کپسول است و این قیمت برای افرادی است که دفترچه بیمه درمانی و بیمه تکمیلی دارند. او با تعجب می‌پرسد وقتی قیمت 60 کپسول با دفترچه بیمه، پنج میلیون تومان است، معلوم نیست قیمت همین دارو در بازار آزاد و بدون دفترچه چقدر است. واقعا با این اوضاع اگر همه زندگی‌ام را هم بفروشم، نمی‌توانم این داروهای گرانقیمت را تهیه کنم.

در این داروخانه، بیماران هموفیلی، بیماران دیالیزی، بیماران مبتلا به سرطان و انواع بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن با برگه‌ای در دست که نوبتشان را تعیین می‌کند، منتظرند تا در صورتی که دارو تمام نشده باشد، آن را از داروخانه تهیه کنند.

یکی دیگر از بیماران خاص روی برگه نوبتش نوشته است 360 و روی تابلوی داروخانه هلال احمر عدد 120 درج شده است، این یعنی 240 نفر دیگر جلوتر از او در صف تهیه دارو هستند.

با بغضی به سمتم می‌آید و روی صندلی‌های سبز و پلاستیکی دارو خانه می‌نشیند، سفره دلش را باز می‌کند و می‌گوید: تا چهار روز قبل، داروی اپلکس برای جبران کم‌خونی بیماران دیالیزی است، به طور رایگان بین بیماران خاص توزیع می‌شد، اما حالا باید همین یک قلم دارو را 160 هزار تومان تهیه کنم. تازه مجبوریم هر ماه این دارو را از زیر سنگ هم که شده پیدا کنیم؛ این در حالی است که دفترچه بیمه بیماران خاص هم داریم ولی این روزها، دفترچه‌های بیمه دیگر به کار بیماران خاص نمی‌آید.

خانم دیگری که خود را گودرزی معرفی می‌کند، می‌گوید: برای تهیه دارویی که از خونریزی داخلی پس از عمل جراحی طحال جلوگیری می‌کند، مجبور شده است از شهرستان بروجرد به تهران بیاید، اما تا حالا با مراجعه به داروخانه‌های مرجع تهران هم نتوانسته است داروهای پدرش را تهیه کند.

یکی دیگر از بیماران دیالیزی که به امید تهیه دارو به داروخانه هلال احمر آمده است، تاکید می‌کند از روز عید تا الان، قیمت بسیاری از داروهای بیماران دیالیزی تا چهار برابر افزایش پیدا کرده است.

وقتی از او می‌پرسم آیا توانسته است ما‌به‌التفاوت قیمت داروی بیماران خاص را از وزارت بهداشت بگیرد، می‌گوید برخلاف وعده‌های مسئولان، تاکنون نه‌تنها او، بلکه هیچ‌کدام از بیماران خاص نتوانسته‌اند ما‌به‌التفاوت قیمت داروی بیماران خاص را دریافت کنند.

چرا هلال احمری‌ها نمی‌خواهند حرف بزنند؟

هیچ کسی بهتر از مسئولان دو داروخانه مرجع 13 آبان و داروخانه مرکزی هلال احمر از اوضاع کمبود و گرانی دارو در ماه‌های اخیر خبر ندارند، اما مسئول داروخانه 13 آبان حاضر به گفت‌و‌گو و حتی ملاقات حضوری با ما نشد، ولی مدیر داروخانه مرکزی هلال احمر، گفت‌و‌گو با جام‌جم را منوط به اجازه کتبی مسئولان حراست و روابط عمومی این سازمان دانست.

اما مدیران روابط عمومی سازمان تدارکات پزشکی هلال‌احمر، به طور صریح به ما اعلام کردند از سوی مسئولان ارشد هلال احمر تاکید شده است که از هرگونه مصاحبه مربوط به کمبود و گرانی دارو اجتناب کنند و در مورد این موضوع منفی با رسانه‌ها صحبت نکنند.

در شرایطی که بسیاری از مسئولان تهیه و توزیع داروی کشور، تمایلی به گفت‌و‌گو درباره مشکلات اخیر دارو و درمان ‌ـ‌ بخصوص داروهای بیماران خاص و صعب‌العلاج‌ ـ‌ ندارند، هر روز داروی جدیدی به فهرست داروهای کمیاب اضافه می‌شود.

همچنین با توجه به این‌که در میان فعالان بازار دارویی کشور این موضوع مرسوم است که اگر دارویی در این دو داروخانه مرجع پیدا نشود، احتمالا باید آن را از طریق دلال‌ها تهیه کرد، به نظر می‌رسد با وجود این شرایط اگر هرچه سریع‌تر، فکر عاجلی برای رفع مشکل کمبود و گرانی داروهای گرانقیمت نشود، در این میان فقط دلال‌های دارو هستند که می‌توانند همچنان از این آب گل‌آلود ماهی صید کنند.

امین جلالوند ‌/‌ گروه جامعه