برنامه زنده نشانه‌ا‌ی بر آزادی بیان

نحوه اجرای یک برنامه می‌تواند آن را جذاب یا کسل‌کننده کند. حال باید دید چه عناصری در موفقیت یک برنامه دخیل هستند. یکی از این عوامل، مجریان مسلط و مهمانان هستند. همچنین میزان میدان و اختیاری که به مجری و مهمان برای صحبت کردن با مردم داده می‌شود اهمیت فراوان دارد، این‌که در تنگنا قرار نگیرند و بتوانند راحت صحبت کنند. البته باید دید دوربین‌هایی که تصاویر را ضبط می‎کنند چقدر از قدرت تکنیکی خود برای ایجاد شور و حال در مخاطب استفاده می‌کنند.

به‌همین ترتیب، طراحی صحنه و دکور بر جذابیت بیشتر برنامه تاثیر می‌گذارد. بارها دیده‌ام دکور و فضای برخی برنامه‌ها بسیار دلگیر است و در یک فضای نیمه تاریک و با رنگ‌های تند و تیره حرف‌های شاد و امید بخش زده می‌شود. این نوع طراحی غلط است و کاملا با حس و حالی که در حرف‌های مجری گنجانده شده، تناقض دارد. رعایت مجموع این‌ ویژگی‌ها می‌تواند یک برنامه جذاب را به دنبال داشته باشد. فکر می‌کنم یکی از دلایل عدم جذابیت برخی برنامه‌های زنده، غیردراماتیک بودن آنهاست؛ یعنی سازندگان باید ظرافت‌های درام را بشناسند.

برنامه زنده، نشانه آزادی بیان و اعتماد است. اگر مدیران رسانه ملی به دنبال ایجاد مانع در آزادی بیان بودند اصلا اجازه تولید این همه برنامه زنده را نمی‌دادند. برنامه زنده یعنی اعتماد کردن به افرادی که در این برنامه صحبت می‌کنند و احتمال دارد میان این صحبت‌ها به موضوعاتی اشاره شود که چندان با رویکرد سازمان صدا و سیما همخوانی نداشته باشد، اما باید تحمل کرد و برای جلوگیری از تکرار آن، اندیشید نه آن‌که مانع اجرای برنامه شد.

البته این‌که هر کسی نباید در برنامه زنده هر چه می‌خواهد بگوید چون در هیچ جای دنیا چنین نیست قابل قبول است، اما باید حس اعتماد میان مدیران، برنامه‌سازان و مهمانان وجود داشته باشد. اعتماد به فهم، شعور، سلامت نفس و صداقت افراد ضروری است و بدترین اتفاق این است که فرد مجبور به خود سانسوری باشد یا برنامه زنده یکباره قطع شود و مجری مدام در استرس باشد. اگر چنین اتفاقی چند بار در یک برنامه زنده رخ دهد، ارزش خود را از دست خواهد داد. برنامه زنده زمانی موفق خواهد بود که نتیجه تفاهم مدیران و مسئولان رسانه ملی از یک طرف و اجرا کنندگان و مهمانان از طرف دیگر باشد.

مثلا «نود» به‌عنوان یک برنامه زنده موفق ظاهر شده است، چراکه در حوزه فوتبال حصار تنگ و تاریک و بسته‌ای ندارد و آدم‌ها می‌توانند براحتی از هم انتقاد کنند و همین اتفاق‌ها آن را جذاب کرده است و توانسته مخاطب خود را در طولانی مدت حفظ کند و همچنان هر هفته جذابیت هفته قبل را داشته باشد، در حالی که اشتباهاتی نیز داشته است، اما سعه صدر مدیران سبب شده پایدار بماند.

طهماسب صلح‌جو