بهاری در تابستان خوزستان

 خنک‌کننده‌های امروزی از هر نوعش دستاورد تکنولوژی جدید بشری و اختراع پدیده‌ای به نام برق و الکتریسیته است. شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که در روزگاری که خبری از برق و کولر و انواع خنک‌کننده‌های امروزی نبوده مردم این مناطق چگونه روزهای گرم را سپری کرده‌اند. برای رسیدن به جواب چنین سوالی نیازی به کند و کاوهای باستانی و تحقیقات تاریخی نیست. چون اختراع برق و خنک‌کننده‌های برقی سالیان زیادی نیست که به خانه‌های مردم راه پیدا کرده‌اند. هنوز کسانی هستند که خاطرات روزگار بی‌برقی را به یاد دارند. با سوال از پدربزرگ‌ها می‌توان به جواب رسید و فهمید آنها برای حل این مشکل به چه کارهایی دست می‌زده‌اند. یکی از راه‌های مقابله با گرما که توسط مردم قدیم این منطقه ابداع شده ساختن کت (kat) بوده است.

کناره‌های رودخانه دز در شمال خوزستان را سنگ‌های کانگرومرا تشکیل داده‌است. اهالی کناره رود دز با حفر غارهایی دست ساز در کناره این رود بناهایی را به نام کت ابداع کرده‌اند. کت‌ها علاوه بر آن که گرمای هوا را بشدت کم می‌کرد، بلکه محلی برای خوش​نشینی، شنا و خوشگذرانی بودند. زمان ساخت کت‌ها چندان مشخص نیست، اما کاربرد آنها حتی امروز هم به چشم می‌خورد. امروزه بسیاری از مردم دزفول و اندیمشک برای گذراندن اوقاتی خوش در کنار دوستان و خانواده‌هایشان ساعاتی از اوج گرما را در کت‌ها سپری می‌کنند. کت‌ها که ارتفاعی بین 2 تا 4 متر دارند و بدنه آنها از رسوبات شنی سخت تشکیل شده امروزه هر کدام از آنها متعلق به خانواده یا سازمانی است که گاهی به مشتاقان نیز برای مدتی کرایه داده می‌شوند. هرچند کت‌ها به نظر شبیه هم هستند، اما امروزه مردم برای آنها ارزش بیشتری قائل هستند و مالکان آنها با مرمت و رسیدگی سعی در جذاب کردن آنها دارند. پیشنهاد می‌کنم که اگر در گرمای تابستان مجبور شدید به شمال خوزستان سفر کنید ساعاتی را در یکی از این کت‌ها سپری کنید تا خودتان از نزدیک به کارایی و دلچسب بودن آنها ایمان بیاورید.

ایده‌ای که به نظر چندان هم دور از ذهن نمی‌رسد این است که با الهام از کت‌ها می‌توان هتل‌هایی را در کنار این رودخانه ایجاد کرد که اتاق‌های آن را همان کت‌ها تشکیل بدهند. با زیبا سازی و تجهیز این کت‌ها و تامین امنیت آنها می‌توان جذابیت و ارزش آنها را چندبرابر کرد. قطعا اگر چنین ایده‌ای به حقیقت تبدیل شود تابستان‌ها گردشگران زیادی به این منطقه رهسپار خواهند شد. از آنجا که رودخانه دز توسط سد دز و سد تنظیمی علی کله کاملا مهار شده و آب آن نیز حتی در فصل تابستان بسیار سرد است به نظر تحقق چنین ایده​ای چندان هم دور از انتظار نیست. جا دارد مسئولان توجه بیشتری به این جاذبه گردشگری در این منطقه داشته باشند.

خلیل رشنوی