توصیه‌ کارشناسان برای موفقیت مذاکرات استانبول

این نشست‌های کارشناسی که دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان آن را مهم‌ترین دستاورد گفت‌وگوهای مسکو توصیف کرد و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده شش قدرت جهانی، تصمیم‌گیری در مورد آینده مذاکرات با ایران را منوط به نتایج آن دانست در حالی برگزار می‌شود که بی‌تردید اجرای این تحریم‌ها می‌تواند بر این دور از گفت‌وگوها موثر باشد تا جایی که سعید جلیلی در آخرین نامه خود به اشتون نسبت به این رویکرد غیر سازنده هشدار داده و استمرار گفت‌وگوهای موفق و رو به جلو را مشروط به پیگیری راهبرد همکاری و ایجاد اعتماد ایران دانسته است.

درخواست این راهبرد همکاری درحالی مطرح می‌شود که طرف اروپایی در درخواست‌های خود بر سه شرط مبنی بر تعلیق غنی‌سازی 20 درصدی، خارج کردن همه حجم اورانیوم 20 درصد غنی شده از ایران و همچنین تعطیلی تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم در «فردو» تاکید دارد و ایران نیز در مواجهه با این امر اعلام کرده است در صورتی که غرب آمادگی لازم را در مذاکرات استانبول نداشته باشد، این دور از مذاکرات با بن‌بست روبه‌رو خواهد شد.

محمد خزایی، سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل در یک نشست خبری با حضور خبرنگاران رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی مستقر در سازمان ملل با اشاره به این نکته تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره آماده ادامه مذاکرات شفاف، سازنده و جدی با گروه 1+5 بوده است، اما هیچ گاه بر سر حقوق مسلم خود دست به سازش نمی‌زند و در مقابل فشارها ایستادگی می‌کند.

سفیر و نماینده دائم کشورمان با تاکید بر این‌که غرب برای حل مساله هسته‌ای ایران جدی نیست، اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد با هدف اعتمادسازی، مشروط بر اقدام گروه 1+5 در تامین سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران، لغو تحریم‌ها و خارج کردن پرونده ایران از شورای امنیت، در چارچوبی منطقی و عملگرا، درباره مسائل پیرامونی غنی‌سازی20 درصدی اورانیوم وارد بحث و مذاکره شود.

محمد خزایی، در کنفرانس مطبوعاتی خود خاطرنشان کرد که مذاکرات هسته‌ای به نقطه حساسی رسیده است و درخواست آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای تشدید تحریم و فشارها برضد ایران بیانگر این امر است که آنها گفت‌وگوهای هدفمند و نتیجه‌بخش را دنبال نمی‌کنند.

در همین حال کارشناسان بر این باورند که اگرچه ایران همواره در صحنه‌های بین‌المللی حضوری فعال داشته و سعی کرده است تا پیام خود را به شورای امنیت برساند و تاکید کرده که انرژی هسته‌ای ایران انرژی صلح‌آمیز است، اما غرب در تلاش است تا خواسته‌های خود را بر ایران تحمیل کند.

سید داوود صالحی، سفیر سابق ایران در اسپانیا و از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در مذاکرات مادرید در گفت‌و‌گو با جام‌جم بر این باور است که این واقعیت را نباید از نظر دور داشت که امروز جمهوری اسلامی به عنوان یک قدرت ایدئولوژیک در حال توسعه نفوذ خود در جهان است و غرب هراس دارد که اگر این قدرت ایدئولوژیک به قدرت مادی مجهز شود قدرت بیشتری برای به چالش کشیدن نظام سلطه خواهد داشت، از این رو دست‌اندرکاران مذاکره باید هوشیار باشند که تضعیف این نیروی جدید در راس برنامه‌های ایالات متحده آمریکا و قدرت‌های غربی قرار دارد و چالش هسته‌ای ایران فقط یک بهانه برای مهار ایران و تعدیل تهران به کار می‌رود.

وی افزود: در موقعیت فعلی برای حصول به نتیجه باید تحلیلی دقیق از وضعیت موجود داشت و تیم کارشناسان ایران تیمی متخصص در امور اتحادیه اروپا باشد.

صالحی با اشاره به این‌که هرگونه خطا، ملاحظه کاری سیاسی و ایجاد محدودیت در کار کارشناسی و بین‌المللی تمامی اقدامات عملی و اجرایی واقع بینانه را از بین برده و دچار آفت می‌کند، افزود: باید با دو روش در این دوره از مذاکرات برخورد کرد؛ اول این‌که دیالوگ سیاست خارجی و مذاکرات بایـــد به‌صورتی تنظیم شود که مانع از اجماع قدرت‌ها شده و از سوی دیگر، پیشنهادات سازنده برای حل مسائل به طرف مقابل ارائه شود. سفیر سابق ایران در اسپانیا تصریح کرد: در عین حال باید رویه تهدید را در پیش رو داشت، با طرف مقابل اتمام حجت کرد و با قاطعیت از مواضع کشور دفاع نمود.

از سوی دیگر اردشیر سنایی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل نیز در گفت‌و‌گو با ایسنا، درباره برگزاری جلسات کارشناسی میان ایران و 1+5 گفت: به نظر می‌رسد طرفین به این نتیجه رسیده‌اند که از یک سو ادامه‌ مذاکرات چندان ثمربخش نخواهد بود و از سوی دیگر بسته شـــــدن کامل باب مذاکره هم درست و منطقی نیست. بنابراین دو طرف بر سر ادامه‌ جلسات کارشناسی توافق کردند و به یک حالت میانه رسیدند که نه مذاکرات شکست خورده تلقی شود و نه این‌که مذاکرات موفقیت خاصی را به دنبال داشته است.

وی ادامه داد: البته در این مسائل طرفین باید اراده‌ خود را بر حل مسائل از طریق مسالمت‌آمیز قرار دهند و هردو طرف بپذیرند که حق طرف مقابل را به رسمیت شناخته و به دنبال امتیازگیری کامل برای خود و تعلق نگرفتن امتیازی برای طرف مقابل نباشند.